آزمایش‌های پزشکی که مردان ۴۰ تا ۶۴ ساله باید انجام دهند
معاینات پزشکی منظم حتی در صورتی که احساس سلامتی می‌کنید، می‌توانند به پیشگیری از مشکلات جدی در آینده کمک کنند.
چرا معاینات پزشکی منظم ضروری هستند؟ حتی اگر احساس سلامتی کامل دارید، معاینات دوره‌ای به شما کمک می‌کنند تا از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کنید. برخی از بیماری‌ها مانند فشار خون بالا، قند خون بالا و کلسترول بالا در مراحل اولیه بدون علامت هستند و فقط با آزمایش‌های ساده قابل شناسایی‌اند.
هدف از این معاینات شامل موارد زیر است:
- تشخیص زودهنگام مشکلات پزشکی
- ارزیابی خطر ابتلا به بیماری در آینده
- تشویق به سبک زندگی سالم
- به‌روزرسانی واکسیناسیون و سایر اقدامات پیشگیرانه
- آشنایی با پزشک معالج برای مواقع بیماری
این مقاله به زبان ساده و دقیق توضیح می‌دهد که چرا این معاینات مهم هستند، شامل چه خدماتی می‌شوند، و چگونه می‌توانند کیفیت زندگی شما را ارتقاء دهند. اگر مردی در بازه سنی ۴۰ تا ۶۴ سال هستید، این مطلب برای شماست.
فشار خون
فشار خون خود را حداقل سالی یک بار بررسی کنید. اگر به بیماری‌هایی مانند دیابت، مشکلات قلبی، بیماری‌های کلیوی، یا اضافه وزن مبتلا هستید یا سابقه خانوادگی فشار خون بالا دارید، ممکن است نیاز به بررسی‌های بیشتری داشته باشید.
به فشار خون خود توجه کنید:
- اگر فشار سیستولیک (عدد بالا) بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی‌متر جیوه یا فشار دیاستولیک (عدد پایین) بین ۷۰ تا ۷۹ میلی‌متر جیوه باشد، این وضعیت پیش‌فشار خون محسوب می‌شود.
- اگر فشار سیستولیک ۱۳۰ میلی‌متر جیوه تا ۱۳۹ میلی‌متر جیوه باشد یا فشار دیاستولیک ۸۰ میلی‌متر جیوه تا ۸۹ میلی‌متر جیوه باشد، این وضعیت «فشار خون مرحله ۱» است.
- فشار بالاتر از این اعداد به عنوان «فشار خون مرحله ۲» در نظر گرفته می‌شود.
فشار خون خود را در دفعات مختلف ثبت و یادداشت کنید. در صورتی که در هر یک از سه دسته بالا قرار داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
بخوانید: ۵ راز سلامتی برای مردان ۴۰ سال به بالا
غربالگری کلسترول
بررسی سطح کلسترول باید از سن ۲۰ تا ۳۵ سالگی بر اساس عوامل خطر بیماری‌های قلبی آغاز شود.
- اگر سطح کلسترول شما نرمال است، هر ۵ سال یک‌بار این آزمایش را تکرار کنید.
- اگر تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کرده‌اید (مانند افزایش وزن یا تغییر در رژیم غذایی) فاصله بین آزمایش‌ها را کمتر کنید.
- اگر به بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، سکته، یا مشکل جریان خون در پاها مبتلا هستید، فاصله بین آزمایش‌ها باید کمتر شود.
غربالگری سرطان روده بزرگ
اگر زیر ۴۵ سال سن دارید، درباره نیاز به غربالگری با پزشک خود صحبت کنید. اگر سابقه خانوادگی جدی سرطان روده بزرگ یا پولیپ دارید ممکن است غربالگری لازم باشد. همچنین اگر عوامل خطر مانند سابقه بیماری التهابی روده یا پولیپ دارید، غربالگری مورد توجه قرار می‌گیرد.
