نتایج یک مطالعه تازه: کتاب، پادزهر تنهایی در عصر دیجیتال

تحریریه حرف مرد: مارک زاکربرگ اخیراً با بیان اینکه «میانگین تعداد دوستان نزدیک یک آمریکایی کمتر از سه نفر است»، بر این بحران جهانی مهر تأیید زد. این اظهارات بازتابی از هشدار سازمان جهانی بهداشت درباره بحران انزوای اجتماعی و تنهایی است که بر اساس آن حدود ۲۵ درصد از سالمندان و ۵ تا ۱۵ درصد از نوجوانان با این معضل دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اما تحقیقات گسترده‌—از جمله پژوهش‌های تیم ما—نشان می‌دهد مطالعه می‌تواند راه‌حلی بسیار مؤثرتر از چت‌بات‌ها باشد.

تعامل انسانی: کیفیت مهم‌تر از کمیت

مطالعه ما در سال ۲۰۲۳ نشان داد تنها پنج دوست صمیمی برای رشد مطلوب کودکان و نوجوانان کافی است که منجر به بهبود ساختار مغزی، عملکرد شناختی، پیشرفت تحصیلی و سلامت روان می‌شود. کمتر از این تعداد ممکن است حمایت اجتماعی کافی را فراهم نکند، اما تعداد بیشتر لزوماً به معنای روابط عمیق‌تر نیست.

معمای فناوری اینجاست که بسیاری با وجود داشتن صدها دوست در شبکه‌های اجتماعی، از حمایت عاطفی لازم محرومند. به همین ترتیب، چت‌بات‌ها نیز نمی‌توانند جایگزین تعاملات حضوری شوند. پژوهشی در دوران همه‌گیری کووید-۱۹ نشان داد ارتباطات حضوری تأثیر بسیار بیشتری بر سلامت روان دارد.

مطالعه: پادزهر تنهایی

بررسی اخیر بنیاد «اتاق مطالعه ملکه» (انجمن کتابخوانی ملکه کامیلا) و سایر نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که مطالعه آثار داستانی و غیرداستانی به‌طور چشمگیری احساس تنهایی را کاهش و بهزیستی روانی را افزایش می‌دهد.

• نظرسنجی بنیاد «The Reader» روی ۲۰۰۰ شرکت‌کننده نشان داد ۵۹ درصد از جوانان ۱۸ تا ۳۴ سال احساس تعلق اجتماعی بیشتری پس از مطالعه گزارش کردند.

• پژوهش مشترک با دانشگاه لیورپول روی ۴۰۰۰ نفر اثبات کرد مطالعه یکی از مؤثرترین روش‌های کاهش استرس است.

• ۶۴ درصد از خوانندگان درک بهتری از احساسات دیگران پیدا کردند که نشان‌دهنده رشد همدلی است.

همچنین بخوانید: نتایج یک پژوهش چهار ساله: دورکاری سطح رفاه و شادی کارمندان را افزایش می‌دهد

تأثیر مطالعه بر مغز: از تصویربرداری عصبی تا پیشگیری از زوال عقل

پژوهش‌های علمی درباره باشگاه‌های کتاب و مطالعه گروهی، فواید عاطفی و اجتماعی خواندن را تأیید می‌کنند: ۴۲.۹ درصد از دانشجویان احساس ارتباط اجتماعی قوی‌تری گزارش کردند، ۶۱.۲ درصد به درک عمیق‌تری از تجربیات دیگران رسیدند و ۱۴.۳ درصد کاهش احساس تنهایی را گزارش کردند.

مطالعات تصویربرداری عصبی نیز نشان می‌دهد خواندن داستان‌—به‌ویژه بخش‌های حاوی محتوای اجتماعی—مناطق مرتبط با رفتارهای اجتماعی و درک عاطفی در مغز مانند قشر پیش‌پیشانی پشتی‌میانی را فعال می‌کند. این ناحیه در خوانندگان حرفه‌ای داستان توسعه‌یافته‌تر است که مسیر عصبی ارتباط اجتماعی قوی‌تر را توضیح می‌دهد.

مطالعه و سلامت شناختی

پژوهشی روی ۴۶۹ سالمند بالای ۷۵ سال به مدت ۵.۱ سال نشان داد مطالعه—در مقایسه با فعالیت‌هایی مانند بازی‌های فکری یا نواختن ساز—۳۵ درصد خطر زوال عقل را کاهش می‌دهد. مطالعه ما روی ۱۰۰۰۰ کودک در پروژه ABCD نیز ثابت کرد کودکانی که از سنین پایین عادت به مطالعه دارند، از ساختار مغزی بهتر، خواب باکیفیت‌تر، تعاملات اجتماعی مؤثرتر و سلامت روان قوی‌تری برخوردارند.

جمع‌بندی: راه‌حلی فراتر از هوش مصنوعی

اگرچه فناوری‌های نوین مزایای بسیاری دارند، اما پاسخگوی تمام نیازهای انسانی نیستند. باشگاه‌های کتاب و ترویج فرهنگ مطالعه نه‌تنها تنهایی را درمان می‌کنند، بلکه ساختار مغز، توانایی‌های شناختی و بهزیستی روانی را نیز ارتقا می‌دهند. در دنیایی که فناوری گاه ما را از یکدیگر دور می‌کند، شاید کتاب‌ها بتوانند پلی دوباره میان انسان‌ها بسازند.

منبع: neuroscience news