تمرین دادن دست غیرغالب چگونه مغز را تقویت میکند؟
تحقیقات علمی نشان میدهد استفاده منظم از دست غیرغالب در فعالیتهای روزمره میتواند منجر به بهبود مهارتهای حرکتی و تقویت ارتباطات مغزی شود، هرچند این تمرین تاثیری بر افزایش هوش یا خلاقیت ندارد.

تحریریه حرف مرد: در دو هفته اخیر، دو بار در حین رفتوآمد قهوه روی خودم ریختهام. دارد سی سالم میشود! واقعاً مشکل من چیست؟ شاید بطری را بیش از حد پر میکنم. شاید جایگاه نوشیدنی روی کولهپشتی پنجسالهام در حال از کار افتادن است. یا شاید باید از دویدن در پلههای مترو دست بردارم.
به هر حال، تصمیم گرفتهام که بطری را محکم در دست بگیرم. این کار هم تلفنم را دور نگه میدارد (یک راه ساده برای دوری از دنیای دیجیتال) و هم تمرین مفیدی برای ۳۴ عضله کوچک دستم محسوب میشود. اخیراً متوجه شدم که دست راستم تمام کارها را انجام میدهد، بنابراین عمداً بطری قهوه را به دست چپم منتقل کردهام.
اشتباه است اگر این کار را «سخت» بنامم – این یک بطری ۳۰ اونسی است، نه دمبل ۳۰ پوندی. اما دست چپ من غیرغالب است؛ از آن برای غذا خوردن، مسواک زدن، چرخاندن دستگیره درها یا برداشتن اشیاء از زمین استفاده نمیکنم. قطعاً در دریبل زدن هم از آن استفاده نمیکنم، همانطور که کسانی که خوششانس بودهاند و در زمین بسکتبال با من بازی کردهاند، به خوبی میدانند.
این تمرین کوچک صبحگاهی باعث شد فکر کنم: آیا باید بیشتر از دست غیرغالب خود استفاده کنم؟ آیا فوایدی برای این نوع تمرین وجود دارد؟ نه فقط از نظر فیزیکی – آیا آشنایی سطحی با دو دست بودن میتواند برای مغز مفید باشد؟
علم دربارۀ تغییر دست غالب چه میگوید؟
در سال ۲۰۲۱، گروهی از محققان ژاپنی، گروهی از بزرگسالان سالم راستدست را در یک برنامه آموزشی با چوبهای غذاخوری وارد کردند. به مدت شش هفته، داوطلبان فقط مجاز بودند از دست چپ خود برای استفاده از چوبهای غذاخوری استفاده کنند. این آزمایش ثمربخش بود و باعث بهبود مهارتهای استفاده از چوبهای غذاخوری با دست غیرغالب در تمام شرکتکنندگان شد و منجر به کسب مهارتهایی مشابه با دست غالب گردید.
فراتر از یک ترفند جالب برای مهمانیها، این یافتهها پیامدهای ملموسی برای بیماران سکته مغزی داشت که گاهی به دلیل فلج مجبور به تغییر دست غالب خود هستند. در این زمینه، محققان به تمرین دادن دست غیرغالب به عنوان آموزش استفاده از ابزار اشاره کردند. با تمرین، حتی در سنین بالا نیز میتوان مهارتهای حرکتی ظریف را توسعه داد.
همچنین بخوانید: گامی به سوی بینایی فرابشری: لنزهایی که توانایی دیدن مادون قرمز میدهند
نویسندگان این مطالعه همچنین فعالیت مغز را زیر نظر گرفتند و تغییراتی در قشرهای مرتبط با برنامهریزی و هماهنگی مشاهده کردند که نشان میداد مغز میتواند خود را به صورت داخلی سازماندهی مجدد کند تا از چالش تمرین دادن دست ضعیفتر حمایت نماید.
مطالعات دیگر نیز به نتایج مشابهی رسیدهاند. در مطالعهای از دانشگاه میزوری، بزرگسالان تحت آموزش اجباری مزمن طراحی دقیق با دست چپ غیرغالب خود قرار گرفتند. ۸۹ درصد از شرکتکنندگان افزایش سرعت، دقت و روانی دست را نشان دادند – و فعالیت مغزی آنها این موضوع را تأیید کرد.
محققان انتظار داشتند تبادل اطلاعات بیشتری بین نیمکرهها وجود داشته باشد (ممکن است دیده باشید که برخی افراد در فضای آنلاین ادعا میکنند تغییر دست به فعال کردن طرف دیگر مغز کمک میکند). اما اسکنهای مغزی نشان داد که هر دو منطقه کنترل دست با ناحیهای در نیمکره غالب که مسئول برنامهریزی و اجرای حرکات ماهرانه است، همکاری نزدیکتری دارند. بنابراین، پیشرفت در دقت ناشی از تکیه مغز بر مسیرهای حرکتی هوشمندانهتر و کارآمدتری بود که از قبل وجود داشتند.
به عبارت دیگر، بهبود دست غیرغالب شما به معنای بازسازی مغز از ابتدا نیست – بلکه به معنای بیدار کردن سیستمهایی است که همیشه وجود داشتهاند، فقط منتظر استفاده بودهاند.
آیا باید دست غیرغالب خود را تمرین دهید؟
بدیهی است که استفاده از دست غیرغالب میتواند برای ذهن و عضلات شما استرسزا باشد – حتی اگر فقط یک فنجان قهوه را نگه دارید. این نوع استرس غیرضروری ممکن است باعث شود این تلاش در طول زمان کمی آزاردهنده شود. چرا با دست چپم مسواک بزنم وقتی باید در عرض سه دقیقه از خانه خارج شوم؟
فواید تمرین متعادل و هدفمند به احتمال زیاد در بلندمدت احساس میشود. به عنوان مثال، اگر هر صبح متعهد شوید که ماشین ظرفشویی را با دست غیرغالب خود خالی کنید، ممکن است به عادت درگیر کردن سیستمهای انعطافپذیر مغز و تقویت چابکی دستی خود برسید. این تمرین ممکن است فواید قابل انتقالی داشته باشد و انجام سایر کارهای حرکتی پیچیده را در آینده آسانتر کند. مانند کارهای ورزشی، موسیقی یا آشپزی.
از طرف دیگر، بهینهسازی دست غیرغالب شما باعث افزایش ضریب هوشی، حافظه یا خلاقیت نمیشود – برخلاف مطالب سطحی که ممکن است در ریلهای اینستاگرام بشنوید(شرمنده اگر ناامید شدید!).
اگر هرگونه رضایت فوری از این نوع تمرین وجود داشته باشد، در تمرکزی است که ایجاد میکند. استفاده از دست غیرغالب شما یک عمل خودتنظیمی آگاهانه است، نوعی دوره موانع ذهنی که خودم برای خودم ایجاد میکنم. برای من، در آن رفتوآمدهای صبحگاهی، این کار فقط باعث میشود بیشتر از حرکت بدنم در فضا آگاه باشم – که با وجود درگیر بودن دست ضعیفم، به طور متناقضی، احتمال ریختن کافئین روی لباسم را کاهش میدهد.
منبع: inside hook