اگر بین ۴۵ تا ۷۵ سال سن دارید، باید برای سرطان روده بزرگ غربالگری شوید. روش‌های مختلف غربالگری شامل این موارد است:
- آزمایش مدفوع برای خون مخفی (FOBT) یا آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT) هر سال
- آزمایش DNA مدفوع هر ۱ تا ۳ سال
- سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر هر ۵ سال یا هر ۱۰ سال همراه با آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBT یا FIT) سالانه
- کلونوسکوپی مجازی (سی‌تی کلونوگرافی) هر ۵ سال
- کلونوسکوپی هر ۱۰ سال
اگر عوامل خطر زیر را دارید، شاید به انجام کلونوسکوپی در فواصل کوتاه‌تر نیاز داشته باشید :
- کولیت اولسراتیو
- سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان روده بزرگ یا پولیپ
- سابقه رشدهای غیرطبیعی به نام پولیپ‌های آدنوماتوز در کولون
- سابقه خانوادگی سندروم‌های ارثی سرطان روده بزرگ مانند پلیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) یا سرطان روده بزرگ غیرپولیپوزی ارثی (HNPCC).
معاینه دندان
برای معاینه و تمیزکاری حداقل سالی یک یا دو بار به دندان‌پزشک مراجعه کنید. اگر به ویزیت‌های بیشتری نیاز باشد، دندان‌پزشک شما این موضوع را مشخص خواهد کرد.
غربالگری پیش‌دیابت و دیابت نوع ۲
غربالگری پیش دیابت و دیابت نوع ۲ باید از سن ۳۵ سالگی آغاز شود و اگر به اضافه وزن یا چاقی مبتلا هستید، هر ۳ سال یک‌بار تکرار شود. در صورت وجود سابقه دیابت در اعضای درجه یک خانواده، یا عوامل خطرساز مانند فشار خون بالا، پیش دیابت، یا سابقه بیماری‌های قلبی، لازم است که فاصله آزمایش‌ها کمتر شود.
بخوانید: دیابت مردان: علائم و نشانه ها
معاینه چشم
معاینه چشم برای مردان ۴۰ تا ۵۴ ساله هر ۲ تا ۴ سال یک بار و برای مردان ۵۵ تا ۶۴ ساله هر ۱ تا ۳ سال یک بار توصیه می‌شود. اگر مشکلات بینایی یا خطر ابتلا به گلوکوم (آب‌سیاه) دارید، پزشک ممکن است معاینات مکررتر را پیشنهاد کند.
افراد مبتلا به دیابت باید هر سال دست کم یک‌بار معاینه چشم شامل بررسی شبکیه (پشت چشم) انجام دهند تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
واکسیناسیون
واکسیناسیون‌های رایج که ممکن است به آن‌ها نیاز داشته باشید:
- واکسن آنفلوآنزا: هر سال دریافت کنید.
- واکسن کووید-۱۹: با پزشک خود مشورت کنید که کدام دوز مناسب شما است.
- واکسن کزاز-دیفتری و سیاه‌سرفه (Tdap): اگر در نوجوانی دریافت نکرده‌اید، حتماً یک دوز دریافت کنید.
- دوز تقویتی کزاز-دیفتری (Td یا Tdap): هر ۱۰ سال یک‌بار دریافت کنید.
- واکسن واریسلا (آبله‌مرغان): اگر به این بیماری مبتلا نشده‌اید یا واکسن آن را دریافت نکرده‌اید و پس از سال ۱۳۵۸ (۱۹۸۰ میلادی) متولد شده‌اید، ۲ دوز دریافت کنید.
- واکسن هپاتیت B: تا سن ۵۹ سالگی، در صورت عدم دریافت قبلی و با توجه به شرایط خود، ۲ تا ۴ دوز دریافت کنید.
- واکسن زونا (هرپس زوستر): ۲ دوز در ۵۰ سالگی یا پس از آن دریافت کنید.
اگر بیماری‌های خاص مانند دیابت دارید یا در معرض خطر برخی بیماری‌ها مانند ذات‌الریه هستید، درباره واکسیناسیون‌های دیگر با پزشک خود مشورت کنید.
غربالگری بیماری‌های عفونی
- غربالگری برای هپاتیت C: همه افراد ۱۸ تا ۷۹ ساله باید یک‌بار آزمایش هپاتیت C انجام دهند.
