سازندۀ داروی کاهش وزن «اوزمپیک»، دو داروی لاغری جدید معرفی کرد

شرکت داروسازی «Novo Nordisk» داده‌های علمی جدیدی درباره دو داروی آزمایشی کاهش وزن، از جمله یک داروی خوراکی منتشر کرد که نشان‌دهنده یک استراتژی هدفمند و متنوع از سوی این غول داروسازی است.

درمان‌های کاهش وزن بازار بسیار سودآوری هستند و تاکنون بیش از ۱۰ میلیارد دلار سود نصیب Novo Nordisk کرده‌اند که تقریباً نیمی از آن مربوط به سال ۲۰۲۴ است، اما این شرکت با رقبایی جدی، از جمله یک رقیب تازه‌وارد از چین به نام Sciwind که اخیراً مطرح شده است، روبروست.

استراتژی جدید: تنوع دارویی برای نیازهای مختلف

به تازگی نتایج سه کارآزمایی بالینی منتشر شد که هدفشان فقط درمان چاقی شدید نیست، بلکه ارائه گزینه‌هایی راحت‌تر برای «نگهداری وزن» پس از تزریق و همچنین داروهایی برای کسانی است که اضافه وزن خفیف‌تری دارند و می‌خواهند وزن کم کنند.

اولین داروی معرفی شده «کاگریسما» نام دارد که ترکیب دارویی آن سماگلوتاید و کاگرلینتید(cagrilintide) است.

تاریخچه ساخت این دارو برای Novo Nordisk پرچالش بوده است. داده‌های اولیه کارآزمایی که در فوریه منتشر شد، به افت ۱۲۵ میلیارد دلاری ارزش سهام و در نهایت برکناری مدیرعامل این شرکت انجامید، اما اکنون داده‌های کامل و جامع این کارآزمایی منتشر شده و این دارو دست‌کم روی کاغذ، در حال تبدیل‌شدن به جانشین احتمالی Ozempic و Wegovy است.

کاگریسما همانطور که از نامش پیداست، نسخه‌ای پیشرفته‌تر از سماگلوتاید است. این دارو، آگونیست گیرنده GLP-1 را با آنالوگ بلنداثر آمیلین به نام کاگرلینتید ترکیب می‌کند. کاگرلینتید به گیرنده کلسی‌تونین و هر سه گیرنده آمیلین متصل می‌شود که در اصل گرسنگی را خاموش و سیری را تقویت می‌کند و باعث کاهش مصرف غذا می‌شود.

تمرکز بر نتایج کارآزمایی چاقی نشان می‌دهد که CagriSema بیشترین کاهش وزن ثبت‌شده تا به امروز را داشته است.

پس از ۶۸ هفته، ۳٬۴۱۷ شرکت‌کننده دارای اضافه وزن یا چاق به‌طور متوسط ۲۰.۴ درصد از وزن بدن خود را از دست دادند. به‌طور جزئی‌تر، تقریباً ۲۰ درصد از شرکت‌کنندگان بیش از ۳۰ درصد وزن خود را از دست دادند، در حالی که تقریباً دو سوم افراد بیش از ۲۰ درصد کاهش وزن داشتند. این میزان بسیار فراتر از عملکرد سماگلوتاید به‌تنهایی در مدت مشابه است که میانگین آن حدود ۱۵ درصد کاهش وزن است.

افزون بر این، عملکرد CagriSema از نظر کاهش چربی نسبت به کاهش عضله نیز کمی بهتر بود، به‌طوری که حدود ۲ تا ۷ درصد کاهش چربی بیشتر (و در نتیجه کاهش عضله کمتری) نسبت به سماگلوتاید به‌تنهایی نشان داد.

تفاوت اصلی بین این دارو با Wegovy یا Ozempic این است که تنها روی گیرنده GLP-1 تمرکز ندارد، بلکه دوز مساوی از آنالوگ آمیلین (کاگرلینتید) را نیز دارد که بر سیگنال‌های سیری در مغز تأثیر می‌گذارد و سرکوب اشتها را تقویت می‌کند.

کاگریسما در این کارآزمایی، کاهش وزنی را ارائه داد که در بالاترین محدوده اثربخشی در میان مداخلات موجود کاهش وزن قرار دارد.

دکتر تیموتی گاروی(Timothy Garvey)، استاد دانشگاه آلابامای بیرمینگام و محقق اصلی این مطالعه گفت: محققان در تنظیم دوز، مقداری انعطاف داشتند تا تعادل بین اثربخشی و ایمنی برقرار شود، اما صرف‌نظر از تنظیمات دوز، شرکت‌کنندگان کاهش وزن قابل‌توجهی داشتند. این یافته‌ها با شرایط بالینی واقعی همخوانی دارد، جایی که دوز بر اساس نیاز فردی و قضاوت بالینی تنظیم می‌شود.

نرخ ترک کارآزمایی، پایین و حدود ۶ درصد بود و عوارض جانبی گزارش‌شده خفیف تا متوسط بودند و مشابه مشکلات گوارشی مشاهده‌شده در مصرف‌کنندگان سماگلوتاید بودند.

دلایل ترک کارآزمایی شامل تهوع (۵۵ درصد) یبوست (۳۰.۷ درصد) و استفراغ (۲۶.۱ درصد) بود و در مجموع عوارض جانبی عمدتاً گذرا گزارش شدند.

