دانشمندان به دنبال کشف راز مرگ‌های فراوان مردان بر اثر سندرم قلب شکسته
سندرم قلب شکسته، بیماری که پیش از این تصور می‌شد بیش‌تر باعث مرگ زنان می‌شود، حالا کشته‌های زیادی از بین مردان گرفته، موضوعی که دانشمندان را مجاب به تحقیقات بیش‌تر در این زمینه کرده است.
اخیرا یک مرد ۵۹ ساله پس از احساس درد شدید در قفسه سینه و تنگی نفس برای انجام عمل جراحی به بیمارستان دانشگاه پکن، چین مراجعه کرده بود. این مرد ۴ ماه قبل یک عمل جراحی موفقیت‌آمیز را پشت‌سر گذاشته بود. در این جراحی تومورهای سرطانی از مثانه او خارج شده بودند. این مرد چینی تمام تلاش خود را می‌کرد تا در جمع خانواده خود را سرحال و قبراق نشان دهد و هر بار که بحث سلامتی او به میان می‌آمد، از جواب دادن طفره می‌رفت. اما او در خلوت خودش با اضطراب شدید دست و پنجه نرم می‌کرد و هر آن حس می‌کرد که ممکن است سرطان او دوباره عود کند، همین موضوع او را شب‌های زیادی بیدار نگه می‌داشت.
پزشکان بعدا گفتند که این مرد به بیماری کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو (Takotsubo Cardiomyopathy) که به «سندرم قلب شکسته» هم شناخته می‌شود مبتلا بوده است. این بیماری قلبی نادر که از استرس بالا نشأت می‌گیرد، در وهله‌ی اول در زنان مشاهده شده است. اما مطالعه اخیری که ماه قبل در مجله انجمن قلب آمریکا به چاپ رسید، نشان داد که این بیماری ممکن است برای مردان حتی مرگبارتر هم باشد.
تصور عمده بر این است که بیماری سندرم قلب شکسته از رویدادهای شدید عاطفی و جسمی مانند شنیدن خبر مرگ عزیزان، بردن بلیط بخت‌آزمایی یا حتی بلند کردن اثاثیه سنگین خانه نشأت می‌گیرد. بیماری کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو زمانی رخ می‌دهد که عضلات قلب با هجوم بالای هورمون‌های استرس مواجه می‌شود، همین امر بخشی از قلب را برای لحظاتی از کار می‌اندازد. تلاش قلب برای پمپ کردن خون نهایتا باعث ایجاد علائمی مشابه حملات قلبی از جمله درد در قفسه سینه، تپش قلب و ضربان نامنظم می‌شود.
همچنین بخوانید: با پدر شدن مغز مردان چه تغییری می‌کند؟
محققان برای مطالعه اخیر اطلاعات مربوط به ۲۰۰ هزار بیمار را که در بازه زمانی بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ به دلیل ابتلا به سندرم قلب شکسته در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی آمریکا بستری شده بودند بررسی کردند. جالب اینکه در حالی که ۸۳ درصد از این بیماران را زنان تشکیل می‌دادند، اما مردان با نرخ مرگ‌ومیر ۱۱.۲ درصدی، بیش از دو برابر زنان احتمال مرگ بر اثر بیماری فوق را داشتند.
دکتر محمدرضا موحد، استاد پزشکی بالینی در دانشگاه آریزونا که یکی از نویسندگان اصلی مطالعه اخیر در مورد بیماری کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو بود، عقیده دارد که چنین اختلاف شدیدی بین مرگ‌ومیرهای زنان و مردمان می‌تواند زمینه‌ای برای تحقیقات آتی باشد.
چرا سندرم قلب شکسته بیش‌تر مردان را به کام مرگ می‌فرستد؟
به باور دکتر موحد، همچنان فاصله زیادی تا درک دلیل اختلاف میان مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو بین جنسیت‌های مختلف وجود دارد، به خصوص اینکه این اختلاف با روندهای سابق بیماری‌های قلبی از اساس در تضاد است. اما در حال حاضر، از تفاوت میزان سطوح هورمونی به عنوان یکی از عوامل کلیدی نام برده می‌شود.
