بلایند دیت در ایران؛ بررسی پیامدهای فرهنگی و اجتماعی
بلایند دیت در ایران؛ برخورد قضایی راه‌حل است یا پاک کردن صورت‌مسئله؟
چند روز پیش رئیس پلیس امنیت عمومی فراجا از شناسایی و برخورد با ۱۵ نفر از برگزارکنندگان جلسات «بلایند دیت» در فضای مجازی خبر داد. به گفته وی، این اقدام در پی افزایش نگرانی‌ها از آسیب‌های اجتماعی ناشی از این روابط و شکایت متعدد خانواده‌ها انجام شده است. اما آیا توقیف صفحات مجازی و حذف محتوای مرتبط با این پدیده، می‌تواند به کاهش مشکلات کمک کند یا تنها باعث گسترش روابط پنهانی و بدون نظارت خواهد شد؟
بلایند دیت چیست و چرا مورد توجه قرار گرفته است؟
بلایند دیت یا قرار ملاقات بدون آشنایی قبلی، مفهومی رایج در فرهنگ‌های مختلف است که اخیراً در فضای مجازی ایران نیز با فرمت ویدیوهای ترند شده، رواج یافته است. در این ویدیوها، دختران و پسران برای نخستین‌بار مقابل دوربین یکدیگر را ملاقات کرده و دیدگاه‌های خود را درباره آشنایی و ازدواج مطرح می‌کنند. برخی از این ویدیوها کاملاً واقعی هستند، در حالی که برخی دیگر با سناریوی از پیش تعیین‌شده، صرفاً برای جلب توجه و افزایش بازدید ساخته می‌شوند.
بر اساس اعلام پلیس امنیت عمومی، ۱۵ نفر از برگزارکنندگان اصلی این جلسات شناسایی و با هماهنگی مراجع قضایی احضار، جلب یا مورد تذکر قرار گرفته‌اند. همچنین محتوای نامناسب مرتبط با این جلسات از فضای مجازی حذف شده و صفحات مربوطه مسدود شده‌اند. پلیس تأکید کرده است که این روند تا پاکسازی کامل فضای مجازی از چنین محتواهایی ادامه خواهد داشت.
بلایند دیت؛ آسیب اجتماعی یا انعکاس واقعیت جامعه؟
مرجان علی‌قارداشی، روانشناس، معتقد است که بلایند دیت‌ها خود عامل تغییر در فرهنگ ازدواج نیستند، بلکه بازتابی از نگرش نسل جدید به مقوله آشنایی و ازدواج‌اند. به گفته وی، این ویدیوها نشان می‌دهند که معیارهای انتخاب همسر تا چه اندازه نسبت به گذشته تغییر کرده است و سیاست‌گذاران فرهنگی باید این تغییرات را در نظر بگیرند، نه اینکه صرفاً با برخورد قهری به دنبال حذف این پدیده باشند.
او تأکید می‌کند که مقابله سختگیرانه با این محتواها نمی‌تواند جلوی باورهای نادرست پیرامون ازدواج را بگیرد. بلکه باید با ارائه آموزش‌های لازم، فرهنگ آشنایی سالم را ترویج داد و چارچوب‌هایی مشخص برای چنین روابطی تعریف کرد.
سیاست‌های فرهنگی و نیازهای نسل جوان؛ فاصله‌ای که همچنان باقی است
علی‌قارداشی با اشاره به تغییر سبک زندگی جوانان می‌گوید: قوانین و سیاست‌های فرهنگی ایران هنوز با تحولات اجتماعی هماهنگ نشده‌اند. به همین دلیل، رویکرد بسیاری از نهادهای نظارتی به‌جای مدیریت و هدایت تغییرات، ممنوعیت و برخورد قهری است. در حالی که چنین رویکردی معمولاً نتیجه‌ای معکوس دارد و باعث گسترش روابط زیرزمینی و غیرقابل نظارت می‌شود.
چگونه می‌توان جایگزین‌های سالم برای آشنایی ایجاد کرد؟
به جای برخورد قهری با شیوه‌های جدید آشنایی، می‌توان بستری سالم و فرهنگی برای تعامل اجتماعی دختران و پسران فراهم کرد. از جمله روش‌های پیشنهادی برای جایگزینی بلایند دیت:
رویدادهای فرهنگی و اجتماعی: گردهمایی‌های کتاب‌خوانی، جلسات مباحثه و کارگاه‌های آموزشی می‌توانند محیط مناسبی برای آشنایی افراد با یکدیگر باشند.
فعالیت‌های گروهی: برنامه‌های کوهنوردی، ورزش‌های تیمی و سفرهای گروهی فرصت‌هایی برای شناخت افراد بدون فشار مستقیم ایجاد می‌کنند.
کارگاه‌های مهارت‌آموزی و مشاوره ازدواج: آموزش مهارت‌های ارتباطی و آشنایی صحیح، به جای ممنوعیت، می‌تواند به بهبود روابط کمک کند.
شبکه‌سازی حرفه‌ای: بسیاری از روابط عاطفی از دل روابط کاری شکل می‌گیرند. ایجاد محیط‌های حرفه‌ای سالم می‌تواند بستری مناسب برای این آشنایی‌ها باشد.
نقش رسانه‌ها در فرهنگ‌سازی آشنایی سالم
رسانه‌ها می‌توانند با ارائه محتواهای آموزشی و واقع‌گرایانه، به جوانان درک درستی از روابط بدهند. برخی از پیشنهادات در این زمینه عبارتند از:
تولید مستندهای آموزشی درباره تجربه‌های موفق و ناموفق ازدواج
ساخت سریال‌ها و فیلم‌هایی که واقعیت‌های ازدواج را بدون کلیشه‌های عاشقانه نشان دهند
راه‌اندازی برنامه‌های تعاملی و مشاوره‌ای آنلاین که در آن متخصصان به سوالات جوانان پاسخ دهند
برگزاری کمپین‌های آگاهی‌بخشی در فضای مجازی با حضور روانشناسان و چهره‌های محبوب
نتیجه‌گیری؛ برخورد قهری تنها پاک کردن صورت‌مسئله است
اگرچه بلایند دیت‌ها به دلیل ماهیت نمایشی خود می‌توانند حواشی زیادی ایجاد کنند، اما حذف ویدیوها و برخورد قضایی با برگزارکنندگان، راهکاری پایدار برای حل مسئله نخواهد بود. به جای سرکوب، باید آموزش و فرهنگ‌سازی را در اولویت قرار داد و فضاهای سالم و نظارت‌شده‌ای برای آشنایی جوانان فراهم کرد.
ممنوعیت‌های سختگیرانه در حوزه روابط اجتماعی معمولاً نتایج معکوسی به همراه دارند و باعث می‌شوند افراد به روش‌های پنهانی‌تر و پرریسک‌تر روی بیاورند. سیاست‌گذاران فرهنگی و اجتماعی باید با دیدی واقع‌بینانه‌تر به نیازهای نسل جدید نگاه کنند و به جای ممنوعیت، مسیرهای صحیح را برای ارتباطات سالم و آگاهانه فراهم سازند.
منبع: ایسنا
