یک رژیم غذایی پرچرب تنها در چهار روز می‌تواند حافظه را مختل کند
مطالعه‌ای تازه نشان می‌دهد تنها چهار روز مصرف غذاهای پرچرب می‌تواند نورون‌های حافظه را بیش‌فعال کند، اما بازگرداندن گلوکز یا تغییر رژیم غذایی عملکرد مغز را بهبود می‌دهد.
دانشمندان دریافته‌اند که مصرف غذاهای ناسالمِ پرچرب به سرعت مدار‌های حافظه در مغز را مختل می‌کند. تنها در مدت چهار روزمتوالی، نورون‌های هیپوکامپ بیش از حد فعال و عملکرد حافظه دچار آسیب می‌شود. بازگرداندن گلوکز به مغز این نورون‌ها را ترمیم می‌کند و اقداماتی مانند روزه‌داری یا تغییر در رژیم غذایی می‌تواند سلامت مغز را بازگرداند.
تاثیر رژیم غذایی بر مغز فراتر از تصور است
مطالعه‌ای جدید از پژوهشگران دانشکده پزشکی «دانشگاه کارولینای شمالی» (UNC) که در مجله «نورون» (Neuron) منتشر شده، تصویری نوین از این موضوع ارائه می‌دهد که چگونه غذای ناسالم (Junk food) مرکز حافظه در مغز را بازآرایی کرده و خطر بروز اختلالات شناختی را افزایش می‌دهد. این پژوهش دریچه‌ای تازه در علم پزشکی می‌گشاید که از خطر آسیب به حافظه در بلندمدت در اثر چاقی جلوگیری می‌کند.
همچنین بخوانید: ۱۴ راهکار طلایی برای تقویت حافظه و سلامت ذهن
فعالیت غیرعادی «نورون‌های رابط CCK» در هیپوکامپ
مطالعاتی که به سرپرستی دکتر «خوان سونگ» و دکتر «تیلور لندری» انجام شده است، نشان می‌دهد گروهی از سلول‌های مغزی در هیپوکامپ به نام «نورون‌های رابط CCK»، پس از یک رژیم غذایی پرچرب بیش از حد فعال می‌شوند که علت آن اختلال در توانایی مغز در دریافت گلوکوزاست. این بیش‌فعالی، سبب اختلال حافظه تا چند روز پس از قطع رژیم غذایی پرچرب می‌شود. ؛ رژیمی که مشابه غذاهای ناسالم رایج در الگوی غربی و سرشار از چربی‌های اشباع است؛ مانند همبرگر و سیب‌زمینی سرخ‌کرده.
پژوهشگران همچنین دریافتند که پروتئینی به نام «PKM۲» که چگونگی استفاده سلول‌های مغزی از انرژی را کنترل می‌کند، نقش کلیدی در این مشکل دارد.
دکتر سونگ تأکید کرد: «می‌دانستیم رژیم غذایی و متابولیسم می‌توانند بر سلامت مغز تأثیر بگذارند؛ اما انتظار نداشتیم چنین گروه خاص و آسیب‌پذیری از سلول‌های مغزی؛ یعنی نورون‌های رابط CCK در هیپوکامپ به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر مصرف کوتاه‌مدت رژیم پرچرب قرار بگیرند. آنچه بیش از همه شگفت‌زده‌مان کرد این بود که این سلول‌ها چقدر سریع فعالیتشان را در پاسخ به کاهش دسترسی به گلوکز تغییر دادند و همین تغییر به‌تنهایی برای ایجاد اختلال در حافظه کافی بود».
نتایج آزمایش‌های حیوانی
در مدل‌های حیوانی، موش‌ها تحت رژیم پرچرب مشابه غذاهای ناسالم چرب قرار گرفتند. تنها در مدت چهار روز، نورون‌های رابط CCK در هیپوکامپ به طور غیرطبیعی فعال شدند. این نتایج نشان می‌دهد غذاهای ناسالم چرب می‌تواند تقریباً بلافاصله بر مغز اثر بگذارد، پیش از آنکه حتی نشانه‌هایی از افزایش وزن یا دیابت ظاهر شود.
پیامد‌های بلندمدت و راهکار‌ها
این یافته‌ها نشان می‌دهد مدار‌های حافظه به‌شدت به رژیم غذایی حساس‌اند و رژیم غذایی غنی از چربی‌های اشباع می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های تحلیل‌برنده عصبی مانند زوال عقل و آلزایمر را افزایش دهد. نکته مهم این است که بازگرداندن گلوکز توانست فعالیت غیرطبیعی نورون‌ها را کاهش داده و مشکلات حافظه را در موش‌ها برطرف کند. نتایج حاکی از آن است که مداخلات غذایی یا دارویی می‌توانند برای حفاظت از سلامت مغز در برابر تخریب عصبی ناشی از چاقی مؤثر باشند. نکته قابل توجه این است که حتی مداخلات ساده‌ای مانند روزه‌داری متناوب پس از یک دوره رژیم پرچرب توانست فعالیت نورون‌های رابط CCK را به حالت طبیعی برگردانده و عملکرد حافظه را بهبود دهد.
دکتر سونگ می‌افزاید: «این پژوهش نشان می‌دهد که آنچه می‌خوریم می‌تواند به‌سرعت سلامت مغز را تحت‌تأثیر قرار دهد و مداخلات زودهنگام ـ چه از طریق روزه‌داری و چه از طریق دارو ـ می‌تواند از حافظه محافظت کرده و خطر مشکلات شناختی طولانی‌مدت مرتبط با چاقی و اختلالات متابولیک را کاهش دهند. در بلندمدت، چنین راهبرد‌هایی می‌تواند بار فزاینده ناشی از آلزایمر و زوال عقل مرتبط با اختلالات متابولیک را کم کند و رویکردی جامع‌تر برای مراقبت از بدن و مغز ارائه دهد».
این گزارش با استفاده از مطلب منتشر شده در سایت «ساینس دیلی» (Science Daily) نوشته شده است.
منبع: آنا
