واقعیت‌های ترسناکی درباره مکمل های غذایی که آرزو می‌کردید قبلا می‌دانستید
بازار مکمل های غذایی مدت‌ها است که به یک کمپین تبلیغاتی بزرگ و سودآور تبدیل شده است. اما آیا آنچه در مورد مکمل‌ها تبلیغ می‌شود واقعیت دارد.
به هر جا که نگاه کنید از اینستاگرام و قفسه‌های داروخانه‌ها و حتی در قفسه داروهای منزلتان انواع و اقسام مکمل های غذایی از پودرهای کلاژن تا پاستیل‌های تقویت سیستم ایمنی را می‌بینید؛ گویی که مکمل‌های غذایی تقریبا همه‌جا هستند. مکمل‌ها ادعا می‌کنند که قادر به بهبود موارد مختلفی از خواب بهتر تا پوست درخشان و تمرکز بیش‌تر و حتی عمر طولانی‌تر و خواص ضدپیری هستند. این دسته از محصولات بهداشتی و سلامتی معمولا به عنوان راه‌حلی برای مشکلات سلامتی ما به بازار عرضه می‌شوند.
با این حال، به نظرتان مکمل‌های غذایی ارزش پولی که برای خریدشان پرداخت کرده‌اید را دارند؟ پاسخ این سوال به موارد زیادی بستگی دارد. شاید طبق ادعاهایی که در شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات مشاهده کرده‌اید تصور کنید که این دست مکمل‌ها می‌توانند از پَس درمان هر مشکلی بر بیایند. و بله، در حالی که برخی از مکمل‌ها در شرایط خاص نقش ارزشمندی دارند، اما اغلب اوقات درک اشتباهی از این موضوع شده و البته که فروش بالای مکمل‌ها اصلا با این نقش نسبتا اندک هم‌خوانی ندارد. با این حال، مهم‌تر اینکه بسیاری از مردم بدون دانستن در موارد عوارض، محدودیت‌ها و همین‌طور ترفندهای بازاریابی پشت‌سر این محصولات اقدام به خرید مکمل می‌کنند. بیایید سراغ ۵ واقعیت ترسناکی برویم که بهتر بود قبل از خرید مکمل های غذایی می‌دانستیم. با مجله حرف مرد همراه باشید.
۱. اول با غذا شروع کنید، نه مکمل های غذایی
اگر بتوانید ماده مغذی مورد نیاز بدن‌تان را از راه یک رژیم غذایی سالم و خوراکی‌ها تأمین کنید، بهتر است بدانید همیشه بهترین کار را کرده‌اید. سازمان استانداردهای غذایی (FSA) بریتانیا در تعریف مکمل های غذایی این محصولات را «برای اصلاح کمبودهای تغذیه‌ای، مداومت در دریافت مواد مغذی یا حمایت از عملکردهای فیزیولوژیکی خاص» دانسته است.
به عبارت دیگر، مکمل‌ها برای نقش حمایتی یا مکملِ یک رژیم غذایی را برعهده دارند و اصلا نباید جایگزین واقعی غذاهای و خوراکی‌ها شوند. از سوی دیگر، غذاهای کامل تنها محدود به مواد مغذی نمی‌شوند. بلکه برای مثال، ماهی‌های چربی مانند ماهی سالمون (آزاد) نه تنها دارای چربی‌های امگا ۳، بلکه پروتئین، ویتامین د، سلنیوم و سایر ترکیبات مفید و مغذی هستند. این ترکیبات به طریقی که همچنان برای دانشمندان به طور کامل کشف نشده یک هارمونی یا توازن دارند که نمی‌توان آن را در قالب مکمل‌ها تکرار کرد یا حداقل ساختن آن در مکمل‌های مجزا سخت است.
در همین رابطه بیش‌تر بخوانید:
انار می‌تواند عوارض مصرف مکمل‌های ورزشی را کاهش دهد
کدام مکمل‌ها را باید حتما مصرف کنیم؟
مکمل درمانی یا سبک زندگی سالم؟ پاسخ علم برای تقویت ایمنی بدن
دانشمندان مدت‌هاست که تلاش می‌کنند تا مواد مغذی موجود میوه‌ها و سبزیجات را جداسازی کرده تا بتوانند مواد مغذی آنها را در قالب قرص بازتولید کنند، اما واقعیت این است که تا به امروز در این امر ناموفق بوده‌اند. دلیل این امر هم واضح است، چرا که ظاهرا مزایای تغذیه‌ای غذاها نه از مواد مغذی مجزا بلکه از کل ترکیبِ غذاها نشأت می‌گیرد.
