راز شگفت‌انگیز مغز: شنیدن در خواب

لوب پیشانی (Frontal Lobe) که مسئول تفکر منطقی و استدلال است، در خواب فعالیت کمتری دارد. این کاهش فعالیت باعث کاهش توانایی ما در تشخیص واقعیت از تخیل می‌شود.

در مقابل، سیستم لیمبیک (Limbic System) که شامل هیپوکامپ (Hippocampus) و آمیگدال (Amygdala) است، فعال‌تر می‌شود. این بخش‌ها مسئول پردازش احساسات و حافظه هستند و نقش کلیدی در شکل‌گیری رؤیاها دارند.

مغز در خواب همچنان می‌شنود!

یکی از ویژگی‌های خارق‌العاده مغز این است که حتی در خواب نیز کاملاً از محیط اطراف جدا نمی‌شود. ناحیه قشر شنوایی (Auditory Cortex) در خواب همچنان فعال باقی می‌ماند، به همین دلیل صداهای محیط می‌توانند وارد رؤیاهای ما شوند.

چگونه صداهای محیط در رؤیاها ترکیب می‌شوند؟

صدای زنگ ساعت، پرندگان، تلویزیون روشن یا حتی موسیقی پس‌زمینه می‌توانند به‌صورت خلاقانه درون رؤیاهای ما جای بگیرند.
این صداها معمولاً متناسب با محتوای رؤیا تغییر شکل می‌دهند. به‌عنوان مثال، اگر فردی خواب یک جشن را ببیند، ممکن است صدای تلویزیون به‌صورت موسیقی زنده در رؤیا ادغام شود. با این حال، اگر صدایی ناگهانی و بلند باشد (مثلاً یک صدای مهیب یا فریاد)، مغز آن را به‌عنوان یک تهدید درک کرده و ممکن است فرد را از خواب بیدار کند.

صداهای درونی: تولید صدا توسط مغز

تمام صداهایی که در رؤیا می‌شنویم، از دنیای بیرون نمی‌آیند. مغز ما توانایی شبیه‌سازی صداهای داخلی را نیز دارد، مانند:

مکالمه با افراد مختلف
صدای خنده یا گریه
موسیقی‌های ناآشنا یا آشنا
صداهای عجیب و غیرواقعی
🔍 نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داد:

۸۳٪ از صداهای رؤیاهای ثبت‌شده، شامل مکالمه با دیگران بودند.
۶۰٪ از آن‌ها مکالمه‌هایی بودند که خود فرد با شخصیت‌های خیالی انجام می‌داد.
برخی از شرکت‌کنندگان صداهایی به زبان‌های ناشناخته شنیده بودند یا رؤیاهایشان شامل خنده، فریاد و تشویق بود.
در این فرآیند، هیپوکامپ مسئول بازیابی خاطرات گذشته و آمیگدال وظیفه اضافه‌کردن احساسات را دارد. این تعامل باعث می‌شود صداهای رؤیا معنادار و گاهی احساسی باشند.

رؤیاها و توهمات روانی؛ تفاوت چیست؟

هرچند رؤیاها شباهت‌هایی با توهمات روانی دارند، اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد:

توهمات روانی معمولاً به‌صورت شنیداری رخ می‌دهند و در بیداری تجربه می‌شوند.
رؤیاها بیشتر جنبه بصری دارند و در خواب اتفاق می‌افتند.
شرایطی مانند فلج خواب (Sleep Paralysis) می‌تواند باعث شود فرد احساس کند مرز بین واقعیت و رؤیا از بین رفته است.

چرا رؤیاها شگفت‌انگیز هستند؟

رؤیاها فقط یک تجربه تصویری نیستند، بلکه مغز ترکیبی پیچیده از احساسات، صداها و خاطرات را برای ساختن یک دنیای خیالی به کار می‌گیرد. هنوز بسیاری از جنبه‌های رؤیا، به‌ویژه پردازش شنوایی در خواب، ناشناخته باقی مانده است، اما چیزی که می‌دانیم این است که مغز در هنگام خواب، فعالیتی حیرت‌انگیز و خلاقانه دارد!

منبع: همشهری آنلاین