شرکت Novo Nordisk  اکنون قصد دارد این دارو را به‌عنوان تزریقی هفتگی ارائه دهد و در صورت تأیید، احتمالاً در سال ۲۰۲۶ روانه بازار خواهد شد.

همچنین بخوانید: توصیه‌هایی برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی‌ در زمان ورزش در فضای باز

در کمتر از یک روز پس از انتشار اخبار  پیرامون داروی CagriSema، این شرکت یافته‌های دو کارآزمایی مربوط به داروی آزمایشی کاهش وزن دیگری موسوم به Amycretin  را منتشر کرد که انتظار می‌رود به صورت خوراکی روزانه و تزریق پوستی هفتگی وارد بازار شود.

نخست، یک کارآزمایی بالینی به مدت ۳۶ هفته با حضور ۱۲۵ فرد بزرگسال ۱۸ تا ۵۵ ساله با شاخص توده بدنی (BMI) بین ۲۷ تا ۳۹.۹ (از اضافه وزن بالا تا چاقی شدید)، از لحاظ اثربخشی و ایمنی موفق عمل کرد و مستقیماً وارد مرحلهٔ بزرگ‌تر فاز ۳ خواهد شد.

آمیکرتین برخلاف ترکیب سماگلوتاید–کاگرلینتید، یک داروی تک‌مولکولی است که هر دو گیرنده آمیلین و GLP-1 را فعال می‌کند. مانند  CagriSema، این دارو نیز با هدف افزایش سیری و احساس پُری طراحی شده تا گرسنگی و سوخت‌وساز را بهتر از تنها یک آگونیست GLP-1 تنظیم کند.

در این کارآزمایی، تحمل دوز و درمان نگهدارنده (۲۰ میلی‌گرم در هفته) مورد آزمایش قرار گرفت. در مجموع، دوز ۲۰ میلی‌گرم باعث کاهش وزن متوسط ۱۳.۱ درصدی در طول ۳۶ هفته شد.

یک زیرگروه تا دوز ۶۰ میلی‌گرم در هفته افزایش داده شدند و دانشمندان گزارش دادند که کاهش وزن تا ۲۴.۳ درصد مشاهده شد، ولی میانگین دقیقی اعلام نشد. این زیرگروه بیشتر برای ارزیابی ایمنی و تحمل‌پذیری دارو بود.

حدود ۷۰ درصد از این شرکت‌کنندگان دچار مشکلات گوارشی خفیف یا متوسط مانند تهوع یا استفراغ شدند، اگرچه این عوارض در اکثر موارد با گذشت زمان برطرف شدند.

در کارآزمایی جداگانه‌ای از فاز ۱ برای فرم خوراکی آمیکرتین، دوز روزانه روی ۱۴۴ شرکت‌کننده با BMI بین ۲۵ تا ۳۹.۹ به مدت ۱۲ هفته آزمایش شد. کسانی که بالاترین دوز (۱۰۰ میلی‌گرم در روز) را مصرف کردند، به‌طور متوسط ۵.۳ درصد از وزن بدن خود را پس از سه ماه از دست دادند و همانند تزریق‌های هفتگی، دوزهای بالا باعث عوارض گوارشی رایج ولی قابل‌مدیریت گزارش شد.

از آنجا که این نخستین کارآزمایی انسانی برای فرم خوراکی آمیکرتین بود، پژوهشگران بیشتر بر تنظیم دوز و تحمل‌پذیری ترکیب‌های مختلف تمرکز داشتند. این دارو نیز وارد فاز سوم کارآزمایی خواهد شد تا قابلیت کاهش وزن آن در بلندمدت دقیق‌تر بررسی شود.

هرچند تاکنون اثرگذاری آن به اندازه داروهای تزریقی موجود یا آزمایشی نیست، اما یک قرص روزانه مزایای واضحی از جمله استفاده آسان‌تر، عدم نیاز به نگهداری در دمای پایین، انعطاف‌پذیری بیشتر و احتمالاً جذابیت بیشتر برای افرادی که از نظر بالینی اضافه وزن دارند ولی چاق محسوب نمی‌شوند، دارد.

مارتین هولست لنگه(Martin Holst Lange)، معاون اجرایی توسعه در شرکت Novo Nordisk گفت: ما از نتایج امیدوارکننده آمیکرتین و بازخورد مقامات نظارتی خرسندیم و هیجان‌زده‌ایم که نسخه‌های زیرجلدی و خوراکی این مولکول را وارد فاز سوم توسعه برای مدیریت وزن کنیم.

وی افزود: ما درک می‌کنیم که مقابله با چاقی چالشی پیچیده برای بسیاری از بیماران است. این نتایج نمایانگر خط تولید قوی ما در زمینه چاقی، تمرکز ما بر پیشرفت نوآوری علمی و گسترش گزینه‌های در دسترس بیماران و متخصصان سلامت است.

مطالعه پیرامون داروی CagriSema  در نشریه New England Journal of Medicine منتشر شده، در حالی که تحقیقات مربوط به آمیکرتین (تزریقی و خوراکی) در دو مقاله در نشریه Lancet  به چاپ رسیده‌اند.

منبع: ایسنا