استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی با توهمات روانی مرتبط است

بر اساس مطالعه‌ای که در دانشگاه سیمون فریزر انجام شده و در نشریه BMC Psychiatry منتشر شده است، ارتباط مستقیمی بین میزان بالای استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بروز برخی اختلالات روانی مشاهده شده است.

تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر توهمات روانی

این مطالعه نشان می‌دهد که توهمات مختلف، شایع‌ترین اختلالات روانی مرتبط با استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی هستند. برخی از این اختلالات عبارتند از:

اختلال شخصیتی خودشیفته (Narcissistic Personality Disorder)

اروتومانیا (Eromania) یا خودمعشوق‌پنداری، که فرد تصور می‌کند شخص معروفی به او علاقه دارد
اختلال بدشکلی بدن (Body Dysmorphic Disorder) که فرد درباره نقص‌های غیرواقعی در بدن خود دچار توهم می‌شود
بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa) که شامل توهمات مربوط به اندازه و وزن بدن است
برنارد سرسپی، استاد زیست‌شناسی دانشگاه سیمون فریزر، در این باره توضیح می‌دهد:
“شبکه‌های اجتماعی شرایطی را فراهم می‌کنند که در آن توهمات به‌راحتی ایجاد می‌شوند. از یک سو، پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها می‌توانند محرک‌هایی برای تقویت این اختلالات باشند. از سوی دیگر، نبود مکانیزم‌های مؤثر برای کنترل حقیقت، باعث ماندگاری این توهمات می‌شود.”

تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روانی

نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی به‌تنهایی عامل ایجاد اختلالات روانی نیستند، اما در ترکیب با عوامل دیگر، می‌توانند شدت این مشکلات را افزایش دهند. به‌ویژه زمانی که افراد در زندگی واقعی دچار انزوای اجتماعی هستند، دنیای مجازی به محیطی تبدیل می‌شود که فرد بدون نظارت، حس هویتی توهمی خود را حفظ می‌کند.

هرچند شبکه‌های اجتماعی می‌توانند از طریق ایجاد ارتباطات اجتماعی و تقویت حس همبستگی، تأثیرات مثبتی داشته باشند، اما در عین حال، افرادی که در معرض اختلالات روانی قرار دارند، بیشترین آسیب را از استفاده بیش از حد از این پلتفرم‌ها متحمل می‌شوند.

چرا شبکه‌های اجتماعی می‌توانند توهمات را تشدید کنند؟

محققان تأکید دارند که بسیاری از ویژگی‌های پلتفرم‌های محبوب، توهمات ذهنی و جسمی را نه‌تنها تقویت، بلکه ماندگار می‌کنند. یکی از دلایل این موضوع، تفاوت عمیق بین تعاملات اجتماعی آنلاین و ارتباطات چهره‌به‌چهره است. در فضای آنلاین، اطلاعاتی که افراد دریافت می‌کنند کمتر تحت تأثیر واقعیت‌های فیزیکی و احساسی قرار دارد، که این موضوع می‌تواند به تقویت باورهای نادرست و توهمات منجر شود.

استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به شکل‌گیری و تشدید اختلالات روانی از جمله توهم، خودشیفتگی و بدشکلی بدن منجر شود. این تحقیق نشان می‌دهد که افراد مستعد اختلالات روانی، در محیط شبکه‌های اجتماعی بیشتر در معرض خطر قرار دارند. با توجه به یافته‌های این مطالعه، ضرورت آگاهی‌بخشی و ایجاد کنترل‌های مؤثر در پلتفرم‌های اجتماعی بیش از پیش احساس می‌شود.