هیوندا به سمت جایگزینی چرم حیوانی با چرم گیاهی می‌رود
هیوندا با همکاری یک استارتاپ فناور، در حال توسعه چرم‌های گیاهی از مواد کشاورزی مانند گندم و ذرت است تا جایگزینی بادوام، زیست‌تخریب‌پذیر و کم‌کربن برای چرم حیوانی در خودروها ارائه دهد.
خودروسازی هیوندای کره قصد دارد تا ضمن بهره‌گرفتن از کمک یک شرکت فناور، چرم‌های حیوانی خود را با محصولات گیاهی جدیدی جایگزین کند که رنگ و بوی چرم طبیعی دارند. فرآیند تولید چرم گیاهی تا حد زیادی به فناوری و دانش وابسته است و علوم مختلفی مانند نانو در آن نقش دارند.
جایگزین‌های چرم لزوماً نباید مصنوعی به نظر برسند یا برای محیط زیست مضر باشند. بیشتر چرم‌های مصنوعی از پلاستیک‌هایی ساخته می‌شوند که منشأ آنها سوخت‌های فسیلی است. اما نمونه‌های ارائه‌شده توسط شرکت Uncaged Innovations که هیوندا همکاری با آن را شروع کرده است، عمدتاً از غلاتی مانند گندم، سویا و ذرت تولید شده‌اند. نتیجه نهایی از نظر بافت و حس، شباهت چشمگیری به انواع مختلف چرم حیوانی دارد؛ براساس گزارش‌های رسانه‌ای یکی از نمونه‌ها حتی بوی چرم واقعی می‌داد.
استفانی داونز، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل این شرکت، در گفت‌و‌گویی رسانه‌ای به تازگی گفته است: چرم فقط یک نوع نیست. هزاران نوع چرم وجود دارد؛ از حیوانات مختلف، با ضخامت‌های متفاوت و روش‌های گوناگون دباغی. ما باید چیزی طراحی می‌کردیم که به‌راحتی قابل شخصی‌سازی باشد.
به گفتۀ مدیرعامل این شرکت، مجموعۀ تحت هدایت او اکنون با بخش Cradle شرکت هیوندای همکاری می‌کند تا این ماده را برای استفاده در صنعت خودروسازی بهینه‌سازی کند. هدف، تولید ماده‌ای بادوام، دوستدار حیوانات و سازگار با اقلیم است که بتواند جایگزین چرم در خودروها و کامیون‌ها شود. این شرکت مدعی است که ردپای کربنی این ماده ۹۵ درصد کمتر از چرم حیوانی است.
جایگزین‌های چرم تقریباً به قدمت صنعت خودروسازی هستند؛ به‌طوری‌که در سال ۱۹۱۳، خودروهای اولیه مدل T شرکت فورد از چرم مصنوعی ابتدایی استفاده می‌کردند. کیفیت این مواد در طول سال‌ها بهبود یافته، اما بسیاری از آنها هنوز حس چرم واقعی را منتقل نمی‌کنند. مواد تولیدی Uncaged در حال حاضر در کیف‌های دستی و بند‌های ساعت استفاده می‌شود.
باید گفت اگرچه شرکت‌های مد ممکن است مشتریان پرآوازه‌تری باشند، اما خودروسازان هدف‌های بزرگ‌تری محسوب می‌شوند. هر فضای داخلی چرمی خودرو ممکن است بین دو تا چهارده پوست گاو مصرف کند، از آنجا که گاو‌ها در فضای باز زندگی می‌کنند، پوست آنها اغلب دچار زخم‌هایی ناشی از گزش حشرات یا برخورد با سیم‌خاردار می‌شود. این نقص‌ها باعث می‌شود بخش قابل‌توجهی از چرم حیوانی غیرقابل استفاده باشد. همچنین از آنجا که ماده تولیدی Uncaged در کارخانه ساخته می‌شود، از نظر کیفیت یکنواخت‌تر از پوست طبیعی گاو است.
محصولات این شرکت در مقایسه با چرم سنتی، در رده قیمتی متوسط قرار دارد. سفارش‌های کوچک با قیمت کمتر از ۱۰ دلار به ازای هر فوت مربع فروخته می‌شوند و سفارش‌های بزرگ ممکن است نصف این قیمت باشند. داونز می‌گوید: «این نه‌تنها صرفه‌جویی برای محیط زیست است، بلکه صرفه‌جویی اقتصادی نیز به همراه دارد.»
