خبر مهم ترامپ تغییر نام خلیج فارس است

تحریریه حرف مرد: دو مقام آمریکایی روز سه‌شنبه به آسوشیتدپرس گفتند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، قصد دارد در سفر هفته آینده خود به عربستان سعودی اعلام کند که ایالات متحده از این پس به «خلیج فارس» با نام دیگری که مطلوب کشورهای عربی است اشاره خواهد کرد.

کشورهای عربی مدتهاست برای تغییر نام جغرافیایی این پهنه آبی که در جنوب ایران قرار دارد، تلاش کرده‌اند، در حالی که ایران بر پیوندهای تاریخی خود با این خلیج تاکید دارد.

رئیس جمهور آمریکا شب گذشته گفته بود که پیش از سفر به خاورمیانه «خبر بسیار بسیار مهمی» را اعلام خواهم کرد. اگرچه ترامپ به جزئیات این خبر مهمش اشاره نکرد، اما برخی تحلیل‌گران می‌گویند که خبر مهم او همین تغییر نام خلیج فارس است.

نام خلیج فارس از دوران باستان توسط ایرانی‌ها و غیرایرانی‌ها  برای اشاره به دریای جنوب ایران استفاده می‌شود، اما در دهه‌های اخیر و با خیزش جنبش پان‌عربیسم، کشورهای عربی در تلاش برای تغییر نام آن هستند.

در سال ۲۰۱۲، دولت ایران به دلیل تصمیم گوگل برای حذف کامل نام این آبراه از نقشه‌هایش، تهدید به شکایت کرد. در گوگل مپس در ایالات متحده، این آبراه با نام «Persian Gulf (Arabian Gulf)» نمایش داده می‌شود، در حالی که اپل مپس تنها از نام «خلیج فارس» استفاده می‌کند.

ارتش آمریکا سال‌هاست که در بیانیه‌ها و تصاویر رسمی خود، به صورت یکجانبه از نام «خلیج عربی» استفاده می‌کند.

این موضوع برای ایرانیان که به تاریخ طولانی کشورشان به عنوان یک امپراتوری افتخار می‌کنند، یک مسئله احساسی است. در سال ۲۰۱۷، در دوران اول ریاست‌جمهوری ترامپ، زمانی که او از نام ساختگی «خلیج ع.ر.ب.ی» برای این آبراه استفاده کرد، یک جنجال دیپلماتیک به راه افتاد. حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت ایران، با طعنه گفت که ترامپ «جغرافیا را هم باید بیشتر مطالعه کند.».

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، نیز در واکنش به این موضوع در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «همه می‌دانستند که دوستی ترامپ به بالاترین پیشنهاد فروخته می‌شود. حالا فهمیدیم که جغرافیای او هم همینطور است.»

بخوانید: کوروش بزرگ چگونه ایران را ابرقدرت دنیای باستان کرد؟

آیا این تغییر نام مهم است؟

ترامپ می‌تواند نام این آبراه را برای اهداف رسمی دولت آمریکا تغییر دهد، اما نمی‌تواند به بقیه جهان دیکته کند که چه نامی را به کار ببرند. سازمان بین‌المللی هیدروگرافی (که ایالات متحده نیز عضو آن است) مسئولیت استانداردسازی نام‌های آب‌های جهان را بر عهده دارد. در برخی موارد، کشورها برای یک آبراه یا مکان جغرافیایی مشترک، نام‌های متفاوتی را در اسناد رسمی خود به کار می‌برند.

اهداف پشت پرده ترامپ

ترامپ علاوه بر عربستان سعودی، قرار است از دوحه (پایتخت قطر) و ابوظبی (پایتخت امارات متحده عربی) نیز دیدن کند که هر دو در کنار این آبراه قرار دارند. این سفر که در اصل قرار بود اولین سفر خارجی ترامپ پس از به قدرت رسیدن در ۲۰ ژانویه باشد، در حالی انجام می‌شود که او تلاش کرده است روابط خود با کشورهای حاشیه خلیج فارس را تقویت کند. او به دنبال جذب سرمایه‌گذاری مالی این کشورها در آمریکا و همچنین حمایت آن‌ها در مناقشات منطقه‌ای، از جمله جنگ اسرائیل و فلسطین در غزه و محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران است.

رئیس‌جمهور آمریکا همچنین از طریق کسب‌وکارهای شخصی خود، ارتباطات مالی قابل توجهی با این کشورها دارد و مالکیت این شرکت‌ها را حتی در دوران ریاست‌جمهوری خود حفظ کرده است.

تکرار ماجرای خلیج مکزیک

این اقدام چند ماه پس از آن انجام می‌شود که ترامپ اعلام کرد ایالات متحده نام «خلیج مکزیک» را به «خلیج آمریکا» تغییر خواهد داد. آسوشیتدپرس اوایل امسال از دولت ترامپ به دلیل محدود کردن دسترسی خبرنگاران این سازمان به رویدادهای کاخ سفید شکایت کرد. این محدودیت پس از آن اعمال شد که آسوشیتدپرس از اجرای دستور اجرایی ترامپ برای تغییر نام خلیج مکزیک به «خلیج آمریکا» در خاک ایالات متحده خودداری کرد.

ترور ان. مک‌فادن، قاضی فدرال ایالات متحده که توسط ترامپ منصوب شده بود، ماه گذشته حکم داد که متمم اول قانون اساسی آمریکا، آسوشیتدپرس را در برابر تلافی دولت به دلیل انتخاب واژگانش محافظت می‌کند و دستور داد دسترسی این خبرگزاری به رویدادهای کاخ سفید مجدداً برقرار شود.