آزمایش دی‌ان‌ای، نظریه مربوط به عامل مرگ نیروهای ناپلئون را زیر سوال می‌برد

تحریریه حرف مرد: علی شاهرخ- زمانی که ناپلئون و لژیون چندملیتی سربازانش در سال ۱۸۱۲ میلادی در مواجهه با کمبود منابع و مقاومت شدید روس‌ها از روسیه عقب‌نشینی کردند، نمی‌دانستند که شرایط چقدر می‌تواند بدتر شود!

در طول این عقب‌نشینی، حداقل نیمی از ۶۰۰ هزار نیروی نظامی، قربانی سرمای شدید، گرسنگی و بیماری شدند. اخیرا یک مطالعه جدید که هنوز مورد بازبینی همتا قرار نگرفته، عوامل بیماری‌زایی را شناسایی کرده که به نابودی این نیروهای ضعیف‌شده منجر شدند.

عامل مرگ نیروهای ناپلئون چه بود؟

پزشکان آن زمان بیماری تیفوس (Typhus) را با علائمی مانند تب، سردرد و بثورات پوستی به عنوان اصلی‌ترین عامل مرگ نیروهای ناپلئون ثبت کرده بودند. اما رمی باربیری (Rémi Barbieri)، میکروب‌شناس دانشگاه پاریس سیته (Paris Cité University) و همکارانش هیچ اثری از باکتری ریکتزیا پروازکی (Rickettsia prowazekii)، که عامل این بیماری است، پیدا نکردند.

این تیم پس از استخراج و تحلیل DNA باستانی از دندان‌های ۱۳ سرباز شواهدی یافتند که نشان می‌داد این افراد از ترکیبی از تب پاراتیفوئید (paratyphoid) ناشی از یک گونه سالمونلا انتریکا (Salmonella enterica) و تب بازگشتی (relapsing fever) ناشی از باکتری بورلیا رکورنتیس (Borrelia recurrentis) که توسط شپش بدن منتقل می‌شود، رنج می‌بردند.

محققان در مقاله خود توضیح می‌دهند: «اگرچه تب بازگشتی ناشی از شپش لزوما کشنده نیست، اما می‌تواند فردی که از قبل خسته شده است را به شدت ضعیف کند.»

باربیری و تیمش هشدار می‌دهند که صرفا چون تحلیل آن‌ها تیفوس را تشخیص نداده، به این معنی نیست که این بیماری در مرگ و میر مشهور سربازان نقش نداشته است، زیرا آن‌ها تنها از ۱۳ فرد نمونه‌برداری کرده‌اند. این در حالی است که بیش از ۳۰۰۰ جسد در گورهای دسته‌جمعی کشف‌شده در ویلنیوس (Vilnius)، لیتوانی، در سال ۲۰۰۱ (۱۳۸۰ شمسی) دفن شده‌اند.

دیگر محققان اشاره کرده‌اند که چندین بیماری با توصیف تاریخی علائم، از جمله تیفوس، مطابقت دارند.

بسیاری از سربازان با یونیفرم‌های خود و حتی اسب‌هایشان دفن شده بودند. باربیری و تیمش توضیح می‌دهند که نبود سلاح نشان می‌دهد این افراد در جنگ کشته نشده‌اند.

آن‌ها می‌نویسند: «تجزیه و تحلیل تعداد بیشتری از نمونه‌ها برای درک کامل طیف بیماری‌های همه‌گیری که ارتش ناپلئون را در طول عقب‌نشینی از روسیه تحت تأثیر قرار داد، ضروری است.»

سرپرست این تحقیق می‌گوید: «با توجه به یافته‌های ما، یک سناریوی محتمل برای مرگ این سربازان ترکیبی از خستگی، سرما و چندین بیماری، از جمله تب پاراتیفوئید و تب بازگشتی ناشی از شپش است.»

این مقاله در bioRxiv منتشر شده است.

منبع: sciencealert