این مارمولک‌هایی با عطسه جان خود را حفظ می‌کنند
مارمولک بیابانی «چاک‌والا» با عطسه‌های شور خود نمک اضافی بدنش را دفع می‌کند؛ رفتاری تکاملی که به او امکان می‌دهد در زیستگاه‌های خشک و سوزان آمریکای شمالی زنده بماند.
گونه‌ای از تیره ایگوآنایان به نام چاک‌والا وقتی عطسه می‌کند، نمک بیرون می‌پاشد. اگر این مارمولک بزرگ چنین کاری نکند، احتمالاً در بیابان‌های آمریکای شمالی از کم‌آبی جان خود را از دست خواهد داد.
مخاط فوق‌العاده شور این مارمولک گاهی با لقب «اسنالت» (snalt) که ترکیبی از دو واژه لاتین snot (به معنای آب بینی) و salt (نمک) است، شناخته می‌شود؛ زیرا حاوی نمک‌های پتاسیم و بی‌کربنات سدیم است که پس از عطسه به شکل کریستال خشک می‌شوند. این گونه اغلب با باقی‌مانده‌ای سفید‌رنگ اطراف سوراخ‌های بینی دیده می‌شود که نشانه‌ای از عطسه‌ای که به تازگی اتفاق افتاده است، هستند.
همچنین بخوانید: گربه‌های ایرانی چگونه به شکست ارتش مصر به دست هخامنشیان کمک کردند؟
چاک‌والاها اگر عطسه نکنند ممکن است حتی در معرض خطر مرگ قرار بگیرند
چاک‌والاها به خاطر رژیم تغذیه خود، حجم زیادی از نمک را وارد بدنشان می‌کنند و اگر عطسه نکنند و مخاط شوری که درباره آن صحبت کردیم، از بینی آنها خارج نشود، ممکن است به دلیل وجود نمک زیاد در بدنشان با مشکل مواجه شوند و حتی در معرض خطر مرگ قرار گیرند! بنابراین هر عطسه نمکی برای این خزندگان نعمت محسوب می‌شود!
چاک‌والاها که مانند اغلب مارمولک‌سانان ساکن بیابان‌ها هستند، عمدتاً از گیاهان شور تغذیه می‌کنند و به‌ندرت آب می‌نوشند. بیشتر آب مورد نیاز بدن این افراد از طریق غذا تأمین می‌شود. به همین دلیل، این جانور در روند تکاملش غدد ویژه‌ای در بدنش ایجاد می کند که نمک را فیلتر و از طریق بینی دفع می‌کنند تا از کم‌آب‌شدن بدن جلوگیری و حیات حفظ شود.
برخی گونه‌های دیگر مارمولک که رژیم غذایی شور مشابهی دارند نیز «اسنالت» (مخاط نمکی) را عطسه می‌کنند؛ گونه‌هایی مانند ایگواناهای دریایی در جزایر گالاپاگوس که از جلبک تغذیه می‌کنند و همچنین مارمولک‌های مانیتور مانگرو که حتی می‌توانند آب شور بنوشند؛ البته چاک‌والا در نزدیکی سواحل زندگی نمی‌کند. این گونه مارمولک در زیستگاه‌های سنگی و بیابانی مانند «دره مرگ» سکونت دارد که یکی از گرم‌ترین نقاط کره زمین محسوب می‌شود. با این حال، این گونه مارمولک از گرما هراسی ندارد. در زمستان به خواب زمستانی می‌رود و در طول روزهای تابستان، زمانی که دما تا ۴۹ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، بیشترین فعالیت را دارد.
چاک‌والا هنگامی که با تهدید شکارچیان مواجه شود، ریه‌هایش را خالی و بدنش را صاف می‌کند و به درون شکاف‌های باریک سنگ‌ها می‌خزد. سپس با باد کردن دوباره ریه‌هایش، خود را در شکاف محکم جا می‌دهد و به این ترتیب بیرون کشیدنش برای شکارچی تقریباً غیرممکن می‌شود. اگرچه زیست‌بوم اصلی این خزنده، مکانی با شرایط محیطی سخت و طاقت‌فرسا محسوب می‌شود، اما برای حفظ بقا کاملاً آماده است.
منبع: دیجینوی
