آیین نامه بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور تغییر می‌کند
با توجه به برخی ابهامات در آیین نامه بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور و عملکرد تردید‌آمیز برخی مراکز بازنشستگی کشور، اصلاح این آیین‌نامه و نظارت بر اجرای آن در دستور کار قرار گرفته است.
افزایش بیش از حد بار مالی صندوق بازنشستگی، کاهش قابل توجه منابع بلند مدت این نهاد و تهدیدهای مالی پایدار، شرایط نامساعدی را ایجاد کرده که زمینه‌ساز نارضایتی بازنشستگان و بیمه‌شدگان شده است.
بنابر قانون کار و آیین نامه اجرایی بازنشستگی مشاغل سخت و زیان‌آور، افراد شاغل در این دسته‌های شغلی بر اساس معیارها و شرایط مشخصی از جمله نوع فعالیت، شرایط محیط کار و استمرار در انجام فعالیت دشوار یا مضر، می‌توانند واجد شرایط بازنشستگی شوند.
با وجود این بررسی‌های اخیر حاکی از عملکرد شبهه‌آمیز برخی مراکز بازنشستگی در مورد این دسته از بازنشستگان که ضرورت اصلاح آیین نامه بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور را قوت بخشیده است.
اصلاح آیین نامه بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور در دستور کار قرار گرفت
بر اساس قانون کار و آیین نامه اجرایی بازنشستگی مشاغل سخت و زیان‌آور، بهره‌مندی از این نوع بازنشستگی مستلزم احراز شرایط خاصی از جمله نوع فعالیت شغلی، شرایط محیط کار و استمرار در انجام کار سخت و زیان‌آور به مدت معین است. با این حال، در بررسی‌های میدانی از برخی شعب و مراکز تأمین اجتماعی مشاهده شده که درصد بالایی از بازنشستگی‌ها تحت عنوان “سخت و زیان‌آور” انجام شده‌اند، که در مواردی با اصول قانونی و معیارهای کارشناسی فاصله دارند.
در برخی مراکز، بیش از ۷۰ درصد بازنشستگی‌ها به عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور تأیید شده‌اند، بدون ارزیابی دقیق محیط کار یا مدارک مستند.در بسیاری از پرونده‌ها، صرف اشتغال در صنایع خاص به عنوان معیار کافی برای صدور بازنشستگی سخت و زیان‌آور تلقی شده، در حالی که ماهیت شغل و شرایط واقعی محل کار مورد بررسی کارشناسی قرار نگرفته است.نبود وحدت رویه در تشخیص مصادیق مشاغل سخت و زیان‌آور منجر به تفاوت‌های آشکار میان شعب مختلف شده است.
پیامدهای این موضوع برای سازمان تأمین اجتماعی شامل, افزایش بار مالی غیرمنطقی به صندوق بازنشستگی, کاهش منابع بلندمدت سازمان و تهدید پایداری مالی آن, ایجاد زمینه برای بروز نارضایتی در بین سایر بیمه‌شدگان و بازنشستگان به دلیل برداشت ناعادلانه از منابع است.
مصطفی سالاری,مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی اخیراً گفته است: سال گذشته بیش از ۵۰درصد بازنشستگان تأمین‌اجتماعی با سنوات ارفاقی بازنشسته شدند که اکثر آن‌ها با استناد به سخت و زیان‌آور بوده است.
مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: بازنشستگی با استناد به مقررات فعلی مشاغل سخت و زیان آور در وضعیت موجود به نفع کارفرما، تأمین اجتماعی و کارگر نیست و به همین منظور ما با همراهی شرکای اجتماعی و در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اصلاح آیین نامه بازنشستگی سخت و زیان‌آور را دنبال می‌کنیم.
وی ادامه داد: باید محدودیت سنی برای بازنشستگی سخت و زیان آور لحاظ شود. همچنین سابقه بیمه برای مشاغل مختلف باید تا یک و نیم برابر مورد توجه قانون باشد. این اصلاحات و ساماندهی‌ها، منابع صندوق و منافع کارگران و کارفرمایان را صیانت می‌کند زیرا مشاغل سخت و زیان آور در حال آسیب زدن به منابع سازمان تأمین‌اجتماعی است.
محمود تولایی ،رئیس کمیسیون مالیات و تأمین اجتماعی اتاق بازرگانی گفته است: در برخی از شعب تامین اجتماعی ۱۰۰درصد افرادی که بازنشسته می‌شوند، جزو مشاغل سخت و زیان آورند!
وی با اشاره به اینکه یک شبکه فاسد در حال نابود کردن تامین اجتماعی است افزود: چه کسی می‌تواند گردن بگیرد که ۵۲درصد شاغلین تامین اجتماعی جزو مشاغل سخت و زیان آورند. بسیاری از کارخانه‌ها در سایه همین مشاغل سخت و زیان آور نابود شدند.
پیشنهادات اصلاحی در این زمینه بازنگری در فرآیند تأیید مشاغل سخت و زیان‌آور می‌تواند شامل الزام به ارزیابی کارشناسی توسط بازرسان فنی و پزشکی شغلی پیش از صدور تأییدیه، ایجاد سامانه یکپارچه ثبت و کنترل سوابق مشاغل سخت جهت جلوگیری از صدور احکام نادرست، افزایش نظارت ستادی بر شعب و مراکز اجرایی جهت جلوگیری از تصمیمات سلیقه‌ای و غیرکارشناسی و آموزش و توانمندسازی کارشناسان شعب، برای درک دقیق‌تر معیارهای قانونی و آیین‌نامه‌ای باشد.
اعطای غیرکارشناسی بازنشستگی در قالب مشاغل سخت و زیان‌آور، ضمن تحمیل هزینه‌های سنگین بر سازمان تأمین اجتماعی، موجب بی‌عدالتی در توزیع منابع و تضعیف اعتماد عمومی به نظام بیمه‌ای می‌شود. اجرای صحیح و اصولی این قانون باید مبتنی بر ارزیابی‌های دقیق، وحدت رویه و رعایت حقوق واقعی کارگران باشد.
منبع: تسنیم
