سیارک تازه‌کشف‌شده در مدار زهره می‌چرخد؛ تهدید بالقوه برای زمین

در گذشته‌های دور، منظومه‌ی شمسی صحنه‌ی برخوردها و تصادف‌های پیاپی بود. میلیون‌ها جرم سنگی در فضا با سرعت و هرج‌ومرج حرکت می‌کردند و با برخوردهای زنجیره‌ای، تکه‌تکه می‌شدند. با گذر زمان، بسیاری از آن‌ها در ساختار سیارات سنگی جای گرفتند. باقی‌مانده‌ی این سنگ‌های فضایی اکنون عمدتاً در کمربند اصلی سیارک‌ها گرد آمده‌اند.

به نقل از sciencealert؛ اما برخی دیگر در مکان‌هایی پنهان‌اند که مشاهده‌شان بسیار دشوار است — و متأسفانه برای حیات روی زمین، بعضی از این سیارک‌های پنهان درست در نزدیکی ما قرار دارند. این اجرام در درخشش خیره‌کننده‌ی خورشید مخفی شده‌اند و فاصله‌شان با زمین آن‌قدر کم است که جای نگرانی دارد.

کشف جدید از سوی دانشمندان مؤسسه‌ی کارنگی

یکی از دانشمندان مؤسسه‌ی علوم کارنگی موفق به کشف سیارکی تازه در «محله‌ی کیهانی» ما شده است. نام آن ۲۰۲۵ SC79 است و جدیدترین عضو گروهی از سیارک‌ها به نام آتِیرا (Atira) محسوب می‌شود. این گروه شامل سیارک‌های نزدیک‌به‌زمینی است که مدارشان به‌طور کامل درون مدار زمین قرار دارد.

سیارک‌های آتیرا کمیاب‌ترین دسته از اجرام نزدیک به زمین‌اند و ۲۰۲۵ SC79 سی‌ونهمین عضو شناخته‌شده‌ی این گروه به‌شمار می‌رود.

همچنین بخوانید: محاسبه زمان پایان حیات روی زمین توسط ابرکامپیوتر ناسا

چرا یافتن آن دشوار است؟

نور اندک این سیارک‌ها در برابر درخشش شدید خورشید گم می‌شود، به همین دلیل رصدشان فوق‌العاده دشوار است. سیارک تازه‌کشف‌شده تنها دومین جرم شناخته‌شده‌ای است که مدارش به‌طور کامل درون مدار سیاره‌ی زهره قرار دارد. این سیارک همچنین مدار عطارد را قطع می‌کند و هر ۱۲۸ روز یک‌بار به‌دور خورشید می‌چرخد.

این سیارک از نظر دوره‌ی مداری، سومین گردش سریع را در میان تمام سیارک‌های شناخته‌شده دارد (دو سیارک دیگر با دوره‌ی ۱۱۵ روزی از آن سریع‌ترند). برای مقایسه، مدار عطارد تنها ۸۸ روز طول می‌کشد.

اندازه و میزان خطر

اسکات شِپِرد (Scott S. Sheppard)، اخترشناس مؤسسه‌ی کارنگی، این سیارک را در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ با استفاده از دوربین انرژی تاریک (Dark Energy Camera) روی تلسکوپ ۴ متری بنیاد ملی علوم (NSF) در رصدخانه‌ی بلانکو کشف کرد. هدف این تلسکوپ، یافتن سیارک‌های خطرناک برای زمین است — و ۲۰۲۵ SC79 بدون شک یکی از آن‌هاست.

قطر این سیارک حدود ۷۰۰ متر (۲۳۰۰ فوت) است. گرچه این اندازه در مقایسه با سیارکی که باعث انقراض دایناسورها شد کوچک‌تر است، اما در صورت برخورد با زمین، می‌تواند فاجعه‌ای در مقیاس قاره‌ای به‌بار آورد. بسته به محل برخورد، چنین رویدادی می‌تواند جان میلیاردها انسان و جانور را بگیرد.

مشاهده‌ی این سیارک بعداً با دو تلسکوپ دیگر نیز تأیید شد: تلسکوپ جمینی (Gemini) و تلسکوپ‌های ماژلان (Magellan) متعلق به مؤسسه‌ی کارنگی.

چرا این سیارک‌ها خطرناک‌اند؟

شِپِرد در بیانیه‌ای توضیح داد:
«خطرناک‌ترین سیارک‌ها همان‌هایی هستند که بیش از همه پنهان‌اند. بیشتر پژوهش‌های سیارکی در شب انجام می‌شود، زمانی که آسمان تاریک است و شناسایی اجرام ساده‌تر است. اما سیارک‌هایی که در نزدیکی خورشید می‌چرخند، تنها در زمان گرگ‌ومیش — درست پیش از طلوع یا پس از غروب خورشید — قابل مشاهده‌اند. اگر این سیارک‌های “گرگ‌ومیشی” به زمین نزدیک شوند، می‌توانند تهدیدی جدی برای ما باشند.»

چه چیزهایی هنوز ناشناخته است؟

دانشمندان هنوز اطلاعات زیادی باید درباره‌ی ۲۰۲۵ SC79 به‌دست آورند، اما بررسی‌های بیشتر باید تا چند ماه دیگر صبر کند، زیرا اکنون این جرم در پشت خورشید پنهان شده است. پس از بازگشت به دید، اخترشناسان ترکیب شیمیایی و ساختار سطحی آن را بررسی خواهند کرد — چراکه مقاومتش در برابر حرارت شدید خورشید نکته‌ای کلیدی است.

مشاهدات آینده همچنین ممکن است منشاء آن را روشن کند. احتمال دارد این سیارک زمانی از کمربند اصلی سیارک‌ها جدا شده و سپس توسط گرانش خورشید به مدار فعلی‌اش کشیده شده باشد.

نگاهی به تاریخ منظومه‌ی شمسی

شِپِرد در پایان گفت:
«بیشتر سیارک‌های منظومه‌ی شمسی در یکی از دو کمربند اصلی فضا تجمع یافته‌اند، اما گاهی نیروهای گرانشی می‌توانند اجرام را از مدارشان خارج کرده و به مدارهای نزدیک‌تر سوق دهند؛ جایی که شناسایی‌شان دشوارتر است.
درک این‌که این اجرام چگونه به این مکان‌ها رسیده‌اند، نه‌تنها می‌تواند به محافظت از سیاره‌ی ما کمک کند، بلکه در شناخت بهتر تاریخ و پویایی منظومه‌ی شمسی نیز مؤثر است.»

منبع: انتخاب