امید تازه برای واکسن HIV با فناوری mRNA
نتایج یک کارآزمایی بالینی اولیه در ایالات متحده نشان می‌دهد دو واکسن آزمایشی HIV مبتنی بر فناوری mRNA توانسته‌اند پاسخ ایمنی قوی و امیدوارکننده‌ای ایجاد کنند، پیشرفتی که می‌تواند مسیر توسعه واکسن مؤثر علیه این ویروس را تغییر دهد.
به نقل از نیچر، در یک پیشرفت امیدبخش، دو واکسن آزمایشی HIV مبتنی بر فناوری mRNA موفق شدند پاسخ ایمنی قوی علیه ویروس HIV ایجاد کنند، این یافته‌ها حاصل یک کارآزمایی بالینی اولیه در ایالات متحده است که در مجله Science Translational Medicine منتشر شده است.
فناوری جدید برای ویروسی سرسخت
HIV ویروسی است که سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می‌دهد و با گذشت بیش از چهار دهه از شناسایی آن، هنوز واکسن مؤثری برای مقابله با آن تولید نشده است، اما حالا، واکسن‌های مبتنی بر mRNA( همان فناوری مورد استفاده در واکسن‌های کووید -۱۹) امید تازه‌ای برای مبارزه با HIV ایجاد کرده‌اند.
شارون لوین، متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس مؤسسه تحقیقات دوهرتی در ملبورن استرالیا، می‌گوید «این سومین کارآزمایی بالینی mRNA علیه HIV است و از آن جایی که هنوز در مراحل اولیه هستیم، نتایج آن بسیار حیاتی است.»
همچنین بخوانید: پژوهش تازه: میتوکندری تخمک‌ها با افزایش سن دچار جهش نمی‌شوند
چرا mRNA برای HIV؟
بر خلاف سایر ویروس‌ها، HIV به‌ندرت توسط سیستم ایمنی بدن به‌طور طبیعی پاک‌سازی می‌شود. به همین دلیل طراحی واکسن برای آن بسیار پیچیده است. اما واکسن‌های mRNA به دلیل سرعت بالا در طراحی، ساخت و تطبیق‌پذیری بالا، ابزار مناسبی برای آزمون استراتژی‌های مختلف به‌شمار می‌روند، این نوع واکسن دستورالعمل‌هایی در قالب mRNA به سلول‌ها می‌دهد تا پروتئین‌های خاصی شبیه آنچه در سطح ویروس دیده می‌شود تولید کنند. این پروتئین‌ها، واکنش سیستم ایمنی را تحریک کرده و بدن را برای مقابله با ویروس واقعی آماده می‌کنند.
جزئیات مطالعه
این کارآزمایی شامل ۱۰۸ فرد بزرگسال سالم بین ۱۸ تا ۵۵ سال بود که در ده مرکز تحقیقاتی در آمریکا انجام شد. سه واکسن آزمایشی مختلف مورد بررسی قرار گرفتند:
- دو واکسن دارای پروتئین‌های HIV متصل به غشای سلول (شبیه آنچه در ویروس زنده دیده می‌شود)
- یک واکسن با پروتئین‌های آزاد و شناور (روش سنتی‌تر در واکسن‌سازی HIV)
همه شرکت‌کنندگان در سه نوبت، دُز کم یا زیاد از یکی از این واکسن‌ها را دریافت کردند، شرکت داروسازی مدرنا (Moderna) این واکسن‌ها را فراهم کرده بود؛ ویلیام شیف، نایب‌رئیس بخش طراحی پروتئین در مدرنا، از اعضای اصلی این پروژه است.
نتایج کلیدی و تفاوت چشمگیر
پس از تزریق:
- حدود ۸۰ درصد از دریافت‌کنندگان واکسن‌های حاوی پروتئین‌های غشایی، آنتی‌بادی‌هایی تولید کردند که قادر به جلوگیری از ورود پروتئین ویروسی به سلول‌ها بودند.
- در مقابل، تنها ۴ درصد از افراد دریافت‌کننده واکسن دارای پروتئین آزاد چنین آنتی‌بادی‌هایی تولید کردند.
شارون لوین در واکنش به این نتایج گفت: «تفاوت چشمگیر است، این نتایج می‌تواند مسیر توسعه واکسن‌های آینده HIV را تغییر دهد.»
گام‌های بعدی
با اینکه این مطالعه هنوز در مرحله ابتدایی است، نتایج آن بسیار امیدوارکننده تلقی می‌شود. قدم بعدی انجام مطالعات بالینی فاز دوم و سوم با تعداد بیشتری از داوطلبان و در مدت زمان طولانی‌تر خواهد بود تا مشخص شود این واکسن‌ها تا چه حد در پیشگیری واقعی از عفونت HIV مؤثر هستند.
اگر این روند موفقیت‌آمیز ادامه یابد، جهان ممکن است برای نخستین‌بار به واکسن مؤثری علیه HIV نزدیک شود، ویروسی که تاکنون بیش از ۴۰ میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا کرده است.
منبع: ایمنا