با این حال، مشکلات و مواردی وجود دارد که در آنها مصرف مکمل های غذایی ضرورت دارد. برای مثال، مصرف مکمل اسید فولیک قبل و در دوران بارداری برای اینکه خطر نقص لوله عصبی در جنین کاهش پیدا کند کاملا توصیه می‌شود. ویتامین د هم در ماه‌های زمستان که نور خورشید کم‌تری در دسترس است توصیه شده است. در همین حال، افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری و وگان دارند نیاز دارند که ویتامین ب۱۲ را از طریق مکمل مصرف کنند. ویتامین ب۱۲ اکثرا در خوراکی‌هایی مانند جگر، ماهی، گوشت، تخم مرغ و محصولات لبنی یافت می‌شود که افراد وگان و گیاهخوار به آن دسترسی ندارند.
۲. شاید اصلا نفهمید که زیاد از حد مکمل مصرف می‌کنید
مصرف کردن بیش از حد مکمل‌های غذایی بسیار آسان‌تر از مصرف زیاد از حد خوراکی‌ها و غذاها است. افراط در مصرف مکمل های غذایی در کوتاه مدت منجر به عوارض جانبی از جمله حالت تهوع و اسهال می‌شود. با این حال، مصرف زیاد از حد در طولانی مدت حتی می‌تواند عوارض جانبی شدیدتری هم داشته باشد.
افراد زیادی ممکن است برای مدت چندین سال بدون اینکه واقعا بدانند که بدن‌شان به مکمل غذایی احتیاج دارد به صورت مداوم مکمل مصرف کنند. ویتامین‌های محلول در چربی از جمله ویتامین آ، د، ای، کا به جای اینکه از دفع شوند، در بدن ذخیره می‌شوند.
برای مثال، مصرف بیش از حد ویتامین د می‌تواند باعث تجمع زیاد از حد کلیسم در بدن شده و بعدا به کلیه، قلب آسیب برساند و حتی موج تضعیف استخوان‌ها شود. مصرف مقادیر بالای مکمل ویتامین آ هم می‌تواند باعث آسیب کبدی، نقض مادرزادی نوزاد در صورت مصرف در دوران بارداری و همین‌طور کاهش تراکم استخوانی شود. در همین حال، ویتامین‌های محلول در آن هم ممکن است باعث بروز مشکلاتی در فرد شوند. برای مثال، مصرف بیش از ویتامین ب۶ در بلند مدت می‌تواند به آسیب عصبی منجر شود.
با توجه به اینکه اکثر افراد به طور منظم آزمایش خون نمی‌دهند تا سطح مواد مغذی خون‌شان را با اندازه‌گیری کنند، اکثر اوقات تا زمانی علائم مشکلات جدی بروز پیدا نکند اصلا متوجه چنین مشکلاتی نمی‌شوند که می‌تواند واقعا خطرناک باشد.
۳. اصلا به توصیه‌های شبکه‌های اجتماعی توجه نکنید
اگر چند دقیقه را صرف گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام کنید خیلی زود متوجه انواع و اقسام ویدئوها و تبلیغات در مورد مکمل های غذایی می‌شوید که برای تقویت دستگاه ایمنی بدن، مکمل‌های طبیعی و حتی سم‌زدا توصیه می‌شوند. این کلمات و عبارات شاید در ابتدا بسیار جذاب و اثرگذار جلوه کنند، اما واقعیت این است که هیچ پشتوانه علمی ندارند و هرآنچه شنیده‌اید در واقع صرفا اصطلاحات بازاریابی هستند.
سازمان استانداردهای غذایی بریتانیا به صراحت اعلام کرده است که مکمل‌های غذایی «محصولات دارویی نیستند» و «نمی‌توانند خواص دارویی، ایمن‌سازی بدن یا کمک به سوخت و ساز داشته باشند.» با این حال، واقعیت این است که بسیاری از تبلیغاتی که در شبکه‌های اجتماعی و به صورت آنلاین ملاحظه می‌کنیم دقیقا غلاف این ادعا را دارند. به این نوع حربه تبلیغاتی گاهی اوقات «شستشوی سلامت» هم گفته می‌شود؛ چرا که تصوراتی را در خصوص مکمل‌های غذایی در مخاطبانش به وجود می‌آورد اساسا وجود خارجی ندارند.
در همین حال، موضوعی دیگر که باعث می‌شود بیش‌تر به اثرگذاری مکمل‌ها شک کنیم اینکه مکمل‌ها به مانند داروها زیرنظر مقررات سختگیرانه و آزمایش‌های دقیق قرار نمی‌گیرند. از این رو، مکمل‌ها می‌توانند فرمول ضعیفی داشته باشند یا اینکه دوز مصرفی آنها بر روی برچسب صحیح نباشد یا اینکه برچسبی کاملا اشتباه داشته باشند.
سازمان استانداردهای تبلیغات (ASA) بریتانیا قوانین مشخصی در خصوص ادعاهای سلامتی در رسانه‌ها از جمله شبکه‌های اجتماعی دار، اما واقعیت این است که اجرای این قوانین چندان ساده نیست. به خصوص اجرای این قوانین در خصوص روش‌های بازاریابی مانند اینفلوئنسر مارکتینگ و بازاریابی آشناسازی (افلیت) با دشواری همراه است. طرح‌های بازاریابی چند سطحی حتی از این هم پیچیده‌تر هستند.
