انقلابی در درمان خودایمنی: سلول‌های قاتل مهندسی‌شده

به نقل از نیچر، محققان در دو آزمایش بالینی کوچک نشان داده‌اند که می‌توان سلول‌های طبیعی قاتل (Natural Killer Cells) را به گونه‌ای مهندسی کرد که سلول‌های تولیدکننده آنتی‌بادی‌های مضر علیه بافت‌های بدن را هدف قرار دهند و نابود کنند. این آنتی‌بادی‌های خودایمنی عامل اصلی بیماری‌هایی همچون لوپوس و اسکلرودرمی سیستمیک هستند که به تدریج به بافت‌های بدن آسیب می‌رسانند، سلول‌های طبیعی قاتل بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که به طور طبیعی برای شناسایی و نابودی سلول‌های غیرعادی طراحی شده‌اند؛ نادر محمود، رئیس شرکت بیوتکنولوژی Nkarta در کالیفرنیا، می‌گوید «اگر بتوان این سلول‌ها را به اندازه کافی تقویت کرد تا سیستم ایمنی را بازتنظیم کنند، می‌توان سیستم ایمنی سالم و تازه‌ای را بازسازی کرد.»

این روش درمانی برگرفته از فناوری درمان سرطان با سلول‌های T مهندسی‌شده است که به نام CAR-T شناخته می‌شوند، این سلول‌ها با استفاده از گیرنده‌های آنتی‌ژنی ترکیبی (CAR) سلول‌های سرطانی را شناسایی و نابود می‌کنند و توانسته‌اند برخی سرطان‌های خون را برای سال‌ها به حالت بهبودی طولانی‌مدت برسانند، اما درمان‌های CAR-T بسیار پرهزینه و پیچیده هستند و باید از سلول‌های خود بیمار ساخته شوند، در مقابل، سلول‌های طبیعی قاتل می‌توانند از اهداکننده گرفته شده و به صورت CAR NK مهندسی شوند؛ این سلول‌ها قابلیت انجماد و استفاده برای چندین بیمار را دارند که هزینه و پیچیدگی درمان را به شدت کاهش می‌دهد. کتی رضوانی، پژوهشگر مرکز MD Anderson، می‌گوید«از یک نمونه خون بندناف می‌توان صدها دوز CAR NK تولید کرد.»

همچنین بخوانید: از التهاب تا افسردگی: پیامدهای مخرب تغذیه ناسالم بر میکروبیوم روده

تنها یک دوره درمان کوتاه ممکن است کافی باشد

اگرچه سلول‌های CAR NK عمر کوتاه‌تری نسبت به سلول‌های CAR-T دارند و ممکن است برای درمان سرطان محدودیت ایجاد کنند، این ویژگی برای درمان بیماری‌های خودایمنی می‌تواند مفید باشد؛ زیرا تنها یک دوره درمان کوتاه ممکن است برای حذف تولید آنتی‌بادی‌های مضر کافی باشد و پس از آن سیستم ایمنی دوباره بازسازی شود.

شرکت Nkarta به‌تازگی اعلام کرده است که تمرکز خود را از درمان سرطان به درمان بیماری‌های خودایمنی تغییر داده است، چرا که به نظر می‌رسد سلول‌های CAR NK مناسب‌ترین گزینه برای این هدف باشند، این پیشرفت‌ها نویدبخش راهی ایمن‌تر، ارزان‌تر و مؤثرتر برای درمان بیماری‌های خودایمنی است که میلیون‌ها نفر در جهان را تحت تأثیر قرار داده‌اند.

منبع: ایمنا