تأثیر معجزه‌آسای رژیم مدیترانه‌ای بر بیماری‌های خودایمنی
مطالعات جدید نشان می‌دهند رژیم مدیترانه‌ای با خواص ضدالتهابی قوی می‌تواند به مدیریت بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و تیروئیدیت کمک کند.
شواهد جدید نشان می‌دهد که چگونه مواد مغذی ضد التهابی رژیم غذایی مدیترانه‌ای، مانند روغن زیتون فوق بکر و ماهی غنی از امگا ۳، می‌توانند به مدیریت اختلالات خودایمنی مفاصل و تیروئید کمک کنند و یک مداخله سبک زندگی کم‌هزینه با مزایای بالینی ارائه دهند.
یک مطالعه اخیر که در مجله Nutrients منتشر شده است، اثرات رژیم غذایی مدیترانه‌ای (MD) را بر اختلالات خودایمنی سیستمیک و خاص اندام، به ویژه بیماری‌های روماتیسمی و تیروئید بررسی می‌کند.
بیماری‌های خودایمنی چیست؟
بیماری‌های خودایمنی، بیماری‌های سیستمیک یا خاص اندام هستند که با ایجاد پاسخ‌های ایمنی غیرعادی علیه آنتی‌ژن‌های خودی مرتبط هستند. بیماری‌های خودایمنی سیستمیک ممکن است شامل آرتریت روماتوئید (RA)، اسپوندیلوآرتریت سرونگاتیو (SpA) و بیماری‌های خودایمنی بافت همبند (CTDs) باشند، در حالی که تیروئیدیت هاشیموتو (HT)، دیابت نوع ۱ (T1D) و بیماری گریوز (GD) بیماری‌های خاص عضو در نظر گرفته می‌شوند.
بیماری‌های خودایمنی توسط عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می‌شوند که سیستم ایمنی را از طریق مکانیسم‌های مختلفی از جمله تولید اینترفرون نوع I، تقلید مولکولی، گسترش اپی‌توپ، اصلاح پس از ترجمه پروتئین‌ها یا ارائه سوپرآنتی‌ژن‌ها فعال می‌کنند.
لنفوسیت‌های T و B در بروز بیماری‌های خودایمنی نقش دارند، همانطور که با سنتز آنتی‌بادی‌های خودی علیه آنتی‌ژن‌های خودی نشان داده شده است. سلول‌های غیرایمنی، مانند سلول‌های اپیتلیال، اندوتلیال و فیبروبلاست، نیز از طریق سنتز سیتوکین‌های پیش‌التهابی به بافت‌ها آسیب می‌رسانند.
رژیم غذایی مدیترانه‌ای سرشار از فیبر، روغن زیتون، میوه‌ها، غلات، حبوبات، آجیل و سبزیجات و همچنین مصرف متوسط ماهی، مرغ و شراب است. در مقایسه با عادات غذایی غربی، این رژیم غذایی مصرف متوسط گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و شکر تصفیه شده را توصیه می‌کند.
همچنین بخوانید: کشف جدیدی که باکتری سوزاک را وادار به خودکشی می‌کند
مطالعات قبلی به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، پتانسیل رژیم غذایی مدیترانه‌ای را در تعدیل التهاب برجسته کرده‌اند. همچنین نشان داده شده است که رژیم غذایی مدیترانه‌ای رشد باکتری‌های مفید، از جمله لاکتوباسیلوس، بیفیدوباکتریوم و فاکالی‌باکتریوم پرازنیتزی، که اثرات ضدالتهابی دارند را افزایش می‌دهد.
مطالعات متعددی اثرات مفید اجزای مختلف رژیم غذایی مدیترانه‌ای را بر آرتریت روماتوئید (RA)، آرتریت مزمن گسترده (CTD)، اسپوندیلوآرتریت (SpA) و تیروئیدیت خودایمنی گزارش کرده‌اند. علاوه بر این، مصرف ماهی‌های چرب غنی از اسیدهای چرب اشباع نشده امگا-۳ (PUFA) و همچنین میوه‌ها و سبزیجات مختلف حاوی طبقات مختلف ترکیبات زیست فعال، اثرات برخی از بیماری‌های خودایمنی را کاهش می‌دهد.
مصرف زیاد فیبر، تکثیر باکتری‌های تخمیرکننده را افزایش می‌دهد که اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFA) مانند بوتیرات، استات و پروپیونات تولید می‌کنند. مطالعات متعدد، خواص ضد التهابی SCFAها و توانایی آنها در کاهش استرس اکسیداتیو و کموتاکسی سلول‌های ایمنی را با افزایش تعداد سلول‌های Treg و آزادسازی اینترلوکین-۱۰ (IL-10) تأیید کرده‌اند.
علاوه بر این، یک کارآزمایی بالینی اخیر نیز نشان داد که مکمل PUFA ω-۳ می‌تواند با سرکوب سطح سیتوکین‌های التهابی مانند IL-1β، تعدیل تمایز سلول‌های T و کاهش تولید لکوترین B4 (LTB4) توسط نوتروفیل‌ها، بر پیشرفت آرتریت روماتوئید تأثیر مثبت بگذارد.
روغن زیتون فوق بکر (EVOO) حاوی طیف گسترده‌ای از ترکیبات زیست فعال مانند کاروتنوئیدها، فنولیک‌ها، استرول‌ها و الکل‌های تری‌ترپنیک است. چندین مطالعه پیش‌بالینی، خواص ضدالتهابی بالقوه روغن زیتون فرابکر (EVOO) و اجزای آن را بررسی کرده‌اند.
به عنوان مثال، اولئوکانتال (OL)، یک جزء فنلی معمول روغن زیتون فرابکر (EVOO)، اثرات پیشگیرانه‌ای در برابر آرتریت روماتوئید (RA) نشان می‌دهد. به همین ترتیب، یک مدل موش مبتلا به لوپوس اریتماتوی سیستمیک (SLE) ناشی از پریستان نشان داد که مصرف EVOO مانع از آزادسازی اکسید نیتریک (NO) و تولید سیتوکین‌های پیش‌التهابی می‌شود.
بررسی ملی سلامت و تغذیه (NHANES) اخیراً گزارش داده است که افرادی که رژیم غذایی پیش‌التهابی مصرف می‌کنند، سطح بالاتری از T4 کل و T3 کل دارند. به طور مشابه، بیماران مبتلا به HT که رژیم غذایی ضدالتهابی را رعایت می‌کنند، سطح TSH پایین‌تر، سطح T4 آزاد بالاتر و شاخص توده بدنی (BMI) پایین‌تری را نشان دادند. پایبندی بیشتر به رژیم غذایی مدیترانه‌ای همچنین خودایمنی تیروئید و اختلال عملکرد مرتبط را بهبود بخشید.
اخیراً، یک کارآزمایی بالینی تصادفی (RCT) نشان داد که بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید که به مدت ۱۲ هفته تحت مداخله MD قرار گرفتند، کاهش قابل توجهی در نمره فعالیت بیماری خود در ۲۸ مفصل (DAS28) نشان دادند.
منبع: شفقنا به نقل از مدیکال نیوز
