مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک یک معضل جدی در کشور
باوجودی که آنتی بیوتیک‌ها باید حتما با تجوز پزشک مصرف شوند، اما این داروها در ایران به سادگی و در مقادیر فراوان مصرف می‌شوند.
آنتی بیوتیک‌ها قرار است بیماری را درمان کنند، اما در ایران بسیاری از افراد با مصرف خودسرانه این داروها، نه‌تنها سلامت خود را به خطر می‌اندازند، بلکه زمینه‌ساز بیماری‌های جدی‌تر و مقاومت دارویی می‌شوند. کارشناسان هشدار می‌دهند که ایران یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آنتی بیوتیک در جهان است و اگر همین روند ادامه یابد، داروهای فعلی دیگر اثر درمانی نخواهند داشت.
به گزارش شفاآنلاین در حالی که آنتی بیوتیک‌ها باید تنها با نسخه پزشک تجویز شوند، اما در کشور ما بسیاری از مردم این داروها را مانند داروهای معمولی و بی‌خطر مصرف می‌کنند؛ گویی مسکن یا ویتامین هستند. این در حالی است که آنتی بیوتیک‌ها به‌خاطر عوارض بالقوه شدید، جزو داروهای بدون نسخه (OTC) قرار نمی‌گیرند. با این حال، واقعیت داروخانه‌ها چیز دیگری نشان می‌دهد.
به گزارش خبرنگار مهر، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که مصرف آنتی بیوتیک در ایران بسیار بالاست و این داروها به‌راحتی و بدون نسخه در اختیار مردم قرار می‌گیرند.
آنتی‌بیوتیک، نه داروهای بدون نسخه!
محمد زنوزی‌راد، دبیر انجمن پزشکان کودکان ایران، با بیان اینکه آنتی بیوتیک‌ها نباید بدون نسخه عرضه شوند، گفت: «ضعف قوانین و نبود نظارت جدی باعث شده برخی داروخانه‌ها بدون ترس از برخورد قانونی، این داروها را آزادانه بفروشند.»
او تاکید کرد که این وضعیت می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای سلامت عمومی داشته باشد و نیازمند بازنگری فوری در نظام دارویی و نظارتی کشور است.
عوارض پنهان و مرگبار
فرهاد زمانی، رئیس انجمن متخصصان گوارش و کبد ایران، با اشاره به عوارض خطرناک مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک‌ها گفت:«این داروها فلور طبیعی و مفید روده را نابود می‌کنند، به‌ویژه در نوزادان و کودکان. نابودی میکروب‌های مفید گوارشی، می‌تواند به بیماری‌های مزمن و ضعف سیستم ایمنی منجر شود.»
سرماخوردگی؟ آنتی‌بیوتیک لازم نیست!
دکتر فاطمه غنی‌پور، متخصص بیماری‌های عفونی نیز با رد باور غلط رایج در جامعه گفت:«آنتی بیوتیک‌ها فقط برای عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شوند. علائمی مانند گلودرد و سرماخوردگی در اغلب موارد ویروسی هستند و مصرف آنتی‌بیوتیک نه تنها فایده‌ای ندارد، بلکه می‌تواند منجر به آسیب‌های کبدی، کلیوی، اختلالات گوارشی و حتی عوارض قلبی شود.»
همچنین بخوانید: آیا مغز شب‌زنده‌دارها سریع‌تر پیر می‌شود؟
او هشدار داد که ادامه روند مصرف بی‌رویه، ممکن است ما را با باکتری‌هایی مواجه کند که به هیچ دارویی پاسخ نمی‌دهند و انسان‌ها در برابر بیماری‌های ساده بی‌دفاع باقی بمانند.
آمار نگران‌کننده مصرف در ایران
طبق گزارش سازمان غذا و دارو:
- ۳۶ درصد نسخه‌های پزشکی در سال ۱۴۰۲ حاوی آنتی بیوتیک بوده‌اند.
- مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران ۳.۵ برابر بیشتر از میانگین جهانی است.
- پرفروش‌ترین آنتی بیوتیک‌ها: آموکسی‌سیلین، سفکسیم، کوآموکسی‌کلاو، آزیترومایسین و مروپنم.
- پُرتجویزترین آنتی بیوتیک‌ها در نسخ پزشکان: سفکسیم، مترونیدازول، آموکسی‌سیلین، آزیترومایسین و سیپروفلوکساسین.
وقتی درمان، بیماری می‌آورد
در کنار مصرف خودسرانه، تجویز بی‌مورد توسط برخی پزشکان نیز یکی دیگر از عوامل بحرانی شدن وضعیت است. در بسیاری از موارد، آنتی‌بیوتیک‌هایی که بیماران استفاده می‌کنند، از نسخه‌های قبلی در خانه باقی مانده یا بدون ضرورت تجویز شده‌اند. این چرخه معیوب، سلامت فردی و جمعی را به خطر می‌اندازد.
کارشناسان تأکید دارند تنها راه مقابله با این وضعیت، افزایش آگاهی عمومی، آموزش صحیح درباره مصرف دارو، و نظارت سخت‌گیرانه بر عرضه آنتی‌بیوتیک‌ها است. اگر امروز اقدامی نکنیم، فردا ممکن است دیگر هیچ دارویی برای نجات ما کارساز نباشد.
منبع: شفاانلاین