او می‌افزاید که Uncaged در حال انجام آزمایش‌هایی برای طیفی از خودروسازان است. مقاومت در برابر حرارت بزرگ‌ترین چالش است، اما شرکت در حال پیشرفت است. یکی از شرکت‌های خودروسازی از ما خواسته که ماده‌مان بتواند دمای ۹۵ درجه سانتی‌گراد را به مدت ۵۰۰ ساعت تحمل کند. در نخستین دور آزمایش‌ها، ما موفق شدیم دمای ۸۵ درجه را برای همین مدت زمان پشت سر بگذاریم.
داونز به علاوه توضیح داده است که Uncaged توانسته با تقلید ساختار شیمیایی چرم واقعی، شباهت بیشتری به آن ایجاد کند. چرم حاصل فرآیند دباغی پوست حیوان است که پروتئین‌های کلاژن فیبری آن را تثبیت می‌کند.
وی می‌گوید: ما شروع کردیم به آزمایش صد‌ها ماده گیاهی مختلف و ترکیب‌های گوناگون تا ببینیم آیا می‌توانیم ساختارهای فیبری مشابه ایجاد کنیم یا نه؛ و آنچه (هم‌بنیان‌گذار شیائوکان وانگ) در نهایت توسعه داد، روشی بود برای تبدیل پروتئین‌های گیاهی به این نوع ساختارها.
این ماده سپس روی لایه‌ای از پارچه با پایه الیاف گیاهی قرار می‌گیرد. داونز می‌گوید که هم پایه پارچه‌ای و هم ماده چرمی گیاهی، زیست‌تخریب‌پذیر هستند. برای بسیاری از کاربردها، لایه‌ای به ضخامت ۰.۰۱ میلی‌متر از پلی‌یورتان زیستی نیز اضافه می‌شود که نوعی پلاستیک است.
به گفتۀ او این لایه به شرکت آنها اجازه می‌دهد ظاهر را به‌راحتی تغییر دهیم. همچنین حس لمسی را قابل تنظیم می‌کند؛ می‌توانیم آن را چسبنده‌تر یا کاملاً صاف طراحی کنیم.»
Uncaged همچنین از رنگ‌دانه‌های معدنی برای ایجاد رنگ دلخواه استفاده می‌کند و می‌تواند بافت‌های مختلفی را روی سطح برجسته کند. همچنین با استفاده از عصاره‌های گل، رایحه‌های متنوعی به آن اضافه می‌شود. یکی از نمونه‌هایی که روی میز من قرار دارد، بویی شیرین و گل‌مانند از خود منتشر می‌کند.
داونز در بخشی دیگر از صحبت‌های خود گفته است که برخی شرکت‌های خودروسازی با ما درباره توسعه رایحه اختصاصی خودشان صحبت کرده‌اند. تولیدکنندگان کیف دستی هم پرسیده‌اند: آیا می‌توانید کاری کنید که بوی عطر‌های اختصاصی ما را بدهد؟ این بخش از پروژه بسیار بیشتر از آنچه تصور می‌کردم مورد استقبال قرار گرفته است.
همچنین بخوانید: مرسدس ای ام جی GT XX رکورد مسافت خودروهای برقی را جابه‌جا کرد
نقش فناوری‌های نوین در تولید چرم گیاهی
ساخت چرم گیاهی از مجموعه‌ای از فناوری‌های زیستی، کشاورزی و مهندسی مواد بهره می‌گیرد. در این فرآیند، از مواد اولیه‌ای مانند برگ آناناس، پوست سیب، قارچ، نخل، ذرت و حتی ضایعات کشاورزی استفاده می‌شود.
این مواد پس از استخراج الیاف، با ترکیبات زیستی مانند پروتئین‌های گیاهی و پلیمرهای طبیعی ترکیب می‌شوند تا ساختاری مشابه چرم حیوانی ایجاد شود. برخی شرکت‌ها از فناوری‌های بیورآکتور، تخمیر قارچی و پوشش‌دهی با پلی‌یورتان زیستی برای افزایش دوام و انعطاف‌پذیری استفاده می‌کنند. این فرآیندها جایگزینی برای دباغی شیمیایی هستند و ردپای زیست‌محیطی بسیار کمتری دارند.
