مصرف خودسرانه داروهای روانپزشکی؛ وابستگی، عوارض و یک هشدار جدی

داروهای روانپزشکی را سرخود مصرف نکنید

دکتر راضیه دهقانی، متخصص اعصاب و روان، هشدار می‌دهد که مصرف خودسرانه داروهای روانپزشکی مانند ضدافسردگی‌ها، ضداضطراب‌ها و تثبیت‌کننده‌های خلقی می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری داشته باشد. او می‌گوید:

“مثلاً بنزودیازپین‌ها مانند دیازپام در صورت مصرف نادرست می‌توانند وابستگی جسمی و روانی ایجاد کنند. یا قطع ناگهانی داروهایی مانند سرترالین ممکن است با علائمی مثل سرگیجه، تحریک‌پذیری و تشدید افسردگی همراه باشد.”

عوارض مصرف خودسرانه این داروها شامل:

✅ خواب‌آلودگی بیش از حد
✅ اختلال حافظه و تمرکز
✅ مشکلات تنفسی و ایست تنفسی
✅ افزایش وزن و تغییرات متابولیک
✅ تشدید اختلالات روانی
✅ افکار آسیب به خود و خودکشی

به گفته این متخصص، در برخی موارد اصلاً نیازی به مصرف دارو نیست. مثلاً مشکل بی‌خوابی ممکن است با تغییر سبک زندگی و تنظیم الگوی خواب برطرف شود و نیازی به مصرف داروهایی مثل زولپیدم نباشد. او هشدار می‌دهد که مصرف این داروها ممکن است منجر به خواب‌گردی، توهم و فراموشی کوتاه‌مدت شود.

تجویز داروهای روان‌پزشکی توسط پزشکان غیرمتخصص؛ یک اشتباه پرخطر
یکی دیگر از مشکلات جدی، تجویز داروهای حوزه روان توسط پزشکان غیرروانپزشک است. بسیاری از متخصصان دیگر، مانند پزشکان عمومی یا متخصصان زنان، با مشاهده علائم افسردگی یا اضطراب، اقدام به تجویز داروهای ضدافسردگی می‌کنند.

اما تشخیص بیماری‌های روانی نیاز به ارزیابی جامع دارد. برخی علائم روانی ممکن است ناشی از مشکلات هورمونی مانند اختلالات تیروئید یا PMS (سندرم پیش از قاعدگی) باشند و نیازی به داروهای روان‌پزشکی نداشته باشند. تجویز اشتباه می‌تواند هم بیمار را در معرض عوارض ناخواسته قرار دهد و هم تشخیص صحیح را به تأخیر بیندازد.

سلامت روان را جدی بگیرید

مصرف خودسرانه داروهای اعصاب و روان نه‌تنها می‌تواند وابستگی و عوارض جدی به دنبال داشته باشد، بلکه ممکن است تشخیص درست را به تأخیر بیندازد. اگر علائم روانی مانند اضطراب، افسردگی یا بی‌خوابی را تجربه می‌کنید، به‌جای خوددرمانی یا مراجعه به پزشک غیرمتخصص، با روانپزشک یا روانشناس مشورت کنید.

🔹 هیچ دارویی بدون نظارت پزشک بی‌خطر نیست!
🔹 گاهی راه‌حل مشکل، تغییر سبک زندگی و روان‌درمانی است، نه دارو!
🔹 تجویز اشتباه داروهای روان‌پزشکی می‌تواند ریسک‌های جدی برای بیمار ایجاد کند.

قبل از مصرف هر دارویی، نظر متخصص را بپرسید و از سلامت روان خود مراقبت کنید.

منبع: همشهری آنلاین