«دنا پلاس دنده‌ای» به خودروی متعارف تبدیل شد

سندیکای بیمه‌گران ایران با انتشار بخشنامه‌ای، خودروی «دنا پلاس معمولی (دنده‌ای)» را به عنوان ملاک و معیار «خودروی متعارف» تعیین کرد. این تصمیم، در حالی اتخاذ می‌شود که مفهوم خودروی متعارف و غیرمتعارف، سال‌هاست در صنعت بیمه ایران مطرح بوده و همواره با چالش‌ها و ابهاماتی همراه بوده است.

طبق قانون، معیار متعارف بودن خودروها، ارزش و قیمت آنهاست که اگر کمتر از ۵۰% نرخ دیه ماه حرام باشد، خودرو متعارف بوده و در غیر اینصورت، به آن خودرو نامتعارف می‌گوییم.

با تصویب قوه قضائیه در سال ۱۴۰۴ نرخ دیه در ماه‌های حرام برابر با ۲ میلیارد و ۱۳۳ میلیون تومان و در ماه‌های غیرحرام برابر با ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان است.

دنا پلاس، نمادی از خودروی متعارف؟

انتخاب «دنا پلاس معمولی» به عنوان خودروی متعارف، پرسش‌هایی را در خصوص دلایل این انتخاب و پیامدهای آن برانگیخته است. به نظر می‌رسد، حجم تولید بالا، قیمت نسبتاً مناسب و در دسترس بودن قطعات یدکی، از جمله مهم‌ترین دلایل انتخاب این خودرو به عنوان معیار خودروی متعارف بوده است.

مفهوم خودروی متعارف و غیرمتعارف، ریشه در ماده ۸ قانون بیمه شخص ثالث دارد. بر اساس این قانون، خسارت‌های مالی ناشی از حوادث رانندگی، بر اساس ارزش روز خودرو و با رعایت درجه تعارف خودرو پرداخت می‌شود. اما آنچه در این میان اهمیت دارد، نحوه تعیین درجه تعارف خودرو است که به طور مستقیم با نرخ دیه مرتبط است.

همچنین ببینید: ثبت‌نام پنجمین مرحله پیش‌فروش ایران خودرو آغاز شد

بر اساس مصوبه قوه قضائیه در سال ۱۴۰۴:

نرخ دیه در ماه‌های حرام: ۲ میلیارد و ۱۳۳ میلیون تومان
نرخ دیه در ماه‌های غیرحرام: ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان

با در نظر گرفتن این نرخ‌ها، تعریف خودروی متعارف و غیرمتعارف به شرح زیر خواهد بود:

خودروی متعارف: بر اساس رویه جاری در صنعت بیمه و تفسیر قانون، خودروی متعارف به خودرویی اطلاق می‌شود که ارزش آن، کمتر از ۵۰ درصد نرخ دیه در ماه حرام باشد. به عبارت دیگر، در سال ۱۴۰۴، خودرویی که ارزش آن کمتر از ۱ میلیارد و ۶۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان باشد، به عنوان خودروی متعارف شناخته می‌شود. علاوه بر این، ویژگی‌های دیگری نیز برای خودروی متعارف در نظر گرفته می‌شود:

•     تولید و عرضه انبوه در بازار
•     قیمت مناسب و قابل دسترس برای عموم مردم (با در نظر گرفتن معیار نرخ دیه)
•     هزینه نگهداری و تعمیرات معقول
•    ریسک پایین سرقت و تصادف

خودروی غیرمتعارف: خودروی غیرمتعارف، خودرویی است که ارزش آن، بیش از ۵۰ درصد نرخ دیه در ماه حرام باشد، یا سایر ویژگی‌های خودروی متعارف را نداشته باشد. هرچند با توجه به افزایش قیمت خودرو در ایران الان اکثر خودروهای موجود در بازار در دسته ی خودورهای غیرمتعارف قرار می گیرند ولی با این حال باید گفت که قاعدتا خودروهای لوکس، گران‌قیمت، کلکسیونی، قدیمی و خودروهایی که هزینه نگهداری و تعمیرات بالایی دارند، معمولاً در دسته خودروهای غیرمتعارف قرار می‌گیرند.

با توجه به نرخ دیه مصوب در سال ۱۴۰۴، تعیین دنا پلاس معمولی به عنوان خودروی متعارف، می‌تواند پیامدهای زیر را داشته باشد:

• سهولت در پرداخت خسارت: با مشخص شدن یک معیار، فرآیند ارزیابی و پرداخت خسارت‌ها تسریع می‌شود.
• شفافیت بیشتر در تعیین نرخ بیمه: شرکت‌های بیمه می‌توانند با استناد به این معیار و با در نظر گرفتن نرخ دیه، نرخ بیمه را به صورت عادلانه‌تری تعیین کنند.
• لزوم توجه به تغییرات نرخ دیه: با توجه به تغییرات سالانه نرخ دیه، لازم است که معیار خودروی متعارف نیز به صورت دوره‌ای بازنگری شود.