پژوهش جدید نشان می‌دهد حافظه وعده‌های غذایی نقش مهمی در مدیریت وزن دارد
پژوهشگران نورون‌های خاصی در مغز شناسایی کردند که جزئیات وعده‌های غذایی را ثبت کرده و ارتباط مستقیمی با کنترل اشتها و پرخوری دارند.
به گزارش «سایتکدیلی»، دانشمندان جمعیت منحصر به فردی از سلول‌های مغزی را شناسایی کردند که مسئول شکل‌دهی به خاطرات وعده‌های غذایی هستند؛ این نورون‌ها اطلاعات مربوط به آنچه خورده شده و زمان خوردن را ضبط می‌کنند. این پژوهش که در نشریه «نیچر کامیونیکیشنز» (Nature Communications) منتشر شده، ممکن است به توضیح این موضوع کمک کند که چرا افرادی که دچار مشکلات حافظه هستند، بیشتر مستعد پرخوری‌اند و فراموش کردن وعده‌های غذایی باعث افزایش گرسنگی و رفتار‌های ناسالم غذایی می‌شود.
رد‌های عصبی وعده غذایی
در زمان خوردن، نورون‌هایی در بخشی از مغز به نام هیپوکامپ شکمی فعال می‌شوند و چیزی که پژوهشگران آن را «رد‌های عصبی غذایی» (Meal Engrams) می‌نامند، می‌سازند. این نورون‌ها نشان‌ها یا ردپا‌های خاص حافظه هستند که جزئیات تجربیات غذا خوردن را ثبت می‌کنند. اگرچه از دیرباز می‌دانستیم رد‌های عصبی (Engram) خاطرات و تجربیات کلی را ذخیره می‌کنند؛ اما این پژوهش برای نخستین بار نشان می‌دهد که گروهی از رد‌های عصبی وجود دارند که به صورت اختصاصی به وعده‌های غذایی مرتبط هستند.
استاد علوم زیستی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و نویسنده مسئول این پژوهش می‌گوید: «رد عصبی»، ردپای فیزیکی است که یک خاطره در مغز بر جای می‌گذارد. «رد‌های عصبی غذایی مانند پایگاه‌های داده زیستی پیشرفته‌ای عمل می‌کنند که چند نوع اطلاعات مانند مکان و زمان خوردن را ذخیره می‌کنند».
همچنین بخوانید: پژوهش جدید: زردچوبه می‌تواند به کاهش وزن کمک کند
پیامد‌های غذا خوردن هنگام حواس‌پرتی
این کشف ارتباط مستقیمی با درک اختلالات خوردن (Eating disorders) دارد. بیمارانی که دچار مشکلات حافظه هستند؛ مانند افرادی که زوال عقل یا آسیب مغزی دارند، ممکن است چند وعده غذایی را به سرعت پشت سر هم مصرف کنند؛ زیرا نمی‌توانند به یاد آورند که غذا خورده‌اند.
همچنین خوردن در وضعیت حواس‌پرتی؛ مانند خوردن بی‌توجه هنگام تماشای تلویزیون یا کار با تلفن همراه ممکن است خاطرات غذایی را مختل کرده و باعث پرخوری شود.
شکل‌گیری رد‌های عصبی غذایی در فواصل کوتاه بین لقمه‌ها
این پژوهش نشان داد که رد‌های عصبی غذایی در فاصله‌های کوتاه بین لقمه‌ها شکل می‌گیرند؛ زمانی که موش‌ها به طور طبیعی به محیط اطراف خود نگاه می‌کنند. این لحظاتِ آگاهی، به نورون‌های هیپوکامپ کمک می‌کند تا چندین جریان اطلاعات را با هم تلفیق کنند.
کانوسکی می‌گوید می‌توان فرض کرد مغز انسان نیز چنین فرآیندی دارد. وقتی تمرکز فرد جای دیگری است _روی صفحه نمایش تلفن یا تلویزیون _ این لحظات بحرانی رمزگذاری خاطرات از دست می‌رود. «لیا دکاری-سپاین» (Lea Decarie-Spain)، پژوهشگر پسادکتری دانشگاه کالیفرنیا و نویسنده اول این پژوهش می‌گوید: «مغز نمی‌تواند تجربه خوردن را به درستی ثبت کند که این امر به تشکیل رد‌های عصبی ضعیف یا ناقص منجر می‌شود».
نورون‌های اختصاصی برای حافظه غذایی
نورون‌های حافظه غذایی با نورون‌هایی که در سایر انواع حافظه نقش دارند متفاوتند. وقتی پژوهشگران این نورون‌ها را به طور انتخابی از میان بردند، موش‌ها در به یاد آوردن مکان‌های مرتبط با غذا مشکل داشتند؛ اما حافظه فضایی مربوط به کار‌های غیر مرتبط با غذا در آنها طبیعی باقی ماند؛ این امر نشان می‌دهد که سیستمی اختصاصی برای پردازش اطلاعات مربوط به وعده‌های غذایی وجود دارد.
ارتباط میان هیپوکامپ و هیپوتالاموس
این پژوهش نشان داد نورون‌های حافظه غذایی با ناحیه‌ای به نام هیپوتالاموس جانبی در مغز ارتباط برقرار می‌کنند. این ناحیه از مغز از دیرباز به عنوان کنترل‌کننده گرسنگی و رفتار‌های خوردن شناخته شده است. وقتی این ارتباط هیپوکامپ-هیپوتالاموس قطع شد، موش‌ها بیش از حد غذا خوردند و نمی‌توانستند محلی را به یاد بیاورند که وعده‌های غذایی را در آنها مصرف کرده بودند.
مدیریت غذا و وزن
«کانوسکی» گفت این یافته‌ها می‌تواند به رویکرد‌های بالینی جدیدی برای درمان چاقی و کنترل وزن منجر شود. تاکنون روش‌های مدیریت وزن عمدتا روی محدود کردن غذا یا افزایش ورزش تمرکز داشته‌اند؛ اما این پژوهش نشان می‌دهد تقویت حافظه غذایی می‌تواند به همان اندازه مهم باشد.
او می‌افزاید: «ما بالاخره شروع به درک این موضوع کرده‌ایم که به یاد آوردن اینکه چه چیزی و چه زمانی خورده‌اید به همان اندازه مهم است که چه غذایی را انتخاب می‌کنید تا سبک غذایی سالمی داشته باشید».
منبع: آنا
