سقوط کرمان و انتقام آغامحمدخان قاجار؛ روایتی مستند از یک تراژدی تاریخی
سقوط کرمان در سال ۱۲۰۹ هجری قمری به دست آقامحمدخان قاجار، یکی از خونبارترین رویدادهای تاریخ ایران بود. این گزارش، روایتی مستند از اقدامات قاجاریان در کرمان و پیامدهای فاجعه‌بار آن ارائه می‌دهد.
تحریریه حرف مرد- امیررضا منعمی: پس از افول سلسله زندیه، آقامحمدخان قاجار، که سال‌ها در پی تثبیت قدرت خود در ایران بود، در سال ۱۲۰۹ هجری قمری (مطابق با ۱۷۹۴ میلادی)، کارزار بزرگی را برای از میان برداشتن آخرین بازمانده‌ی این دودمان، لطفعلی خان زند، آغاز کرد. در این میان، شهر کرمان که به عنوان یکی از مراکز مهم طرفداران لطفعلی خان شناخته می‌شد، به کانون اصلی مقاومت در برابر قاجاریان بدل شد.
لطفعلی خان پس از شکست در شیراز و چند نبرد دیگر، به کرمان عقب‌نشینی کرد و مورد حمایت مردم این شهر قرار گرفت. بنا به نقل «تاریخ جهانگشای نادری» و همچنین گزارش‌های موجود در «تاریخ گیتی‌گشا»، آقامحمدخان قاجار که از حمایت مردم کرمان از دشمن خود خشمگین شده بود، تصمیم گرفت شهر را به هر قیمتی فتح کند.
محاصره‌ی کرمان چند ماه به طول انجامید. شرایط سخت اقتصادی، کمبود غذا، و گسترش بیماری‌های واگیردار، مقاومت را تضعیف کرد. سرانجام در پایان سال ۱۲۰۹ هجری قمری، شهر به دست نیروهای قاجار افتاد. اما سقوط کرمان، آغازی بود بر یکی از خونبارترین و بی‌رحمانه‌ترین انتقام‌های تاریخ ایران.
آقامحمدخان قاجار، که روحیه‌ای انتقام‌جو و بی‌رحم داشت، به تلافی مقاومت مردم کرمان، دست به اقدامات شدیدی زد. به روایت «اعتمادالسلطنه» در کتاب «مرآت البلدان»، آقامحمدخان فرمان داد چشمان تعداد زیادی از مردان کرمان را از حدقه درآورند. برخی منابع تعداد نابیناشدگان را تا بیست هزار نفر ذکر کرده‌اند، اگرچه این ارقام به نظر اغراق‌آمیز می‌رسند و احتمالاً تعداد واقعی بسیار کمتر بوده است. با این حال، گستردگی و خشونت این مجازات تردیدی در ذهن مورخان برجای نگذاشته است.
خونین شد از این ظلم زمین کرمان
وز ناله‌ی بی‌چشمان، به عرش فغان
علاوه بر کور کردن افراد، آقامحمدخان دستور داد که بسیاری از ساکنان کرمان به قتل برسند، خانه‌ها ویران شوند، و اموال عمومی و خصوصی به غارت رود. طبق نقل تاریخ‌نگاران، برخی از مردم کرمان نیز برای حفظ جان خود ناچار شدند به مناطق کوهستانی یا بیابانی پناه ببرند.
همچنین ببینید: زندان قصر، یکی از مخوف‌ترین زندان‌های تاریخ ایران؛ با مفهوم «آب خنک خوردن» آشنا شوید +ویدئو
یکی از دلایل اصلی شدت عمل آقامحمدخان را باید در رفتار لطفعلی خان زند جستجو کرد. طبق گزارش‌های تاریخی، لطفعلی خان پس از ورود به کرمان، حاکم منصوب قاجار را دستگیر و شکنجه کرده بود. این اقدام، خشم مضاعفی را در دل آقامحمدخان برانگیخت و پس از فتح کرمان، بهانه‌ای برای توجیه انتقام‌گیری وسیع فراهم آورد.
در مرآت البلدان، محمد حسن خان اعتمادالسلطنه، داستان تلخی از لطفعلی خان نیز نقل می‌کند. او می‌گوید: پس از فرار از کرمان و پناه بردن به کوه‌های اطراف، توسط رئیس یکی از قبایل محلی دستگیر و به آقامحمدخان تحویل داده شد. آقامحمدخان در انتقامی شخصی و خونین، لطفعلی خان را شکنجه و نهایتاً کور کرد و به قتل رساند.
