پژوهش تازه: کار بیش از حد فقط خستگی نمی‌آورد، بلکه ساختار مغز را هم تغییر می‌دهد
مطالعه‌ای جدید از کره جنوبی نشان می‌دهد که کار بیش از ۵۲ ساعت در هفته می‌تواند منجر به تغییرات ساختاری در مغز، به‌ویژه در نواحی مرتبط با احساسات و تصمیم‌گیری شود.
پژوهشی که توسط تیمی از سه دانشگاه کره و به سرپرستی “Wonpil Jang” از دانشگاه Yonsei انجام شده و در نشریه Occupational and Environmental Medicine منتشر شده است، نشان می‌دهد کارکنان حوزه سلامت که بیش از ۵۲ ساعت در هفته کار می‌کنند، دچار تغییرات قابل اندازه‌گیری در نواحی مغزی مرتبط با تصمیم‌گیری و کنترل احساسات می‌شوند.
این مطالعه نشان داد، افرادی که بیش از حد کار می‌کنند تا ۱۹ درصد افزایش حجم در برخی نواحی مغز خود را تجربه کرده‌اند و این تغییرات به طور مستقیم با ساعات کاری مرتبط بوده است. این دگرگونی‌های مغزی می‌تواند توضیح دهد که چرا کار بیش از حد باعث مشکلات شناختی، خستگی عاطفی و اختلالات روانی می‌شود.
این پژوهش از اولین شواهد علمی قوی است که نشان می‌دهد کار طولانی مدت نه تنها احساس خستگی ایجاد می‌کند، بلکه ممکن است ساختار فیزیکی مغز را نیز تغییر دهد.
همچنین بخوانید: توصیه‌های طب ایرانی برای زندگی سالم‌تر؛ از خواب منظم تا محیط زندگی مناسب
وقتی کار زیاد ساختار مغز را تغییر می‌دهد
محققان از سه دانشگاه کره جنوبی اسکن مغزی ۱۱۰ نفر از کارکنان حوزه سلامت را با یکدیگر مقایسه کردند. آنها ۳۲ نفر را به عنوان «بیش از حد کار کرده» (بیش از ۵۲ ساعت کار در هفته) و ۷۸ نفر را به عنوان «عادی» طبقه‌بندی کردند. و با استفاده از فناوری‌های پیشرفته تصویربرداری مغزی، تفاوت‌های حجمی را در بخش‌های مختلف مغز مورد بررسی قرار دادند.
نتایج بسیار قابل توجه بود. گروه بیش از حد کار کرده در بخشی از لوب پیشانی مغز خود، به‌ویژه در left caudal middle frontal gyrus، حدود ۱۹ درصد افزایش حجم نسبت به همتایان کمتر کار کرده خود داشتند.
تحلیل‌های بیشتر نشان داد که در ۱۷ ناحیه مختلف مغز، از جمله نواحی مرتبط با تفکر و احساس، افزایش حجم مشاهده شده است.
محققان در نتایج خود نوشتند: «این مطالعه شواهد جدیدی ارائه می‌دهد که کار طولانی مدت با تغییرات ساختاری مغز، به‌ویژه در نواحی مربوط به عملکردهای اجرایی و تنظیم احساسات مرتبط است.» این نواحی مغزی مسئول انتخاب‌های ما و تنظیم احساسات هستند، که اغلب در شرایط خستگی شدید ناشی از کار زیاد آسیب می‌بینند.
برخلاف انتظار، تغییرات به صورت افزایش حجم ظاهر شد و کاهش نداشت. در حالی که ممکن است بزرگ‌تر بودن بخش‌هایی از مغز مفید به نظر برسد، اما محققان نسبت به این تصور هشدار دادند.
در علوم مغز، تغییرات ساختاری در هر جهت می‌تواند نشان‌دهنده تلاش مغز برای سازگاری با استرس باشد و لزوماً این سازگاری در بلندمدت مفید نخواهد بود.
در این مقاله آمده است: «این یافته‌ها نشان می‌دهد که ساعات کاری طولانی ممکن است باعث تغییرات نوروآداپتیو شود و به احتمال زیاد سلامت شناختی و عاطفی را تحت تأثیر قرار دهد.»
همچنین نشان داد که رابطه مستقیمی بین تعداد ساعات کاری هفتگی و شدت تغییرات حجمی مغز وجود دارد؛ هرچه ساعات کاری بیشتر باشد، میزان تغییرات در برخی نواحی کلیدی مغز، افزایش می‌یابد.
این یافته‌ها برای میلیون‌ها نفری که به طور معمول بیش از ۴۰ ساعت در هفته کار می‌کنند، توضیح می‌دهد که چرا آنها دچار خستگی عاطفی، کاهش بهره‌وری و اختلال در تمرکز می‌شوند.
طبق برآوردهای International Labour Organisation که در این مطالعه به آن استناد شده، «سالانه بیش از ۸۰۰ هزار نفر در سراسر جهان به دلیل ساعات کاری طولانی جان خود را از دست می‌دهند»، که این موضوع نشان‌دهنده تأثیر عمیق آن بر سلامت جهانی است.
تغییرات به‌ویژه در بخش‌هایی مانند middle frontal gyrus، insula و superior temporal gyrus مشهود بود؛ نواحی که نقش کلیدی در پردازش احساسات و تصمیم‌گیری دارند.
نکته نگران‌کننده این است که این نواحی همان بخش‌هایی هستند که اغلب در افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب دچار ناهنجاری می‌شوند.
اگرچه تمرکز این مطالعه بر کارکنان حوزه سلامت بوده است، که در سال‌های اخیر تحت فشارهای شدیدی قرار گرفته‌اند، اما محققان احتمال داده‌اند که این نتایج برای سایر مشاغل پر استرس نیز صدق کند. آنها استرس مزمن و اختلالات خواب را که همراه همیشگی ساعات کاری طولانی هستند، از دلایل احتمالی این تغییرات مغزی دانسته‌اند.
این یافته‌ها سؤالات مهمی را درباره سیاست‌های محل کار مطرح می‌کند. آیا باید قوانین سخت‌گیرانه‌تری در خصوص ساعات کاری وضع شود؟ کارفرمایان چگونه می‌توانند بهتر از سلامت روانی کارکنان خود محافظت کنند؟ و آیا این تغییرات مغزی در صورت بهبود شرایط کاری قابل بازگشت هستند؟
این مطالعه یک تحقیق مقدماتی بوده است و محدودیت‌هایی دارد؛ از جمله اینکه فقط تفاوت‌ها را در یک بازه زمانی مشخص بررسی کرده و روند تغییرات را در طول ماه‌ها یا سال‌ها دنبال نکرده است.
اما این تحقیق اولین شواهد بیولوژیکی را ارائه می‌دهد، که تأیید می‌کند آنچه کارکنان با کار طولانی مدت تجربه می‌کنند، صرفاً احساسی یا روانی نیست، بلکه پایه فیزیکی در ساختار مغز دارد.
برای هر کسی که به دلیل کار بیش از حد دچار مه‌آلودگی ذهنی، بی‌ثباتی عاطفی یا مشکل در تصمیم‌گیری شده باشد، این پژوهش تأییدی است که این مشکلات ریشه در تغییرات واقعی مغز دارند.
منبع: تک ناک
