نتیجۀ تلاش دانشمندان برای احیای ماموت‌ها: خلق موجودی عجیب و جدید
محققان با ویرایش ژن موش‌ها و القای ویژگی‌های ماموت پشمالو، گامی مهم در مسیر احیای این گونه منقرض شده برداشته‌اند.
به گزارش حرف مرد، در آزمایشگاهی در دالاس، تگزاس، محققان شرکت کولوسال بایوساینس گامی چشمگیر به سوی احیای یکی از نمادین‌ترین موجودات منقرض شده زمین برداشته‌اند: ماموت پشمالو. با استفاده از فناوری پیشرفته ویرایش ژن، دانشمندان موش‌هایی با پشم‌های بلند و ضخیم شبیه به ماموت‌ها پرورش داده‌اند—نتیجه‌ای که می‌تواند مسیر را برای بازگرداندن این گونه تا سال ۲۰۲۸ هموار کند.
مدلی غیرمنتظره برای یک غول باستانی
ماموت پشمالو، خویشاوند عظیم‌الجثه فیل‌های امروزی، حدود ۴۰۰۰ سال پیش منقرض شد. DNA این جانور به‌طور استثنایی در لایه‌های منجمد قطب شمال حفظ شده و نقشه ژنتیکی لازم برای پروژه‌های «احیای گونه‌های منقرض شده» را فراهم کرده است. اما کار مستقیم بر روی فیل‌ها با چالش‌های اخلاقی و عملی روبرو است. به همین دلیل، تیم تحت هدایت بن لام، مدیرعامل کولوسال، به سراغ موش‌ها رفتند—جانورانی با تکثیر سریع و قابلیت ویرایش دقیق ژن‌ها با فناوری کریسپر.
محققان بر روی هفت ژن مسئول پوشش پشمالوی ماموت‌ها تمرکز کردند—ژن‌های مرتبط با طول، بافت و رنگ مو. همچنین ژنی که متابولیسم لیپیدها را کنترل می‌کند (ویژگی کلیدی برای بقا در آب‌وهوای یخبندان) دستکاری شد. نتیجه؟ موش‌هایی با پشم‌های ضخیم و طلایی رنگ که یادآور اجداد پیشاتاریخی خود بودند.
پیچیدگی‌های ویرایش ژن
این فرآیند نیازمند آزمون و خطای گسترده بود. در پنج مرحله آزمایش، حدود ۲۵۰ جنین ایجاد شد که کمتر از نیمی از آن‌ها به جنین‌های ۲۰۰ تا ۳۰۰ سلولی زیستا تبدیل شدند. پس از کاشت در موش‌های مادر جایگزین، تنها ۳۸ نوزاد زنده متولد شدند که ویژگی‌های ماموت را داشتند.
لام در بیانیه‌ای گفت:
موش پشمالوی کولوسال نقطه عطفی در مأموریت احیای گونه‌های منقرض شده ماست. با مهندسی چندین ویژگی مربوط به مقاومت به سرما، از مسیر تکاملی ماموت به یک گونه مدل زنده، ثابت کردیم که می‌توانیم ترکیبات ژنتیکی پیچیده‌ای را که طبیعت میلیون‌ها سال برای خلق آن‌ها زمان صرف کرده، بازسازی کنیم.
با وجود این موفقیت، محققان تأکید می‌کنند که موش‌ها تنها یک اثبات مفهوم اولیه هستند. احیای ماموت واقعی مستلزم ویرایش ده‌ها ژن دیگر مرتبط با عروق خونی، توزیع چربی و مقاومت به سرماست—فرآیندی که قبل از هرگونه اقدام روی جنین فیل، ابتدا باید در موش‌ها آزمایش شود.
همچنین بخوانید: کشف حالت‌های گمشده کوانتومی پس از شصت سال
هدف: بازسازی اکوسیستم‌های از دست رفته
شرکت کولوسال این پژوهش را نه فقط یک دستاورد علمی، بلکه ابزاری برای بازسازی محیط زیست می‌داند. این شرکت امیدوار است با احیای ماموت‌ها، به تثبیت پرمافراست (لایه منجمد قطبی) کمک کند که نقش کلیدی در تنظیم آب‌وهوای جهانی دارد. ایده این است که این غول‌های گیاهخوار می‌توانند با تغییر چهره زمین، انتشار کربن را کاهش داده و با تغییرات اقلیمی مقابله کنند.
علاوه بر ماموت، کولوسال قصد دارد پروژه‌های احیای دودو (پرنده منقرض شده) و ببر تاسمانی (تیلاسین) را نیز دنبال کند. هر یک از این گونه‌ها چالش‌های علمی و اخلاقی منحصربه‌فردی دارند، اما همگی بخشی از تنوع زیستی هستند که این شرکت قصد بازگرداندن آن را دارد.
گسترش مرزهای فناوری حفاظت
بت شاپیرو، مدیر علمی کولوسال، بر پیامدهای گسترده‌تر این تحقیق تأکید کرد:
ما ادعا نمی‌کنیم که ویرایش ژن باید جایگزین روش‌های سنتی حفاظت شود، بلکه این مسئله یک موقعیتِ «هم اینو میخام هم اون» است.
این فناوری ممکن است با افزایش مقاومت گونه‌های در معرض خطر در برابر تغییرات سریع محیطی، به تلاش‌های حفاظتی کمک کند.
اگرچه موش‌های پشمالو امکان مهندسی ژنتیک پیچیده را نشان می‌دهند، اما راه رسیدن به یک ماموت زنده همچنان پر از چالش است. این کار نه‌تنها نیازمند دقت علمی است، بلکه ملاحظات اخلاقی درباره احیای گونه‌ها را نیز درگیر می‌کند. با این حال، این آزمایشات مسیری کاربردی از ویرایش ژن تا موجودات زنده ایجاد کرده است—شاهکاری که بسیاری از دانشمندان آن را بی‌سابقه می‌دانند.
مراحل بعدی آزمایش خواهد کرد که آیا این فناوری از جوندگان کوچک به فیل‌ها قابل انتقال است یا خیر—فرآیندی که نیازمند دوره‌های طولانی بارداری و مراقبت‌های پیچیده است. اما اکنون، موش پشمالو یک نماد است؛ نماد فرصت‌هایی که وقتی زیست‌شناسی مدرن، با DNA باستانی ملاقات می‌کند، محقق می‌شود.
منبع: Daily Galaxy