پیامدهای فاجعه‌ی کرمان تا سال‌ها بر منطقه سایه افکند. کاهش شدید جمعیت، نابودی اقتصاد محلی، و مهاجرت گسترده‌ی مردم از کرمان به سایر مناطق از جمله نتایج مستقیم این رویداد بود. کرمان که پیش از آن از مراکز مهم اقتصادی و فرهنگی جنوب شرق ایران به شمار می‌رفت، برای مدت‌ها به ویرانه‌ای بدل شد.
با این حال، سرکوب کرمان در نهایت به هدف اصلی آقامحمدخان یعنی تثبیت قدرت سیاسی او انجامید. پس از این پیروزی، او در سال ۱۲۰۹ هجری قمری به تهران بازگشت و در سال ۱۲۱۰ هجری قمری در دشت مغان تاجگذاری کرد. حکومت قاجار که نزدیک به ۱۳۰ سال بر ایران حکومت کرد، در پی این پیروزی بنیان نهاده شد.
در تحلیل اقدامات آقامحمدخان قاجار در کرمان، دیدگاه‌های متفاوتی در منابع تاریخی به چشم می‌خورد. برخی مورخان، رفتار او را ناشی از طبیعت خشن و بی‌رحم وی میدانند، در حالی که برخی دیگر معتقدند که سیاست انتقامی آقامحمدخان پاسخی بود به شرایط پرآشوب آن دوران و نوعی نمایش قدرت برای سرکوب هرگونه نافرمانی آینده.
در مجموع، واقعه‌ی کرمان یکی از تلخ‌ترین و عبرت‌آموزترین نمونه‌های خشونت سیاسی در تاریخ ایران به شمار می‌رود. رویدادی که نشان می‌دهد چگونه قدرت بی‌مهار می‌تواند منجر به فجایعی شود که اثرات آن تا نسل‌ها باقی بماند.
این مردک اخته خان یه آدم سرتاپا عقده ای بوده
که اعمال و رفتار وحشیانش نشانده از روح بیمارش بوده
هرچه بدبختی تو این کشور از ۳۰۰سال پیش تاکنون هست را به گردن قاجار میندازن ،کافیه نقشه کشور را در زمان آغامحمدخان و زندیه بندازین ،ایران از زمانی که پول نفت اومد دست ایران یه خورده اوضاع بهتر شد الان هم همینطور هست ،یه بار هم از تخته قاپو کردن عشایر توسط رضاشاه بگید که بزرگان ما همشون یادشان هست که بچه های عشایر خیلیاشون از تشنگی و گرسنگی مردن ،همه خوانین ایلات را به قتل رساند و زن و بچه هاشون را برد تهران زندانی کرد و املاک آنها را مصادره کرد ،این مال دیروز هست که آدمای اون زمان خیلیاشون هنوز زنده هستند
درقرآن کریم دردوره نمل آمده است که پادشاهن هرگاه به سرزمینی باابزارجنگی واردمیشوند آن شهررابه فساد میکشانندومردانش رامیکشندواموالشان رادارد میکنند
پدر لطف علی اقامحمد خان را اخته کرد واقا محمد خان انتقام پدر را ازپسر گرفت اینجاست که میگن پدر کند وپسر کشد بنظرم هرکسی بود همین کار را میکرد افرین اقامحمد خان توکاری راکردی که لیاقت زندی ها بوده وخیانت خودشون بود که لطف علی کشته شد
من فقط می توانم بگویم کلیات تاریخ خوب است ولی جزیات تاریخ پر از فجایع است که دلها را می آزارد مثلا” وقتی تاریخ می گوید آقامحمدخان کرمان را فتح کرد زیبا بنظر می رسد ولی به نحوه فتح و کارهای که آقامحمدخان بعد از غلبه بر کرمان دقیق می شویم کارهای را، آدم مشاهده و می بیند که آزار دهنده هست در کل باید
دادگاهی تشکیل شود هم کریم خان و هم آقامحمدخان هر دو حاضر شوند و پاسخ گوی کارهای خود بشوند
هر حکمرانی نکات مثبت و منفی خاص خود را دارد با اون همه کشتار و انتقام آقامحمدخان ، جغرافیای امروز ایران را مدیون آقامحمدخان هستیم. توسعه مرزهای کشور مدیون آقامحمد خان هستیم
