چرا از سوراخ‌های ریز متنفریم؟ رمزگشایی واکنش مغز به تریپوفوبیا
مطالعه دانشگاه بورگونی نشان می‌دهد واکنش به تریپوفوبیا (ترس از سوراخ‌های ریز) بیشتر انزجارآمیز است تا ترس‌آور، که احتمالاً مکانیسمی تکاملی برای اجتناب از بیماری‌هاست.
تحریریه حرف مرد: افرادی که از دیدن خوشه‌ی سوراخ‌های ریز (مثل غوزه‌های نیلوفر آبی یا کندوی عسل) احساس ناراحتی یا حتی انزجار می‌کنند، بیشتر احتمال دارد که در مواجهه با این تصاویر منزجر شوند تا زمانی که چیز دیگری آنها را ترسانده است. این یافته‌ها حاکی از آن است که تریپوفوبیا (ترس از سوراخ‌ها) ممکن است بیشتر یک واکنش انزجارآمیز برای اجتناب از بیماری باشد تا یک ترس واقعی. با این حال، ترس نیز در این پدیده نقش دارد، به‌ویژه در افرادی که بیشترین حساسیت را به این تصاویر دارند.
تریپوفوبیا به‌طور رسمی به‌عنوان یک فوبیای بالینی شناخته نشده است، اما تعداد قابل‌توجهی از افراد گزارش می‌دهند که با دیدن خوشه‌های سوراخ احساس ناراحتی می‌کنند. این واکنش‌ها می‌تواند از ناراحتی خفیف تا علائم فیزیکی شدید مانند تهوع، لرز یا تپش قلب متغیر باشد.
دو نظریه تکاملی
محققان دو توضیح تکاملی برای این واکنش‌ها ارائه کرده‌اند:
۱. نظریه ترس از حیوانات خطرناک: این نظریه می‌گوید تریپوفوبیا ریشه در ترس باستانی از حیوانات سمی مانند مارها یا حشرات دارد که الگوهای سطحی مشابه خوشه‌های سوراخ دارند. بنابراین، ترس باید واکنش غالب باشد.
۲. نظریه سیستم ایمنی رفتاری: این نظریه پیشنهاد می‌کند که تریپوفوبیا محصول سیستم ایمنی-رفتاری ما است—مجموعه‌ای از پاسخ‌های روانی که به انسان‌ها کمک می‌کند از مواد عفونی دوری کنند. این نظریه پیش‌بینی می‌کند که در مواجهه با این پدیده، واکنش ما باید انزجار باشد، نه ترس.
همچنین بخوانید: جذابیت نرم یا Soft Fascination: راهی برای رفع خستگی ذهن
محققان دانشگاه بورگونی فرانسه به سرپرستی گائتان تیبو و پاتریک بونن برای روشن‌تر کردن این موضوع، واکنش‌های عاطفی ۲۹۱ داوطلب بزرگسال را به چهار دسته تصویر بررسی کردند:
- تصاویر تریپوفوبیک (مثل غوزه‌های نیلوفر آبی، لانه زنبور)
- تصاویر ترس‌آور (مثل مارها، اسلحه)
- تصاویر انزجارآور (مثل غذای کپک‌زده، توالت‌های کثیف)
- تصاویر خنثی (مثل وسایل آشپزخانه)
شرکت‌کنندگان میزان ترس، انزجار و دشواری نگاه کردن به هر تصویر را در مقیاس ۱ تا ۵ ارزیابی کردند:
در کل نمونه، تصاویر تریپوفوبیک بیشتر باعث انزجار شدند تا ترس. اما در ۱۰ درصد از شرکت‌کنندگان که بیشترین حساسیت را به این تصاویر داشتند، تصاویر تریپوفوبیک حتی از تصاویر ترس‌آور و انزجارآور نیز واکنش قوی‌تری ایجاد کردند. با این حال، حتی در این گروه نیز انزجار همچنان بیشتر از ترس بود.
این یافته‌ها از نظریه سیستم ایمنی رفتاری حمایت می‌کنند و نشان می‌دهند تریپوفوبیا بیشتر با اجتناب از بیماری مرتبط است تا ترس از شکارچیان. با این حال، هر دوی اینها می‌توانند در تجربه تریپوفوبیک نقش داشته باشند—انزجار برای جلوگیری از تماس با منابع بالقوه عفونت (مثل پوست آلوده) و ترس برای فرار از تهدیدات احتمالی.
منبع: psypost
