بررسی یک ادعای تاریخی: آیا اروپایی ها جذام را به قاره آمریکا بردند؟

تحریریه حرف مرد: علی شاهرخ- مطالعه جدید انستیتو پاستور بر مبنای شواهد تاریخی و ژنتیکی، می‌تواند تاریخ جذام در قاره آمریکا را بازنویسی کند. بر این اساس، به نظر می‌رسد که تاریخ وجود جذام در قاره آمریکا مربوط به دوران قبل از کریستف کلمب است.

برخلاف تصور رایج که جذام را بیماری‌ای معرفی می‌کند که توسط استعمارگران اروپایی به قاره آمریکا آورده شده، مطالعه جدید نشان می‌دهد این بیماری تاریخچه‌ای بسیار قدیمی‌تر در این قاره دارد.

تاریخچه جذام در قاره آمریکا

جذام بیماری است که توسط باکتری Mycobacterium leprae ایجاد می‌شود و سالانه حدود ۲۰۰ هزار مورد جدید از آن در جهان گزارش می‌شود. اگرچه M. leprae همچنان عامل اصلی جذام است، این مطالعه بر گونه دیگری از این باکتری موسوم به Mycobacterium lepromatosis تمرکز کرده که اولین بار در سال ۲۰۰۸ در یک بیمار مکزیکی در ایالات متحده و سپس در سال ۲۰۱۶ در سنجاب‌های قرمز جزایر بریتانیا شناسایی شد.

این پژوهش به رهبری تیمی از محققان آزمایشگاه پالئوژنومیک میکروبی در انستیتو پاستور (Institut Pasteur)، با همکاری جوامع بومی و بیش از ۴۰ دانشمند از مؤسسات بین‌المللی شامل باستان‌شناسان، به بررسی بقایای انسانی و ۸۰۰ نمونه DNA با علائم جذام پرداخته است.

نتایج این پژوهش تایید می‌کند که M. lepromatosis قرن‌ها پیش از ورود استعمارگران اروپایی در شمال و جنوب قاره آمریکا شایع بوده و همچنین بینش‌هایی درباره تنوع ژنتیکی کنونی مایکوباکتریوم‌های بیماری‌زا ارائه می‌دهد.

در همین راستا، دکتر ماریا لوپولو،‌ نویسنده ارشد مطالعه و پژوهشگر انستیتو پاستور می‌گوید این کشف درک ما از تاریخچه جذام در آمریکا را دگرگون می‌کند. وی می‌افزاید: «این یافته نشان می‌دهد که گونه‌ای از این بیماری مدتها پیش از ورود اروپایی‌ها در میان جمعیت‌های بومی وجود داشته است.»

تیم تحقیقاتی از تکنیک‌های پیشرفته ژنتیکی برای بازسازی ژنوم M. lepromatosis از افراد باستانی یافت‌شده در کانادا و آرژانتین استفاده کردند. با وجود فاصله جغرافیایی چند هزار کیلومتری، این سویه‌های باستانی که به دوره‌های مشابه (حدود ۱۰۰۰ سال پیش) تعلق دارند، از نظر ژنتیکی به طرز شگفت‌آوری به هم نزدیک بودند.

اگرچه این سویه‌ها به دو شاخه متمایز در درخت تکاملی مایکوباکتریوم تعلق دارند، اما این شاخه‌ها از نظر ژنتیکی به یکدیگر نزدیک‌تر هستند. این نزدیکی ژنتیکی، همراه با فاصله جغرافیایی زیاد، به معنای گسترش سریع این پاتوژن در سراسر قاره است که احتمالا تنها در عرض چند قرن اتفاق افتاده است.

آمریکای پیشاکلمبی: پیش از ورود اروپایی‌ها

دانشمندان همچنین چندین سویه جدید این بیماری را شناسایی کردند. از جمله یک شاخه اجدادی که با وجود انشعاب از بقیه گونه‌ها در بیش از ۹۰۰۰ سال پیش، همچنان امروزه در شمال آمریکا انسان‌ها را آلوده می‌کند. این کشف نشان‌دهنده تنوع پویا، دیرینه و پایدار این بیماری در سطح قاره و همچنین تنوع عمدتا کشف‌نشده‌ای است که احتمالا هنوز باید شناسایی شود.

جالب توجه این که تحلیل‌ها همچنین نشان می‌دهد سویه‌های یافت‌شده در سنجاب‌های قرمز بریتانیا در سال ۲۰۱۶ بخشی از یک نژاد آمریکایی هستند که در قرن نوزدهم در جزایر بریتانیا ظاهر شده و سپس در آنجا گسترش یافته است. این کشف توانایی اخیر این پاتوژن در عبور از قاره‌ها را برجسته می‌کند که احتمالا از طریق مبادلات انسانی یا تجاری اتفاق افتاده است.

نیکلاس راسکووان، نویسنده ارشد این پژوهش و رئیس آزمایشگاه پالئوژنومیک میکروبی در انستیتو پاستور می‌گوید: «ما هنوز در حال کشف تنوع و حرکات جهانی این پاتوژن جدید هستیم. این مطالعه به ما امکان می‌دهد فرض کنیم منشاهای حیوانی ناشناخته‌ای برای این بیماری وجود دارد.»

او می‌افزاید: «این مطالعه به وضوح نشان می‌دهد که چگونه DNA باستانی و مدرن می‌تواند تاریخچه یک پاتوژن انسانی را بازنویسی کند و به درک بهتر اپیدمیولوژی بیماری‌های عفونی معاصر کمک کند.»

این پروژه با همکاری نزدیک جوامع بومی انجام شد که در تصمیم‌گیری‌های مربوط به استفاده از بقایای اجدادی و تفسیر نتایج مشارکت داشتند. در پایان کار، DNA باستانی و مواد باقیمانده با درخواست بومی‌ها به آن‌ها بازگردانده شدند.

منبع: ancient-origins