یک ایرانی برای خرید ارزان‌ترین خودروی داخلی باید ۴ سال و ۲ ماه کار کند!
حداقل حقوق سال ۱۴۰۴ در ایران حدود ۱۰ میلیون تومان (با مزایا ۱۳ میلیون تومان) تعیین شده است، اما با قیمت ۵۲۰ تا ۵۳۰ میلیون تومانی ارزان‌ترین خودروی سواری صفر کیلومتر داخلی (کوییک)، یک کارگر باید ۵۰ ماه بدون هیچ هزینه‌ای کار کند تا بتواند چنین خودرویی بخرد؛ شرایطی که در کشورهای دیگر کاملاً متفاوت است.
حداقل حقوق سال ۱۴۰۴ در ایران، که اخیراً توسط دولت و شورای عالی کار تعیین شده، حدود ۱۰ میلیون تومان در ماه اعلام شده است. با احتساب مزایا و سایر پرداختی‌ها، این رقم برای کارگران مجرد به حدود ۱۳ میلیون تومان می‌رسد. وقتی این مبلغ را با واقعیت‌های بازار، به‌ویژه قیمت خودرو، مقایسه می‌کنیم، وضعیت به‌شدت نگران‌کننده می‌شود.
به‌عنوان مثال، ارزان‌ترین خودروی سواری صفر کیلومتر داخلی در بازار آزاد، یعنی مدل ساده کوییک، در حال حاضر با قیمتی بین ۵۲۰ تا ۵۳۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. این یعنی یک کارگر یا کارمند با حداقل حقوق، برای خرید این خودرو باید دست‌کم ۵۰ ماه کار کند و هیچ هزینه دیگری، از جمله غذا، مسکن، یا حمل‌ونقل، نداشته باشد.
این محاسبه، که براساس حداقل حقوق ۱۰ میلیون تومانی انجام شده، نشان‌دهنده شکاف عمیق بین درآمد مردم و هزینه‌های زندگی در ایران است. اگر مزایا را هم در نظر بگیریم و حقوق را ۱۳ میلیون تومان فرض کنیم، باز هم این رقم تنها به ۴۰ ماه کار نیاز دارد تا بتوان ارزان‌ترین خودروی ممکن را خریداری کرد؛ یعنی بیش از سه سال و نیم کار مداوم بدون هیچ هزینه‌ای.
برای مقایسه، در بسیاری از کشورهای دیگر، خرید یک خودروی ارزان صفر کیلومتر با حقوق چند ماه ممکن است. اگر نخواهیم کشورهای توسعه‌یافته را در نظر بگیریم باز هم به‌عنوان مثال، در کشورهای اروپایی یا آسیایی مانند ترکیه، با حداقل حقوق ماهانه (که معمولاً بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار است)، افراد می‌توانند در عرض ۶ تا ۱۲ ماه یک خودروی کوچک و اقتصادی صفر کیلومتر، مانند فیات، رنو یا هیوندای، را خریداری کنند.
یکی از دلایل اصلی این وضعیت، تورم بالا، کاهش ارزش ریال و وابستگی قیمت خودرو به نرخ ارز است. خودروهای داخلی، حتا مدل‌های ارزان‌قیمت مانند کوییک، به دلیل افزایش هزینه‌های تولید، انحصار بازار و کمبود عرضه، با قیمت‌های نجومی در بازار آزاد معامله می‌شوند. تحریم‌ها و مشکلات زنجیره تأمین نیز این وضعیت را وخیم‌تر کرده‌اند. از سوی دیگر، حداقل حقوق ۱۰ میلیون تومانی، که در ظاهر افزایش یافته است، در عمل حتی کفاف هزینه‌های اولیه زندگی، مانند اجاره‌بها، غذا و حمل‌ونقل، را نیز نمی‌دهد و عملاً خودرو برای حداقل بگیران به یک کالای کاملاً غیرممکن بدل شده است.
همچنین ببینید: جزئیات وام ۲۰۰ میلیونی بانک رفاه
کارشناسان اقتصادی و بازار خودرو هشدار داده‌اند که این شکاف عمیق بین درآمد و هزینه‌ها، نه تنها به کاهش کیفیت زندگی منجر می‌شود، بلکه می‌تواند اثرات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای داشته باشد. خانواده‌هایی که حتا توانایی خرید ارزان‌ترین خودرو را ندارند، ناچار به استفاده از وسایل نقلیه عمومی یا خودروهای فرسوده هستند، که خود مشکلات ایمنی و آلودگی محیط‌زیست را تشدید می‌کند. همچنین، این وضعیت می‌تواند تقاضا برای خودروهای دست دوم و فرسوده را افزایش دهد و بازار را به سمت بی‌نظمی بیش‌تر سوق دهد.
تعیین حداقل حقوق ۱۰ میلیون تومانی برای سال ۱۴۰۴، با هزینه‌هایی که هیچ شباهتی به این درآمد ندارند، نمی‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای اولیه مردم، چه رسد به خرید کالاهایی مانند خودرو، باشد و گویی که وضعیت اقتصادی به جایی رسیده است که در کشور ما اصلاً دیگر موضوع خودرو و مسکن مطرح نیست و مردم با اندک قدرت خریدی که برایشان باقی مانده، برای بقای خود تلاش می‌کنند.
منبع: مجله عصر بخار
