بازگشت پرحاشیه «بزنگاه» به تلویزیون با سانسور گسترده

«بزنگاه»؛ سریالی متفاوت در میان آثار مناسبتی تلویزیون

در سال ۱۳۸۷ و پیش از آغاز ماه رمضان، وقتی تیزرهای سریال «بزنگاه» پخش شد، بسیاری از مخاطبان منتظر تماشای جدیدترین اثر رضا عطاران بودند. سریال‌های پیشین او مانند «خانه به دوش»، «متهم گریخت» و «ترش و شیرین» از موفق‌ترین آثار مناسبتی دهه ۸۰ بودند و توانسته بودند طیف گسترده‌ای از مخاطبان را به خود جذب کنند.

«بزنگاه» از همان قسمت‌های ابتدایی نشان داد که رویکردی متفاوت در پیش گرفته است. داستان این مجموعه درباره مردی نانواست که پس از مرگش، فرزندان او بر سر ارث و میراث دچار اختلاف می‌شوند. این سریال با بهره‌گیری از طنز اجتماعی و سبک واقع‌گرایانه، بسیاری از باورها و سنت‌های رایج در جامعه را به چالش کشید. پرداختن به موضوعاتی مانند طمع، منفعت‌طلبی، روابط خانوادگی و رسوم دست‌وپاگیر سوگواری، باعث شد که «بزنگاه» از سایر سریال‌های کمدی آن زمان متمایز شود.

انتقادها و درخواست برای توقیف «بزنگاه»

با گذشت چند هفته از پخش «بزنگاه»، انتقادات از این سریال شدت گرفت. در ۲۷ شهریور ۱۳۸۷، رئیس شورای نظارت بر سازمان صداوسیما در نامه‌ای به رئیس این سازمان خواستار توقف پخش این مجموعه شد. در این نامه، استفاده از برخی دیالوگ‌ها و نمایش برخی رفتارها در سریال، مخالف ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی جامعه عنوان شده بود.

در بخشی از این نامه آمده بود که صداوسیما باید رسالتی فرهنگی داشته باشد و تولیدات آن نباید تحت تأثیر سبک زندگی غربی قرار بگیرد. همچنین، نمونه‌هایی از دیالوگ‌های به‌کاررفته در سریال ذکر شده بود که از نظر شورای نظارت، مغایر با هنجارهای اجتماعی بودند. این درخواست توقف پخش، واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشت. برخی معتقد بودند که «بزنگاه» تصویری واقعی از جامعه ارائه می‌دهد، درحالی‌که برخی دیگر آن را فراتر از خط قرمزهای تلویزیون می‌دانستند.

بااین‌حال، با وجود نامه رسمی شورای نظارت، پخش این مجموعه ادامه یافت و تا پایان ماه رمضان همان سال روی آنتن ماند.

۱۶ سال در سایه ممیزی؛ آیا «بزنگاه» همچنان جذاب است؟

پس از پایان پخش اولیه، فشارها بر این سریال همچنان ادامه یافت. برای سال‌ها، بازپخش «بزنگاه» در تلویزیون متوقف شد و حتی در شبکه‌های فرعی نیز اجازه پخش نیافت. در اواخر دهه ۹۰، سرانجام شبکه تماشا و سپس آی‌فیلم، این مجموعه را بازپخش کردند. اما بسیاری از بخش‌های آن حذف شده بود که همین موضوع بار دیگر واکنش‌هایی را به همراه داشت.

رضا عطاران پس از «بزنگاه» دیگر با تلویزیون همکاری نکرد. برخی معتقدند که فشارهای وارده بر این مجموعه و ممیزی‌های اعمال‌شده، دلیل اصلی کناره‌گیری او از صداوسیما بود. حتی در سال‌های بعد، تلاش‌هایی برای بازگرداندن عطاران به تلویزیون صورت گرفت، اما او حاضر به پذیرش این پیشنهادها نشد.

با وجود تمامی این مسائل، «بزنگاه» همچنان یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های طنز تلویزیون محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، بخش‌هایی از این مجموعه در فضای مجازی بارها وایرال شده و همچنان مورد توجه مخاطبان قرار دارد.

بازپخش سانسورشده «بزنگاه» و واکنش کاربران

پخش مجدد «بزنگاه» از آی‌فیلم در ایام ماه رمضان ۱۴۰۲، بار دیگر با حواشی همراه شد. بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی به سانسور گسترده این مجموعه اعتراض کرده‌اند. برخی از سکانس‌های مهم حذف شده و دیالوگ‌های بسیاری تغییر کرده‌اند، به‌طوری‌که روایت داستان دچار اختلال شده است.

بسیاری از مخاطبان بر این باورند که چنین میزان از سانسور، کیفیت اثر را کاهش داده و جذابیت آن را از بین برده است. برخی دیگر نیز معتقدند که اگر یک اثر قرار است با این حجم از ممیزی مواجه شود، بهتر است اصلاً بازپخش نشود.

درهرحال، بازگشت «بزنگاه» به تلویزیون بار دیگر این پرسش را مطرح کرده که آیا تلویزیون همچنان قادر است آثار کمدی انتقادی و واقع‌گرایانه را بدون ملاحظات گسترده به نمایش بگذارد یا خیر؟

منبع: برترین‌ها