😂😂😂
لطفعلی خان درکدام روستا پنهان شده بود وچه کسی ایشان را تحویل قاجار داد
البته نمیشه از زرنگی وقدرتش حرف نزد.هرچند بی رحم بودولی از بازمانده هاش خیلی بهتربود
ازاغا محمدخان قاجارمتنفرم
مرتیکه ی سفاک وخونریزو خواجه
شاید حکومت آغا محمد خان با ریختن خ‌ونهای زیاد آغاز شد ولی از آنجایی که زندیان ۱۵ سال درگیری خانوادگی داشتن چیزی از ایران نمانده بود و قدرت آغا محمد خان باعث ایجاد یک ایران بزرگتر و قدرتمند ترشد زمان زندیان پهنای ایران از الان کمتر بود
تاریخی که به ما رسیده سراسر جعل و دروغه لااقل سری به قبر لطفعلی خان در بازا تهران بزنید و نوشته روی قبرش را بخوانید با نوشته شما مغایرت داردالبته اگر قبر و شخص لطفعلی خان فیک نباشه درمورد سنش درمورد حکومتش در مورد دستگیری اش در مورد کور شدنش در مورد چگونگی قتلش اختلاف روایت زیاده
فقط من برام سواله امامزاده زید زمان قاجاریه همون ناصرالدین شاه بنا شده قبر لطفعلی خان هم همون جا قرار داره آقا محمد خان کی بوده سرسلسله قاجاریه بعد ناصرالدین شاه قبر لطعلی خان رو داخل حیاط امامزاده قرار داده که مردم بیان ببینند برقاجاریه نعل و نفرین کنند اندکی تفکر لازم است
البته آخرشم خودشو کشتن داد. ولی قطعا یک هزارم دردی که به مردم وارد کرد نیز نصیبش نشد. همون اول کار زنده نگه داشتن چنین شخصی اشتباه بوده. بخصوص که قبلا هم امتحان بد پس داده بود.
آفرین. با اینحال افرادی هستند که ظلمها کردند ولی یک عده در توهماتشان، آنها را بزرگترین خادمها میدانند و با تمام وجود پرستششان میکنند.
حالابایدجواب پس بده.
با سلام و احترام. کاش به مخالفان این نظریات هم امکان پاسخ می دادید.
دکتر محمد رسولی( تاریخدان و شاهنامه شناس مشهور) در کتاب تاریخ کامل ایران، از آقا محمد خان قاجار به نیکی بسیار یاد کرده است
دودمان قاجار کثافت را نیز، مردی از دیار کریمان به نام میرزا رضاخان کرمانی بدرک فرستاد.
درود بر مردمان آزاد اندیش کرمان که همواره حامی فرهنگ اصیل ایرانی و خوبان این سرزمین بوده اند.
درود بر مردم شریف کرمان
یکی از ننگبارترین دوران حکومت ایران از مادها تا پهلویها حکومت سلسه قاجار بود که نصف ایران رو بر باد دادن.
اشاره به عبرت آموز بودن کافی نیست. به نظرم نیاز است به ریشه های این انتقام جویی پرداخته شود. آقامحمدخان از کودکی اسیر نادرشاه افشار و پسرش شاهرخ میرزا بود که به جرم فرزند بزرگ ایل قاجار بودن شکنجه و عقیم شده بود و بیماری و رنجوری ناشی از این رفتار ناشایست، با او تا آخر عمر همراه بود. تمسخر و تحقیر ایرانیان که او را خواجه و آغا می نامیدند در این روحیه کم تاثیر نبود. البته کریم خان زند با او با احترام و مهربانانه رفتار کرد ولی لطمه هوایی که در دوران کودکی دیده بود بالاخره در جایی باعث عقده گشایی شد.
سلام.قبرش درکربلا قرار دارد و موقوفه ای دارد که از پولش هرروز سرقبرش قرآن بخوانند.وشاه هم شد.ابن یمین می‌فرماید
به بام ظلم باران هم که بارد سرفرودارد
ولیکن خانه بر سر کوفتن دارد گدایان را