شلواری که ابتدا فقط کارگران می‌پوشیدند؛ راهنمای خرید یک شلوار جین ایده‌آل

تحریریه حرف مرد: آیا کسی می‌توانست پیش‌بینی کند که «waist overalls» (اصطلاح اولیه برای شلوار جین، یعنی شلوار کار با کمر بلند) که نخستین بار در سال ۱۸۷۳ توسط شرکت لیوای استراوس (Levi Strauss & Co.) برای تجهیز جویندگان طلا در تب طلا در کالیفرنیا ساخته شد، به تأثیرگذارترین ـ و سودآورترین ـ پوشاکی بدل شود که تاکنون در آمریکا اختراع شده است؟

با توجه به این‌که در نیمهٔ اول قرن بیستم، کمتر مردی شلوار جین را لباسی قابل قبول برای چیزی غیر از کار یدی می‌دانست ـ و منظور فقط کارهای ساده‌ای مثل شن‌زدن زمین گلف یا صاف کردن زمین تنیس نبود ـ سخت است باور کنیم که امروز جین به لباس پیش‌فرض برای تقریباً هر موقعیتی به جز عروسی و مراسم خاکسپاری تبدیل شده است. حتی در گرم‌ترین روزهای تابستان هم، پیش از جنگ جهانی اول، یک لباس غیررسمی می‌توانست شامل یک کت تیره همراه با شلوار فلانل یا لینن (پارچه کتانی سبک) باشد.

اما پس از جنگ، جامعه‌ای که به جوانی و آزادی اهمیت بیشتری می‌داد، خواهان سهولت و غیررسمی‌بودن بیشتر در پوشش شد. در آن زمان کافه‌های زیرزمینی (speakeasies، بارهای مخفی دوران ممنوعیت الکل)، اعتصابات خشونت‌آمیز کارگری و صف‌های بیکاری وجود داشت ـ چه کسی به کت‌وشلوارهای تجملی و دست‌وپاگیر نیاز داشت؟ حتی شاعر معروف «ای.ای. کامینگز» (E.E. Cummings) هم اعتراضی نداشت وقتی ناشران نامش را با حروف کوچک چاپ می‌کردند. واضح بود که همه سنت‌ها ـ از جمله سنت‌های پوشاکی ـ زیر سؤال رفته‌اند. در نتیجه نیاز به شلوارهای مستقل و غیررسمی بیشتر شد؛ شلوارهایی که بتوان آن‌ها را با بلیزر، کت اسپرت، پیراهن یا پلیور پوشید.

در این دوره، پشم (wool) به محبوب‌ترین پارچه برای شلوارهای اسپرت شیک تبدیل شد: هم نوع بافت سبک «tropical» در تابستان و هم فلانل در زمستان. دلیلش این بود که پشم علاوه بر حفظ شکل، عایق بسیار خوبی در برابر سرما، گرما و رطوبت است. در ابتدا فقط به رنگ خاکستری و سفید وجود داشت، اما به‌زودی طیفی از رنگ‌ها عرضه شد؛ هرچند رنگ‌های خیلی تند معمولاً مخصوص لباس‌های تفریحی در مناطق استراحتی بودند ـ به‌جز در مورد «دوک آینده ویندزور» (Duke of Windsor) که با لباس‌های رنگارنگش محافظه‌کاران را شوکه می‌کرد.

حتی در انگلستان طبقاتی هم، اشراف‌زادگان شروع به شکستن کدهای سختگیرانه پوشش کردند. جوانان شیک‌پوش در اواسط دههٔ ۱۹۲۰ یک‌شبه از فلانل‌های باریک و خوش‌دوخت به «Oxford bags» تغییر سلیقه دادند ـ شلوارهای بسیار گشاد و چین‌دار که توسط دانشجویان دانشگاه آکسفورد محبوب شده بود. روشنفکران بریتانیایی هم برای نشان دادن همبستگی با کشاورزان، پارچهٔ «کوردروی» (corduroy، پارچه مخمل کبریتی) را در شهر به کار گرفتند. وقتی دوک ویندزور خودش کوردروی را ترجیح داد، این پارچه مهر تأیید سلطنتی گرفت و از آن زمان به پوششی فراتر از طبقات اجتماعی بدل شد.

اگرچه شلوار جین هیچ‌وقت کاملاً از ریشهٔ کارگری و کاربردی‌اش جدا نشد، اما در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ در میان شهرنشینان محبوب شد، به‌خاطر مد روزی که غرب وحشی رمانتیک‌شده را تبلیغ می‌کرد. پس از جنگ جهانی دوم، طبقه متوسط شهری شلوارهای محکم و میخ‌پرچ‌دار را به عنوان لباس تفریحی پذیرفت؛ ستاره‌های سینما مانند مارلون براندو و جیمز دین هم همین کار را کردند و باقی ماجرا دیگر تاریخ است.

