گلبول‌های قرمز هم از دست آلودگی هوا در امان نیستند

پژوهشگران اولین شواهد مستقیم را مبنی بر این موضوع یافته‌اند که ذرات ریز آلاینده هوا به گلبول‌های قرمز خون ما می‌چسبند و بدین ترتیب، می‌توانند آزادانه در بدن حرکت کنند.

این ذرات که از اگزوز وسایل نقلیه یا از سایش ترمز و لاستیک تولید می‌شوند، می‌توانند به راحتی به ریه‌ها راه یابند. پژوهشگران مشاهداتی را مبنی بر وجود این ذرات در مغز و قلب داشته‌اند و به ارتباط آنها با افزایش خطر بیماری پی برده‌اند. با وجود این، تاکنون هیچ مدرک قطعی درباره چگونگی نفوذ ذرات آلاینده به این قسمت‌های بدن وجود نداشته است.

پژوهشگران «دانشگاه کوئین مری لندن»(QMUL) پس از گذراندن مدت مشخصی در یک جاده شلوغ، افزایش ذرات آلاینده چسبیده به گلبول‌های قرمز خون را در داوطلبان سالم مشاهده کردند.

همچنین بخوانید: مکانیسم ماشه حتی هوا را هم آلوده‌تر می‌کند!

این پژوهش شامل ۱۲ داوطلب بزرگسال بود. هر داوطلب چهار ساعت را در یک ساختمان اداری گذراند. سپس از آنها خواسته شد که یک ساعت را در فاصله ۱۰ متری یکی از جاده‌های شلوغ لندن بگذرانند. هر کدام از داوطلبان، یک دستگاه کوچک به نام «Aethalometer» با خود داشتند که میزان آلودگی ذرات معلق را در هوای اطراف آنها اندازه‌گیری می‌کرد. سپس، داوطلبان به ساختمان اداری بازگشتند. هشت نفر از داوطلبان، این آزمایش را در روز دیگری تکرار کردند اما این بار ماسک فیلتردار «FFP2» زده بودند.

پژوهشگران پس از چهار ساعت حضور در ساختمان اداری، بلافاصله پس از حضور در کنار جاده و دوباره پس از ساعت حضور در دفتر، از داوطلبان نمونه خون گرفتند. آنها با استفاده از میکروسکوپ، عکس‌های دقیقی را از نمونه‌های خون گرفتند و بدین ترتیب توانستند ذرات آلاینده چسبیده به گلبول‌های قرمز خون را ببینند و کمیت آنها را تعیین کنند.

براساس گزارش Aethalometer همراه داوطلبان، سطح آلودگی ذرات معلق در کنار جاده تقریباً پنج برابر بیشتر از ساختمان اداری بود. وقتی محققان نمونه‌های خون را بررسی کردند، متوجه افزایش میزان ذرات آلودگی چسبیده به گلبول‌های قرمز خون داوطلبان پس از گذراندن مدتی در کنار جاده شدند. به طور متوسط، پژوهشگران دریافتند که پس از یک ساعت رانندگی، ذرات معلق بین دو تا سه برابر بیشتر به گلبول‌های قرمز خون داوطلبان چسبیده‌اند.

در برخی افراد، سطح ذرات آلاینده پس از یک ساعت دوری از جاده کاهش یافت. این در حالی بود که در برخی دیگر، سطح ذرات آلاینده همچنان بالا بود. این نشان می‌دهد که ممکن است تفاوت‌هایی در نحوه برخورد بدن افراد با آلودگی تنفس‌شده وجود داشته باشد.

اگرچه تنها بخش کوچکی از گلبول‌های قرمز خون پس از قرار گرفتن داوطلبان در معرض آلودگی هوای کنار جاده‌، ذرات را حمل می‌کردند (حدود دو یا سه از هر هزار گلبول) اما پژوهشگران تخمین زده‌اند که در پنج لیتر خون در حال گردش در بدن انسان، پس از ایستادن در نزدیکی جاده اصلی به مدت یک ساعت، حدود ۸۰ میلیون گلبول قرمز خون در حال حمل ذرات هستند.

وقتی داوطلبان این آزمایش را با پوشیدن ماسک FFP2 تکرار کردند، اگرچه در معرض همان میزان آلودگی کنار جاده قرار گرفتند اما میزان آلودگی چسبیده به گلبول‌های قرمز خون آنها پس از ایستادن در کنار جاده افزایش نیافت. به گفته پژوهشگران، این اولین پژوهشی است که نشان می‌دهد پوشیدن ماسک FFP2، دوز ذرات آلودگی استنشاقی را در انسان کاهش می‌دهد.

پروفسور «جاناتان گریگ»(Jonathan Grigg) سرپرست این پژوهش گفت: در بدن ما، گلبول‌های قرمز خون با جمع‌آوری اکسیژن از ریه‌ها و رساندن آن به سراسر بدن کار می‌کنند. ما با این مجموعه آزمایش‌ها نشان داده‌ایم که ذرات ریز آلودگی هوا، گلبول‌های قرمز خون ما را می‌ربایند. این بدان معناست که ذرات می‌توانند تقریباً به همه قسمت‌های بدن سفر کنند. ما شواهد بیشتری را پیدا کرده‌ایم مبنی بر این که ذرات آلاینده هوا راه خود را به اندام‌های گوناگون بدن باز می‌کنند و اکنون شواهد روشنی را درباره چگونگی وقوع این امر داریم. این روش بدان معناست که اکنون یک روش نسبتاً ساده را برای اندازه‌گیری میزان آلودگی ورودی به بدن داریم. بنابراین، اکنون می‌توانیم آزمایش کنیم که کدام عوامل ممکن است مشکل را افزایش یا کاهش دهند. ما از این که متوجه شدیم ماسک FFP2 چقدر خوب از رسیدن و اتصال این ذرات بسیار ریز به سلول‌های خون جلوگیری می‌کند، شگفت‌زده شدیم.

منبع: فرارو