خواص شگفت انگیز آشواگاندا برای بهبود عملکرد ورزشی

آشواگاندا یا همان جینسینگ هندی، گیاهی است از که هزاران سال پیش در قلب طب سنتی هند یا آیورودا برای کاهش استرس، بهبود خواب، تقویت سیستم ایمنی و حتی تقویت عملکرد ذهنی و بدنی محبوبیت داشته است.

حتی نامگذاری این گیاه نیز ریشه در زبان سانسکریت دارد و ترکیبی از دو واژه آشوا (اسب) و گاندا (بو) می‌باشد که به دلیل تشابه بوی ویژه ریشه این گیاه به بوی اسب و قدرت تقویت‌کنندگی و انرژی‌بخشی آن انتخاب شده است.

آشواگاندا، با نام علمی Withania somnifera، یک گیاه دارویی از خانواده بادنجانیان Solanaceae بوده و از دیرباز کاربرد گسترده‌ای در طب سنتی هند یا آیورودا داشته و به دلیل خواص متعددی که دارد، امروزه به طور همزمان مورد توجه پزشکان طب سنتی و محققان علم مدرن قرار گرفته است.

آشواگاندا (Ashwagandha) که به آن جینسینگ هندی یا گیلاس زمستانی هم می‌گویند، یک گیاهان دارویی مهم در طب آیورودا (طب سنتی هند) است. مردم هزاران سال است که از این گیاه برای کاهش استرس، افزایش سطح انرژی و بهبود تمرکز استفاده می‌کنند.

آشواگاندا به عنوان یک گیاه آداپتوژن یا تطبیق‌دهنده شناخته می‌شود، به این معنا که به بدن در مقابله با استرس‌های فیزیکی، روانی و خستگی کمک می‌کند. این گیاه به دلیل خواص متنوع دارویی و نقشی که در بهبود سلامت کلی ایفا می‌کند، مورد توجه محققان و پزشکان طب سنتی و مدرن قرار گرفته است.

مزایای آشواگاندا

کاهش اضطراب و استرس

آشواگاندا به عنوان یک گیاه تطبیق‌دهنده نقش مؤثری در کاهش اضطراب ایفا می‌کند و به همین دلیل مکمل آشواگاندا در گروه جدیدترین قرص‌های ضد استرس گیاهی قرار دارد. این اثر به واسطه تنظیم محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال و کاهش سطح کورتیزول که هورمون اصلی استرس‌های مزمن در بدن محسوب می‌شود، حاصل می‌گردد.

کنترل استرس با مصرف آشواگاندا می‌تواند به درمان پرخوری عصبی کمک کند. پرخوری عصبی که یکی از دلایل مهم چاقی است، با کاهش اضطراب و افزایش تعادل هورمونی بهبود پیدا می‌کند. یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌های آشواگاندا در کاهش وزن، مهار استرس و ایجاد تعادل در سیستم عصبی است که به کاهش اشتها و کنترل مصرف غذا منجر می‌شود.

بهبود خواب

گیاه آشواگاندا با بهبود فعالیت گیرنده‌های گابا در سیستم اعصاب مرکزی، موجب آرامش ذهنی و بهبود کیفیت خواب می‌شود. گیرنده‌های گابا مسئول کنترل تحریک‌پذیری نورون‌ها و ایجاد آرامش در سیستم عصبی هستند.

تقویت سیستم ایمنی

کورتیزول عاملی برای سرکوب عملکرد بهینه سیستم ایمنی در بدن است. آشواگاندا از طریق تعدیل سطح این هورمون، اثرات مفیدی بر سیستم ایمنی می‌گذارد و با افزایش تولید گلبول‌های سفید خون، به‌ویژه لنفوسیت‌ها و ماکروفاژها، توانایی بدن را در مقابله با عفونت‌ها و عوامل بیماری‌زا افزایش می‌دهد. همچنین خاصیت ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی آنها به کاهش التهاب مزمن و آسیب سلولی کمک می‌کند.

ازسوی دیگر تمرینات فشرده بدنسازی فشار زیادی بر سیستم ایمنی وارد می‌کنند و بدن را مستعد بیماری و آسیب می‌کند. آشواگاندا با تقویت سیستم ایمنی، مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها و استرس‌های ناشی از تمرینات شدید را افزایش می‌دهد و بدنسازان را در شرایط بهتر و آماده‌تر برای تمرینات پرتکرار و شدید نگه می‌دارد.