- غربالگری HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی): همه افراد ۱۵ تا ۶۵ ساله باید حداقل یک‌بار آزمایش HIV انجام دهند.
- بر اساس سبک زندگی و سابقه پزشکی، ممکن است نیاز به غربالگری سایر عفونت‌ها مانند سیفلیس یا کلامیدیا داشته باشید.
غربالگری سرطان ریه
اگر دارای شرایط زیر هستید، باید هر سال با استفاده از سی‌تی‌اسکن با دوز پایین (LDCT) برای سرطان ریه غربالگری شوید:
- در بازه سنی ۵۰ تا ۸۰ سال قرار دارید؛
- سابقه سیگار کشیدن ۲۰ پاکت یا بیشتر در سال (Pack-Year) دارید؛
- در حال حاضر سیگار می‌کشید یا طی ۱۵ سال گذشته ترک کرده‌اید.
غربالگری پوکی استخوان
اگر بین ۵۰ تا ۶۴ سال دارید و عوامل خطرساز پوکی استخوان مانند استفاده طولانی‌مدت از استروئیدها، وزن پایین، سیگار کشیدن، مصرف زیاد الکل، شکستگی پس از ۵۰ سالگی یا سابقه خانوادگی شکستگی لگن یا پوکی استخوان را دارید، باید درباره غربالگری پوکی استخوان با پزشک خود صحبت کنید.
معاینه بدنی
تمام بزرگسالان حتی در صورت سلامتی کامل باید گاهی به پزشک مراجعه کنند. هدف از این معاینات شامل موارد زیر است:
- غربالگری بیماری‌ها
- ارزیابی خطر مشکلات پزشکی در آینده
- تشویق به سبک زندگی سالم
- به‌روزرسانی واکسیناسیون و خدمات پیشگیرانه
- برقراری ارتباط مداوم با پزشک برای موارد احتمالی بیماری
در هر معاینه، فشار خون، قد، وزن و شاخص توده بدنی (BMI) بررسی می‌شود. پزشک ممکن است در مورد موارد زیر با شما صحبت کند:
- افسردگی و اضطراب
- رژیم غذایی و ورزش
- مصرف الکل و دخانیات
- مسائل ایمنی
- داروها و خطرات تداخل آن‌ها
غربالگری سرطان پروستات
اگر بین ۵۵ تا ۶۹ سال دارید، قبل از انجام آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA)، درباره مزایا و معایب این آزمایش با پزشک خود مشورت کنید. این موارد را بررسی کنید:
- آیا غربالگری شانس مرگ ناشی از سرطان پروستات را کاهش می‌دهد؟
- آیا آزمایش غربالگری می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند عوارض جانبی ناشی از آزمایش یا درمان بیش‌ازحد در صورت تشخیص سرطان شود؟
- آیا خطر ابتلا به سرطان پروستات در شما بیشتر از دیگران است؟
اگر کمتر از ۵۵ سال دارید، غربالگری به‌طور کلی توصیه نمی‌شود مگر اینکه عوامل خطرساز مانند سابقه خانوادگی سرطان پروستات داشته باشید. اگر تصمیم بگیرید که آزمایش بدهید، می‌توانید هر سال یا کمتر آزمایش PSA را انجام بدهید. معاینات فیزیکی پروستات به‌طور روتین برای مردانی که علائم ندارند انجام نمی‌شود.
بخوانید: سرطان پستان در مردان: علائم، پیشگیری و درمان
معاینه پوست
پزشک ممکن است پوست شما را برای شناسایی علائم سرطان پوست معاینه کند، به‌ویژه اگر در معرض خطر بالایی باشید. عوامل خطر شامل سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان پوست و ضعف سیستم ایمنی است.
نهادهای حرفه‌ای توصیه خاصی در رابطه با انجام معاینه شخصی یا خانگی پوست ندارند.
معاینه بیضه
کارگروه خدمات پیشگیری ایالات متحده (USPSTF) توصیه می‌کند که مردان خودآزمایی بیضه را انجام ندهند، زیرا فایده چندانی ندارد.
