دانشمندان: با نرخ تولد فعلی، مستقیم به سمت انقراض بشریت در حرکتیم!
بر اساس مطالعات جدید، نرخ تولد فعلی برای جلوگیری از انقراض بشر کافی نیست. با توجه به کاهش نرخ زاد و ولد و خانوادههای کم جمعیت در جوامع امروزین، در حال حاضر فاصله زیادی با نرخ تولد لازم برای برای جلوگیری از انقراض بشر داریم.

تحریریه حرف مرد: علی شاهرخ- بر اساس پژوهش جدیدی که توسط تاکویا اوکابه از دانشگاه شیزوئوکا ژاپن هدایت شده و نتایج آن در مجله PLOS One در دسترس قرار دارد؛ نرخ تولدی که جوامع بشری برای گریز از فرآیند انقراض در دراز مدت نیاز دارند، چیزی حدود ۲.۷ فرزند به ازای هر زن است. این عدد بهشکل قابلتوجهی بالاتر از عدد ۲.۱ فرزند به ازای هر زن است که تا پیش از این کافی قلمداد میشد.
عدد ۲.۱ فرزند به ازای هر زن که تا مدتها به عنوان رقم استاندارد برای ثبات جمعیت و بقای نسل بشر درنظر گرفته میشد، چندین عامل موثر را درنظر نگرفته است. این عوامل عبارتند از تغییرات در تعداد فرزندان، نرخ مرگومیر، نسبتهای جنسی و در نهایت این مسئله که شاید برخی از بزرگسالان هرگز اقدام به تولید مثل نکنند. اینها عواملی هستند که در گروههای جمعیتی کوچک میتوانند نابودی و انقراض کل خانواده منجر شوند.
پژوهشگران در مطالعه اخیر، با هدف بررسی پیامدهای درازمدت روند زاد و ولد با نرخ ۲.۱، از مدلسازیهای پیشرفته ریاضی برای تشخیص عملکرد جمعیت در طول نسلهای مختلف استفاده کردند. نتیجه کار آنها به وضوح حاکی از این است که برای مقابله با روند احتمالی انقراض نسل بشر، درنظرگرفتن نرخهای باروری بالاتر ضروری است.
تاثیر افزایش نرخ تولد دختران بر افزایش شانس بقا
مطالعه جدید همچنین نشان میدهد که در صورتی که نسبت تولد دختران بیشتر از پسران باشد، خطر انقراض در طولانی مدت کاهش مییابد و به بقای نسل کمک میکند. این موضوع خصوصا در مورد جوامع کوچکتر بسیار حیاتی است.
این مسئله میتواند توضیحی برای یک بینش تکاملی باشد که مدتهاست توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است. مسئله این است که در شرایطی که تهدیدی علیه بقای جامعه وجود دارد؛ مثلا جنگ، قحطی یا دیگر مشکلات زیستمحیطی، نسبت تولد زنان به مردان افزایش مییابد. برخی بر این باورند که این موضوع میتواند نوعی پاسخ تکاملی به شرایط باشد.

از سوی دیگر تغییرات در نسبت تولد زنان و مردان حاکی از این است که گرچه خطر انقراض در حال حاضر جوامع توسعهیافته و بزرگ امروزی را مستقیما تهدید نمیکند اما عموم تبارهای خانوادگی در نهایت منقرض خواهد شد.
هشدار دانشمندان در مورد ضرورت افزایش نرخ ثابت باروری برای گریز از خطر انقراض در طولانی مدت در شرایطی مطرح میشود که در واقعیت، جهان در مسیری معکوس حرکت میکند و نرخ تولد برای سالها روندی نزولی داشته است.
بر اساس آمارهای سازمان ملل، میانگین نرخ تولد در در سال ۲۰۲۴ حدود ۲.۳ فرزند به ازای هر زن بوده و تصور میشود تا اواسط قرن ۲۱ حتی تا ۲.۱ نیز کاهش پیدا کند.
نویسندگان در این پژوهش نتیجه گرفتهاند که پایداری واقعی جمعیت و همچنین پایداری زبانها، سنتهای فرهنگی و دودمانهای خانوادگی متنوع، مستلزم بازنگری در اهداف سنتی باروری است. آنها خاطرنشان میکنند که این یافتهها میتوانند به تلاشهای زیستمحیطی برای حفظ گونههای جانوری مختلف و در معرض خطر انقراض نیز تسری یابد چراکه به باور آنها، با تعیین نرخ تولد مناسب، میتوان مانع از تسریع فرآیند انقراض در طولانی مدت شد.
دایان کارملیزا ان. کوارسما میافزاید: «با توجه به تصادفی بودن نرخ باروری و مرگ و میر و نسبتهای جنسیتی، نرخ باروری بالاتر از سطح جایگزینی استاندارد برای تضمین پایداری جوامع ما ضروری است.»
منبع: scitechdaily