آشواگاندا در بدنسازی

آشواگاندا در بدنسازی هم کاربرد دارد و با افزایش تولید تستوسترون و کاهش سطح کورتیزول، به بهبود عملکرد ورزشی و تقویت توده عضلانی کمک می‌کند. این گیاه با کاهش استرس اکسیداتیو در بافت‌های عضلانی و افزایش ظرفیت هوازی، زمان ریکاوری پس از تمرینات سنگین را کاهش می‌دهد. همچنین، اثرات تقویت‌کننده آن بر سیستم قلبی-عروقی از دیگر خواص آشواگاندا برای بدنسازی به شمار می‌آید و موجب بهبود استقامت و قدرت بدنی در ورزشکاران می‌شود.

افزایش متابولیسم و سوخت و ساز بدن

آشواگاندا با تأثیر مثبت بر متابولیسم بدن می‌تواند فرآیند چربی‌سوزی را سریع‌ترکند. این گیاه موجب افزایش سرعت سوخت و ساز کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها در بدن شده و از جمع‌شدن چربی اضافی جلوگیری می‌کند. همچنین، ترکیبات آن به سلامت روده و بهبود تعادل میکروبیوهای روده کمک می‌کند که نقش مهمی در کنترل وزن دارد. میکروب‌های روده با افزایش متابولیسم و کاهش التهاب‌های مزمن، روند کاهش وزن را آسان می‌کند.

تأثیرات هورمونی آشواگاندا بر وزن بدن

یکی دیگر از ابعاد عملکرد آشواگاندا در کنترل وزن، تأثیر آن بر سیستم هورمونی بدن است. این گیاه می‌تواند به تعادل هورمون‌های جنسی همچون تستوسترون و استروژن کمک کند که در تنظیم چربی‌سوزی و حفظ توده عضلانی تأثیرگذار هستند. افزایش تستوسترون در مردان موجب افزایش توانایی عضله‌سازی و کاهش چربی می‌شود.

افزایش انرژی و بهبود عملکرد فیزیکی

مصرف آشواگاندا منجر به بهبود عملکرد ورزشی و افزایش انرژی می‌شود. این گیاه با افزایش تولید آدنوزین تری فسفات (ATP)، منبع اصلی انرژی سلولی، به افزایش قدرت و استقامت کمک می‌کند و زمان بهبودی پس از تمرینات بدنی را کاهش می‌دهد. تقویت انرژی موجب افزایش فعالیت بدنی می‌شود که به کاهش وزن و کاهش ذخایر چربی بدن کمک می‌کند.

آشواگاندا موجب افزایش تولید آدنوزین تری‌فسفات (ATP)، منبع اصلی انرژی برای سلول‌ها، می‌شود. افزایش سطح ATP منجر به افزایش توان و استقامت طولانی مدت در تمرینات می‌شود و از خستگی زودرس جلوگیری می‌کند. این مکانیسم انرژی‌زایی موجب بهبود عملکرد کلی جسمانی و افزایش شدت تمرینات بدنسازی می‌شود.

خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی

آشواگاندا دارای ترکیبات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدان قوی است که به کاهش التهاب‌های مزمن در بدن کمک می‌کند. التهاب مزمن یکی از عوامل مؤثر در چاقی و مقاومت به انسولین است. با کاهش التهاب، بدن بهتر می‌تواند فرایندهای متابولیک خود را تنظیم کند و به تعادل وزنی نزدیک شود.

تمرینات بدنسازی شدید موجب آسیب عضلانی و التهاب می‌شوند که اگر مزمن شود، می‌تواند روند رشد عضله را با مشکل روبه‌رو کند. آشواگاندا با ترکیبات ویتانولید و آنتی‌اکسیدان‌های قوی، التهابات ناشی از تمرینات سخت را کاهش داده و از تخریب عضلات جلوگیری می‌کند. این ویژگی همچنین به سریع‌ترشدن فرآیند ریکاوری و بازسازی بافت‌های عضلانی کمک می‌کند.

منبع: ایمنا