مقایسه کیفیت چرم گیاهی و چرم حیوانی
چرم گیاهی در مقایسه با چرم حیوانی، از نظر زیست‌محیطی و اخلاقی برتری دارد، اما از نظر دوام و حس لمسی هنوز در حال تکامل است. چرم حیوانی به‌دلیل ساختار طبیعی کلاژن، مقاومت بالایی در برابر کشش و سایش دارد و با گذر زمان ظاهر بهتری پیدا می‌کند. در مقابل، چرم گیاهی سبک‌تر، قابل تنفس‌تر و در بسیاری موارد زیست‌تخریب‌پذیر است،
البته این نوع از چرم ممکن است در برابر استفاده مکرر دچار ترک یا فرسایش شود. برای افزایش دوام، برخی تولیدکنندگان از پوشش‌های زیستی یا تقویت‌کننده‌های گیاهی استفاده می‌کنند. با پیشرفت فناوری، فاصله کیفی میان این دو نوع چرم در حال کاهش است.
نقش دانش و فناوری در تولید چرم گیاهی
تولید چرم گیاهی به‌شدت وابسته به دانش علمی و تحقیقاتی است؛ از زیست‌فناوری گرفته تا مهندسی مواد و شیمی سبز در این فرآیند نقش دارند. طراحی ساختارهای فیبری مشابه کلاژن، نیازمند شناخت دقیق از ترکیب‌های گیاهی و نحوه تعامل آنها با پلیمرهای زیستی است.
پژوهشگران از روش‌هایی مانند تخمیر قارچی، استخراج پروتئین‌های گیاهی، و ترکیب با الیاف طبیعی برای ایجاد ساختارهای مقاوم استفاده می‌کنند. همچنین، استفاده از فناوری‌های نانو برای بهبود خواص مکانیکی و ظاهری چرم گیاهی در حال گسترش است. این وابستگی به علم، باعث شده تولید چرم گیاهی به حوزه‌ای پیشرفته و تخصصی تبدیل شود.
مزایای چرم گیاهی برای صنعت خودروسازی
استفاده از چرم گیاهی در صنعت خودروسازی مزایای متعددی دارد؛ از جمله کاهش ردپای کربنی، افزایش تنوع طراحی، و پاسخ به تقاضای روزافزون مشتریان برای محصولات پایدار که هریک اهمیت خود را برای یک خودروساز دارد.
این نوع چرم، برخلاف چرم حیوانی، یکنواخت و بدون نقص است و در فرآیند تولید، ضایعات کمتری ایجاد می‌کند. همچنین، به‌دلیل عدم استفاده از مواد پتروشیمیایی، میزان انتشار ترکیبات آلی فرار (VOC) در کابین خودرو کاهش می‌یابد که برای سلامت سرنشینان مفید است. خودروسازانی مانند BMW، Tesla و Volkswagen در حال استفاده از چرم‌های گیاهی در مدل‌های جدید خود هستند.
آینده چرم گیاهی در صنایع مختلف
چرم گیاهی علاوه بر اینکه در برخی جوامع به‌عنوان جایگزینی اخلاقی برای چرم حیوانی مطرح است، در مسیر تحول صنعت مواد نیز نقش کلیدی دارد. با توجه به رشد تقاضا برای محصولات پایدار، چرم گیاهی می‌تواند به یکی از مواد اصلی در طراحی داخلی خودرو، مد، و لوازم خانگی تبدیل شود.
این ماده با قابلیت شخصی‌سازی بالا، امکان تولید در رنگ‌ها، بافت‌ها و رایحه‌های متنوع را فراهم می‌کند.
چرم گیاهی همچنین، با کاهش وابستگی به دامداری و دباغی شیمیایی، به حفظ منابع طبیعی و کاهش آلودگی کمک می‌کند. این نکته را هم باید در نظر داشت که آینده چرم گیاهی وابسته به سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و همکاری میان صنایع مختلف است.
منبع: آنا