فروشندگان در اینترنت اکثر اوقات بدون اینکه آموزش پزشکی یا پشتوانه علمی و دانشگاهی داشته باشند، به جای شواهد علمی با استفاده از داستان‌ها و روایت‌های شخصی محصولات را برای مشتریانشان تبلیغ می‌کنند. این در حالی است که سازمان استانداردهای تبلیغات دستورالعمل‌های به خصوصی در مورد نحوه تبلیغ مکمل های غذایی از سوی فروشندگان ططرح‌های بازاریابی چند سطحی دارد، اما این مقررات اغلب نادیده گرفته شده و به ندرت اجرا می‌شوند. در حقیقت، این فروشندگان از حفره‌های نظارتی برای مطرح کردن ادعاهای عجیب و غرب و گاهی حتی شگفت‌انگیز استفاده می‌کنند.
۴. صنعت مکمل های غذایی بیش‌تر در فروش خلاصه می‌شود تا اطلاعات دقیق علمی
بازار جهانی مکمل‌های غذایی ارزشی بیش از ۱۰۰ میلیارد پوندی دارد که رقم قابل‌توجهی است. صنعت مکمل‌ها هم به مانند هر صنعت دیگری هدف اصلی‌‌اش کسب سود و رشد بیش‌تر است. همین امر روی روش‌های بازاریابی محصولات این صنعت اثر می‌گذارد.
تا به حال فکر کرده‌اید که اگر مکمل‌های غذایی واقعا همان‌طور که ادعا می‌شوند دارای خواص شگفت‌انگیز هستند، چرا به جای اینفلوئنسرها و سلبریتی‌ها این پزشکان نیستند که مکمل‌ها را به مردم توصیه کنند؟
برخی شواهد علمی که تاثیر مثبت مکمل‌ها را نشان دهند وجود دارد، با این حال، این شواهد مثبت بیش‌تر در مورد مکمل‌های کم اهمیت‌تری از جمله آهن یا ویتامین د است. در همین حال، بسیاری از این مکمل‌ها با ادعاهای تبلیغاتی فراواقعی تبلیغ می‌شوند که بسیار اغراق‌آمیزتر از تأثیر واقعی آنها است. اکثر افرادی هم که مکمل‌های غذایی را تبلیغ می‌کنند، هیچ آموزش در خصوص تغذیه یا پزشکی و سلامت ندارد.
۵. برخی از مکمل‌ها برای تمام افراد بی‌خطر نیستند
دسترسی بدون نسخه به مکمل های غذایی اصلا به این معنا نیست که این دست از محصولات بی‌خطر هستند. حتی اگر بر روی برخی از مکمل‌ها برچسب طبیعی هم درج شده باشد، همچنان ممکن است با برخی از داروها تداخل پیدا کرده و باعث آسیب به بدن شود.
علف چای (گل راعی) که گاهی اوقات برای بهبود خلق و خو توصیه می‌شود، ممکن است در زمان مصرف به همراه داروهای ضد افسردگی، داروهای ضدبارداری و داروهای فشار خون عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد. در همین حال، مکمل ویتامین کا می‌تواند با داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین تداخل داشته باشد. دوز بالای مکمل آهن هم می‌تواند باعث مشکلات گوارشی شده و روی جذب برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها اثر منفی بگذارد.
در همین حال، ایمنی بسیاری از مکمل‌ها بر روی افراد باردار به درستی آزمایش نشده است. برخی دیگر از مکمل‌ها مانند ویتامین آ در دوزهای بالا در دوران بارداری کاملا مضر تشخیص داده شده و می‌تواند از طریق شیر مادر به نوزاد انتقال داده شود.
سخن پایانی
مکمل های غذایی می‌توانند در مواقع خاص برای برخی مشکلات سلامتی مفید باشند. با این حال، هرچقدر که تبلیغات عجیب و غریب و اغراق‌آمیز اینستاگرامی در مورد اثرات معجزه‌آسای مکمل‌ها تبلیغ کنند باید بیش‌تر نسبت به ادعاهای فروشندگان شک کنید، چرا که مکمل‌ها اصلا خاصیت درمانی به خصوص درمان قطعی مشکلات سلامتی و بیماری‌ها ندارند و تنها در مواردی برای رفع کمبودهای تغذیه‌ای توصیه می‌شوند. بنابراین دفعه دیگر که به داروخانه مراجعه کردید تا یک مکمل غذایی خریداری کنید، حتما از خودتان بپرسید که آیا واقعا به این محصولات احتیاج دارید؟ یا اینکه خیر و تنها تحت تأثیر تبلیغات سراغ این محصولات آمده‌اید؟ در این صورت، بهتر نیست که پول‌تان را خرج مواد غذایی و خوراکی کنید تا اینکه مواد مغذی (منتهی با اثر به شدت جزئی‌تر) همان خوراکی‌ها در قالب قرص و مکمل بخورید؟
منبع: The Conversation
