پژوهش جدید: برخلاف شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های ویدئویی تمرکز را افزایش می‌دهند!
تحقیقات دانشگاه فناوری سوینبرن نشان می‌دهد که بازی‌های ویدئویی و تماشای تلویزیون باعث افزایش تمرکز و فعالیت مغزی می‌شوند، اما استفاده از شبکه‌های اجتماعی تأثیری معکوس دارد و تمرکز را کاهش می‌دهد.
تحریریه حرف مرد: یک پژوهش منحصربه‌فرد به سرپرستی دانشگاه سوینبرن درباره فعالیت مغزی جوانان نشان داده است که تماشای تلویزیون و انجام بازی‌های ویدئویی با افزایش تمرکز همراه است، در حالی که استفاده از شبکه‌های اجتماعی باعث کاهش تمرکز می‌شود.
یکی از پژوهشگران اصلی، دکتر الکساندرا گَیار (Alexandra Gaillard) توضیح می‌دهد که تنها پس از سه دقیقه قرار گرفتن جوانان ۱۸ تا ۲۵ ساله در معرض صفحه‌نمایش گوشی، تغییراتی در خلق‌وخو، سطح انرژی، میزان تنش، تمرکز و احساس شادی آن‌ها مشاهده شد.
او می‌گوید:
پژوهش ما نخستین مطالعه‌ای بود که فعالیت مغزی (Brain activity) را هنگام انواع مختلف استفاده از صفحه‌نمایش در جوانان با استفاده از طیف‌سنجی کارکردی نزدیک به مادون قرمز (Functional Near-Infrared Spectroscopy یا fNIRS – روشی برای اندازه‌گیری تغییرات جریان خون و اکسیژن‌رسانی در مغز) ثبت کرد. دریافتیم که هر شکل از استفاده از صفحه‌نمایش، از جمله شبکه‌های اجتماعی، با الگوهای متمایزی از فعالیت مغزی و حالات روحی مرتبط است.
احتمال نقش داشتن گوشی‌ها در شیوع اختلالات خلقی
او اضافه می‌کند: «تقریباً همه مردم یک گوشی هوشمند دارند که روزانه حداقل سه ساعت برای سرگرمی از آن استفاده می‌کنند. با توجه به افزایش شیوع اختلالات خلقی در سراسر جهان، نباید احتمال نقش داشتن گوشی‌ها را نادیده بگیریم.»
همچنین بخوانید: آزمایش ژنتیکی جدید می‌تواند خطر چاقی را پیش از پنج‌سالگی پیش‌بینی کند
این پژوهش که در مجله Scientific Reports منتشر شده، نشان داد که میزان هموگلوبین اکسیژن‌دار (Oxygenated Hemoglobin یا HbO – شاخصی برای میزان خون غنی از اکسیژن در مغز) پس از استفاده از شبکه‌های اجتماعی و انجام بازی‌های ویدئویی، بیشتر از تماشای تلویزیون افزایش می‌یابد. همچنین میزان هموگلوبین بدون اکسیژن (Deoxygenated Hemoglobin یا HbR – شاخصی برای مصرف اکسیژن توسط بافت‌های مغزی) پس از بازی‌های ویدئویی بیشتر افزایش پیدا کرد.
دکتر گَیار می‌گوید:
این یافته‌ها نشان می‌دهد که شکل‌های تعاملی‌تر سرگرمی واقعاً مغز را بیشتر درگیر می‌کنند. جالب اینجاست که در مورد شبکه‌های اجتماعی، افراد احساس تمرکز کمتری گزارش کردند—و آن‌هایی که تمرکز کمتری داشتند، سطح فعالیت مغزی پایین‌تری نیز نشان دادند. در مقابل، بازی‌های ویدئویی به افزایش تمرکز کمک کردند و باعث افزایش هموگلوبین بدون اکسیژن شدند، به این معنا که مغز فعالانه از اکسیژنی که دریافت می‌کرد، بیشتر استفاده می‌کرد. به بیان ساده، بازی‌های ویدئویی مغز را به شکلی مثبت بیشتر به کار می‌گیرند.
با شش ماه باقی‌مانده تا اجرای ممنوعیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای نوجوانان، هنوز راهکار روشنی برای ابزارهای تأیید سن یا بررسی تأثیرات مثبت این سیاست بر انواع فناوری و پلتفرم‌ها وجود ندارد.
دکتر گَیار می‌گوید: «اگرچه این مطالعه بر روی جوانان بالغ (Young adults) انجام شد، اما نتایج آن نشان‌دهنده اثر مشابهی در نوجوانان است که باید هنگام اجرای این ممنوعیت توسط کارشناسان مورد توجه قرار گیرد. اگر چنین تأثیری بر مغز کاملاً رشد یافته وجود دارد، باید فوراً تأثیرات آن را بر نوجوانان و کودکان که استفاده آن‌ها از این فناوری‌ها رو به افزایش است، بررسی کنیم.»
تیم تحقیقاتی سوینبرن خواستار انجام پژوهش‌های بیشتر برای درک رابطه پیچیده و ظریف بین فعالیت‌های مبتنی بر صفحه‌نمایش و نحوه درگیری مغز شده است.
دکتر گَیار می‌افزاید:
زمان زیاد در برابر صفحه‌نمایش می‌تواند بر توانایی‌های شناختی (Cognitive abilities – مهارت‌های ذهنی برای یادگیری، درک، حل مسئله و تصمیم‌گیری)، توجه و عملکردهای اجرایی (Executive functioning – مجموعه مهارت‌های ذهنی برای کنترل رفتار و برنامه‌ریزی) تأثیر منفی بگذارد. اما می‌دانیم که این فناوری‌ها در ایجاد ارتباط، احساس تعلق و بهبود نتایج آموزشی هم ارزشمند هستند. این یک فراخوان برای کاهش کلی استفاده از صفحه‌نمایش نیست؛ گوشی‌ها بدون شک برای استراحت و تفریح مفیدند. ما از جوانان می‌خواهیم آگاهانه بررسی کنند که فعالیت آن‌ها چه اثری بر خودشان دارد و انتخاب‌هایی کنند که برایشان مناسب است.
منبع: medicalxpress