وقتی دوران وودستاک (جنبش جوانان دهه ۶۰) به پایان رسید، جین‌ها خصلت ضدفرهنگی خود را کم‌کم از دست دادند ـ اما بازارشان نه: تقریباً همه در همه‌جا، حتی سیاستمدارانی مثل جیمی کارتر و رونالد ریگان، دست‌کم یک شلوار جین ارزان داشتند که کم‌کم در موقعیت‌های اجتماعی و کاری هم پذیرفته شد. اندی وارهول (Andy Warhol، هنرمند پاپ) حتی در سال ۱۹۸۵ شلوار جین را با کت توکسیدو به کاخ سفید پوشید و گفت: «جین خیلی راحت است.»

سپس، در اواخر دهه ۱۹۷۰، جین‌ها «طراح‌دار» (designer jeans) شدند، وقتی برندهایی مثل گلوریا وندربیلت، فیوروچی و کالوین کلاین جوانان دیسکو و بازار جین را هدف گرفتند. این طراحان زمینه‌ساز دستهٔ تازه‌ای از شلوارهای لوکس شدند: «جین‌های پرمیوم» (premium jeans)، که در آغاز هزاره جدید ظهور کردند. این برندهای خاص، قیمت بالای خود را با عرضه مدل‌های محدود در پارچه‌های مرغوب و گاه با روش‌های تولید دستی توجیه کردند. امروزه اصطلاح «denim head» (عاشق و کلکسیونر جین) به یک سرگرمی رایج و پذیرفته‌شده بدل شده، درست مثل «gearhead» (عاشق ماشین).

جیمز دین همچنین در جاانداختن دومین سهم بزرگ آمریکا در پوشاک غیررسمی مردانه نقش داشت: شلوارهای نخی راحت که با نام «خاکی» (khakis) و «چینو» (chinos) شناخته می‌شوند. هر دو اسم ریشه نظامی دارند (khaki از واژه هندی به معنای خاکی و chinos از پارچه نخی سبک مورد استفاده ارتش آمریکا در فیلیپین). مثل جین‌ها، خاکی‌ها هم راحت و ساده‌مراقبت هستند، اما نسبت به جینِ طبقه کارگر، بار معنایی جدی‌تر و آبرومندانه‌تری دارند. شاید به همین دلیل است که حتی یک شلوار خاکی کهنه، وقتی با کت اسپرت، پیراهن دکمه‌دار و کفش کالج پوشیده شود، رسمی و آراسته به نظر می‌رسد؛ و اگر با پلیور کشمیر، پیراهن نخی Sea Island (یکی از مرغوب‌ترین انواع پنبه جهان) و کفش شیک پوشیده شود، شلوارچینوی خوش‌دوخت ظاهری بسیار گران‌قیمت پیدا می‌کند.

همچنین بخوانید: راهنمای انتخاب پیراهن و ژاکت پشمی برای موقعیت‌های مختلف

راهنمای خرید بهترین شلوار

ویژگی‌هایی که باید در یک شلوار ایده‌آل جست‌وجو کنید:

• French Fly (پرچ مخفی فرانسوی): یک زبانه و دکمه اضافی که در شلوارهای باکیفیت استفاده می‌شود. زیپ به کمرِ کشیده‌تر وصل است تا فشار از روی زیپ برداشته شود و جلوی شلوار صاف بایستد.

• کمر آستر‌دار (Lined Waistband): برای حفظ فرم کمر، آستر اضافه می‌شود. گاهی پشت کمر شکاف یا V-notch دارد تا بتوان شلوار را دقیق‌تر اندازه کرد.

• درز نواردوزی‌شده (Taped Seams): درزها اتو شده و لبه‌ها نواردوزی یا لوله‌دوزی می‌شوند تا هم مقاوم‌تر باشند و هم صاف بایستند.

• آستر در بخش‌های مهم (Lining where it counts): شلوارهای مرغوب معمولاً در ناحیه فاق و تا بالای زانو آستر دارند؛ این کار هم دوام را بیشتر می‌کند و هم راحتی بهتری می‌دهد.

• لب‌تاخورده یا بدون لبه (Cuffed vs. Uncuffed): لبه‌دار بودن (cuff) وزن بیشتری به پایین شلوار می‌دهد و خط شلوار را برجسته می‌کند. افراد کوتاه‌قد بهتر است از لبه‌دار صرف‌نظر کنند. شلوارهای لبه‌دار باید لبه صاف داشته باشند، اما شلوارهای بدون لبه کمی بلندترند و پشت‌شان تا پاشنه پایین می‌آید.

• چین‌دار یا صاف (Pleats or not): بیشتر شلوارها طی دو دهه اخیر به خاطر مد «slim fit» جلو صاف (بدون چین) بوده‌اند. اما در چند سال گذشته دوباره چین‌دارها مد شده‌اند و این اتفاق برای طرفدارانش جای خوشحالی دارد.

منبع: The Handbook of Men’s Style