بدن ما در موقعیت‌های پراسترس با تحریک غدد فوق کلیوی باعث ترشح هورمون‌های مبارزه یا گریز یا همان کاتکول‌آمین می‌شود. این هورمون باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود، اما سطوح بالای این هورمون می‌تواند موقتا سلول‌های بافت قلب را برای مدت کوتاهی از کار بیاندازد و همین منجر به سندرم قلب شکسته می‌شود.
به عقیده دکتر موحد و همکارانش، ترشح میزان هورمون کاتکول‌آمین در مردان نسبت به زنان در موقعیت‌های پراسترس بالاتر است، و همین منجر به بروز موارد شدیدتر کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو می‌شود.
در همین حال، تصور می‌شود که هورمون جنسی استروژن در زنان از دستگاه قلبی عروقی بدن محافظت کرده، کنترل ترشح شدید هورمون‌های کاتکول‌آمین را راحت‌تر می‌کند و نهایتا عوارض شدید ناشی از بیماری سندرم قلب شکسته در زنان را کاهش می‌دهد.
با این حال، به جز تفاوت‌های زیست‌شناختی، عوامل اجتماعی هم ممکن است در این امر نقش اساسی داشته باشند. به باور محققان، هرچند بیش‌تر پزشکان از بیماری سندرم قلب شکسته اطلاع داشته باشند، اما آن را یک بیماری بیش‌تر زنانه بدانند، بنابراین ممکن است علائم این بیماری در مردان را نادیده گرفته یا اینکه تشخیص اشتباهی دهند. تشخیص اشتباه باعث می‌شود تا فرد دیرتر از درمان‌های لازم برخوردار شود و همین گاهی اوقات عواقب ناگواری بر جای می‌گذارد.
در همین حال، مردان ممکن است در مراحل اولیه بیماری با تصور اینکه علائم بیماری قابل کنترل است یا اینکه ممکن است خود به خود از بین برود، تا قبل از اینکه وضعیت آنها وخیم نشود، به دنبال درمان بیماری خود نباشند. اما همین امر معمولا باعث عوارض کشنده‌ای از جمله لختگی خون، سکته مغزی، ایست قلبی یا نارسایی قلبی می‌شود. با این حال، اگر بیماری زود تشخیص داده شود، مصرف دارو می‌تواند باعث کاهش خطرات ابتلا شده، باعث بهبود عملکرد قلب شده و نهایتا فرد در طی چند هفته بهبودی کامل پیدا کند.
دکتر موحد و همکارانش برای مطالعه اخیر خود متغیرهای مهمی از جمله سن، نژاد، درآمد، بیماری مزمن ریوی، فشار خون بالا و دیابت را به دقت بررسی کردند. در همین حال، باید دانست که در این مطالعه تنها اطلاعات بیمارانی که بیماری آنها کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو تشخیص داده شده مورد بررسی قرار گرفتند. از این رو، اطلاعات کسانی که درمان سرپایی داشته‌اند یا اینکه بعدا خارج از بیمارستان فوت کرده‌اند در این مطالعه لحاظ نشده است.
واضح است که برای درک بهتر اختلاف شدید مرگ‌ومیرهای میان زنان و مردان بر اثر بیماری سندرم قلب شکسته نیاز به مجموعه اطلاعات دقیق‌تر و بررسی‌های بیش‌تر است.
به هر حال، تا آن زمان که محققان اطلاعات پایگاه داده‌ای بزرگ‌تر را بررسی کنند و علت این موضوع را بهتر درک کنند، هر فردی باید درد ناگهانی و شدید در ناحیه قفسه سینه یا تنگی نفس را جدی بگیرد و سریعا به فوریت‌های پزشکی مراجعه کند. در چنین مواردی اصلا نباید پس از مشاهده علائم وقت خرید یا به دنبال گوگل کردن علائم در اینترنت یا مراجعه به پزشک عمومی بود، بلکه باید سریعا به فوریت‌های پزشکی مراجعه کرد. در چنین مواردی حتی چند ساعت تأخیر هم می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری روی قلب بگذارد.
منبع: CNN
