نواختن ساز مغز را جوان نگه می‌دارد
مطالعه جدید آکادمی علوم چین نشان می‌دهد نواختن منظم ساز موسیقی می‌تواند الگوی فعالیت مغز سالمندان را مشابه افراد جوان حفظ کند، توانایی درک گفتار در محیط‌های شلوغ را بهبود بخشد و از کاهش توانایی‌های شناختی پیشگیری نماید.
اگر نگران کاهش توان ذهنی و افت حافظه در دوران سالمندی هستید، وقت آن رسیده که سراغ یک ساز موسیقی بروید. نتایج یک مطالعه علمی نشان می‌دهد که یادگیری و نواختن موسیقی می‌تواند الگوهای مغزی سالمندان را جوان‌تر نگه دارد و عملکرد شناختی آن‌ها را در موقعیت‌های دشوار، به‌ویژه درک گفتار در محیط‌های شلوغ، تقویت کند.
پژوهشگران چینی دریافته‌اند که نواختن ساز موسیقی در سالمندی می‌تواند مغز را همچون یک ابزار کوک‌شده، منظم، فعال و جوان نگه دارد. این مطالعه تازه، نشان می‌دهد سالمندانی که سابقه نواختن ساز دارند، در درک گفتار در محیط‌های پر سر و صدا عملکرد بهتری دارند و الگوی فعالیت مغزی آن‌ها شباهت زیادی به افراد جوان‌تر دارد.
مغز موسیقی‌دان‌ها مثل یک ساز کوک‌شده کار می‌کند
دکتر «یی دو» از آکادمی علوم چین می‌گوید:
«مغز سالمندانی که سال‌ها با موسیقی سر و کار داشته‌اند، همانند سازی دقیق و کوک‌شده، بدون نیاز به انرژی زیاد کار می‌کند. این تنظیم دقیق باعث می‌شود مغز آن‌ها درک گفتار را بدون فشار زیاد، حتی در محیط‌های پر سر و صدا، به‌درستی انجام دهد.»
بررسی مغز نوازندگان
در این پژوهش، فعالیت مغز سه گروه با استفاده از اسکن fMRI بررسی شد:
- ۲۵ سالمند نوازنده موسیقی
- ۲۵ سالمند بدون سابقه نوازندگی
- ۲۴ فرد جوان غیرنوازنده
در آزمایش، به شرکت‌کنندگان کلماتی در محیطی با نویز پخش شد و از آن‌ها خواسته شد هجاها را تشخیص دهند. نتیجه شگفت‌انگیز بود: سالمندانی که نوازنده بودند، توانستند با دقت و سرعت بیشتری گفتار را تشخیص دهند.
ذخیره شناختی؛ سپر دفاعی مغز در برابر پیری
این یافته‌ها با مفهومی علمی به‌نام «ذخیره شناختی» (Cognitive Reserve) هم‌راستا است؛ به این معنا که مغز به‌واسطه‌ی آموزش، تجربه و فعالیت‌های ذهنی، مسیرهای جایگزین و کارآمدی برای انجام وظایفش می‌سازد که در دوران پیری به کمک فرد می‌آید.
همچنین بخوانید: ۴ نوشیدنی طلایی برای ورزش در گرما؛ توصیه‌های فدراسیون پزشکی ورزشی
موسیقی راهی برای حفظ عملکرد مغز
مطالعه حاضر از نظریه‌ای به نام «تنظیم افزایشی مهار» حمایت می‌کند که نشان می‌دهد آموزش موسیقی باعث می‌شود مغز بهتر بتواند اطلاعات غیرمفید را فیلتر کرده و تمرکز بیشتری بر روی داده‌های اصلی داشته باشد.
آیا فقط موسیقی مؤثر است؟
محققان معتقدند سایر فعالیت‌ها مانند یادگیری زبان دوم، حل معما، شرکت در کلاس‌های آموزشی یا ورزش منظم نیز ممکن است اثر مشابهی داشته باشند. اما آن‌چه مشخص است این است که سبک زندگی فعال و یادگیری مداوم، کلید حفظ سلامت مغز در دوران سالمندی است.
هیچ‌وقت برای یادگیری یک ساز دیر نیست. موسیقی تنها یک سرگرمی نیست، بلکه سرمایه‌ای برای تقویت مغز، جلوگیری از افت شناختی و حفظ کیفیت زندگی در سالمندی است.
منبع: برنا
