۱۰ شهر آلوده جهان در سال ۲۰۲۵؛ کدام شهرها در صدر لیست قرار دارند؟
آلودگی هوا یکی از چالش‌های بزرگ زیست‌محیطی در سراسر جهان است که تأثیرات مخربی بر سلامت عمومی دارد. افزایش بیماری‌های تنفسی، سکته‌های قلبی و مغزی و کاهش کیفیت زندگی از پیامدهای این بحران محسوب می‌شوند.
در این گزارش، به بررسی جدیدترین داده‌های مربوط به آلودگی هوا در جهان تا مارس ۲۰۲۵ پرداخته و ۱۰ شهر آلوده را معرفی می‌کنیم. همچنین، وضعیت تهران را به‌عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای خاورمیانه بررسی خواهیم کرد.
بر اساس داده‌های منتشرشده در سال ۲۰۲۴ و اوایل ۲۰۲۵، این ۱۰ شهر بالاترین میزان آلودگی را داشته‌اند:
بیرنیهات، هند – با میانگین ۱۲۸.۲ میکروگرم PM۲.۵، این شهر صنعتی آلوده‌ترین نقطه جهان محسوب می‌شود.
دهلی، هند – آلودگی ناشی از خودروها، صنایع و سوزاندن زباله‌های کشاورزی، این شهر را در رتبه دوم قرار داده است.
لاهور، پاکستان – مه‌دود ناشی از تراکم ترافیک و فعالیت‌های صنعتی، لاهور را به یکی از آلوده‌ترین شهرهای جنوب آسیا تبدیل کرده است.
هوتان، چین – گردوغبار بیابانی و آلاینده‌های صنعتی، کیفیت هوای این شهر را به‌شدت کاهش داده است.
بیوادی، هند – انتشار آلاینده‌های صنعتی یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی این شهر است.
پیشاور، پاکستان – آلودگی ناشی از خودروهای فرسوده و صنایع باعث افزایش سطح PM۲.۵ در این منطقه شده است.
انجامنا، چاد – طوفان‌های گردوغبار و نبود سیستم مدیریت پسماند، این شهر را در بین آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار داده است.
کابل، افغانستان – استفاده از سوخت‌های بی‌کیفیت و نبود نظارت بر آلاینده‌های صنعتی، آلودگی این شهر را تشدید کرده است.
پکن، چین – با وجود کاهش آلودگی نسبت به دهه‌های گذشته، همچنان در لیست آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار دارد.
داکا، بنگلادش – فعالیت‌های صنعتی و ترافیک سنگین، سطح آلودگی این شهر را بالا نگه داشته است.
اقدامات انجام‌شده برای کاهش آلودگی هوا
هر یک از این شهرها برنامه‌هایی برای کاهش آلودگی اجرا کرده‌اند:
دهلی و لاهور: اجرای طرح زوج و فرد خودروها، توسعه وسایل نقلیه برقی و افزایش فضای سبز.
پکن و داکا: کنترل شدیدتر آلاینده‌های صنعتی و توسعه حمل‌ونقل عمومی.
بیرنیهات و پیشاور: تصویب قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای صنایع و نظارت بیشتر بر کیفیت هوا.
کابل و انجامنا: برنامه‌های مدیریت پسماند و کاهش مصرف سوخت‌های غیراستاندارد.
وضعیت آلودگی هوا در تهران در سال ۲۰۲۵
تهران به‌عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای خاورمیانه، مشکلاتی مشابه دهلی و لاهور دارد. میانگین PM۲.۵ در برخی روزهای سال از ۱۰۰ میکروگرم فراتر می‌رود، به‌ویژه در فصول سرد که وارونگی دما باعث تشدید آلودگی می‌شود.
دلایل آلودگی تهران
ترافیک سنگین و استفاده از خودروهای فرسوده
مصرف سوخت‌های بی‌کیفیت و پرگوگرد
فعالیت صنایع آلاینده در اطراف شهر
گردوغبار ناشی از بیابان‌های نزدیک
وارونگی دما در فصول سرد
اقدامات تهران برای کاهش آلودگی هوا
طرح زوج و فرد خودروها: اگرچه این طرح اجرا شده، اما تأثیرگذاری آن به دلیل وجود راه‌های دور زدن محدود است.
گسترش مترو و حمل‌ونقل عمومی: تهران یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های مترو را در منطقه دارد، اما نیاز به توسعه بیشتر دارد.
تشویق به استفاده از خودروهای برقی: حمایت‌های دولتی برای جایگزینی خودروهای فرسوده با مدل‌های برقی در حال انجام است.
افزایش فضای سبز: درخت‌کاری در برخی مناطق تهران باعث کاهش میزان آلودگی شده، اما هنوز کافی نیست.
نصب فیلترهای صنعتی: برخی کارخانه‌ها فیلترهای کاهش آلاینده نصب کرده‌اند، اما نظارت بر اجرای قوانین زیست‌محیطی ضعیف است.
آلودگی هوا همچنان یکی از معضلات اصلی بسیاری از کلان‌شهرهای جهان، از جمله تهران است. برخی شهرهای کوچک‌تر مانند بیرنیهات در هند از نظر آلودگی حتی وضعیت بدتری از کلان‌شهرهای بزرگی مانند پکن و دهلی دارند، که نشان می‌دهد این بحران محدود به مناطق شهری بزرگ نیست. بااین‌حال، برخی شهرها توانسته‌اند با اعمال قوانین سخت‌گیرانه و بهبود سیستم حمل‌ونقل عمومی، آلودگی را کاهش دهند. تهران نیز می‌تواند با استفاده از تجربیات موفق، اقداماتی جدی برای کاهش آلودگی هوا انجام دهد. آینده‌ای با هوای پاک، تنها در گرو تصمیمات صحیح و همکاری همه‌جانبه شهروندان و مسئولان است.
منبع: تجارت نیوز
