چرا مردان بیشتر در معرض خطر ابتلا به پارکینسون هستند؟
بیماری پارکینسون یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عصبی تخریب‌کننده مغز است که بر حرکت، تعادل و عملکرد شناختی تأثیر می‌گذارد.
با اینکه این بیماری هم در مردان و هم در زنان رخ می‌دهد، اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند که خطر ابتلا به آن در مردان تقریباً دو برابر بیشتر از زنان است. محققان سال‌ها به دنبال کشف دلیل این تفاوت جنسیتی بوده‌اند و حالا، یک مطالعه جدید به شواهدی مهم در این زمینه دست یافته است.
نقش پروتئین PINK۱ در تفاوت جنسیتی در ابتلا به پارکینسون
بر اساس پژوهشی که توسط محققان موسسه ایمونولوژی لاهویا در کالیفرنیا انجام شده است، پروتئین PINK1 که در تنظیم مصرف انرژی سلولی در مغز نقش مهمی دارد، می‌تواند کلید اصلی در توضیح تفاوت جنسیتی در ابتلا به پارکینسون باشد.
این تحقیق نشان می‌دهد که در برخی بیماران مبتلا به پارکینسون، سیستم ایمنی بدن، PINK1 را به اشتباه به عنوان یک عامل مهاجم شناسایی می‌کند و به سلول‌های مغزی که این پروتئین را تولید می‌کنند، حمله می‌برد. در این میان، میزان این حملات در مغز مردان به‌مراتب بیشتر و گسترده‌تر از زنان است.
سیستم ایمنی و پاسخ التهابی قوی‌تر در مردان
الساندرو ست (Alessandro Sette)، ایمونولوژیست و یکی از پژوهشگران این مطالعه، می‌گوید:
“تفاوت‌های جنسیتی در پاسخ‌های سلول‌های T (نوعی از سلول‌های سیستم ایمنی) بسیار چشمگیر بود. این واکنش ایمنی ممکن است توضیح دهد که چرا مردان بیشتر از زنان به پارکینسون مبتلا می‌شوند.”
در این پژوهش، دانشمندان نمونه‌های خون بیماران مبتلا به پارکینسون را مورد بررسی قرار دادند و مشاهده کردند که در مردان بیمار، تعداد سلول‌های T که PINK1 را هدف قرار می‌دهند، شش برابر بیشتر از افراد سالم است. در حالی که این افزایش در زنان بیمار تنها ۰.۷ برابر بود.
تشابه با مکانیسم‌های دیگر بیماری پارکینسون
این یافته‌ها با مطالعات قبلی که نشان داده‌اند سیستم ایمنی در بیماران پارکینسونی نسبت به پروتئین آلفا سینوکلئین (alpha-synuclein) نیز واکنش شدیدتری نشان می‌دهد، همخوانی دارد. اما نکته مهم این است که واکنش‌های ایمنی نسبت به PINK1 به‌طور گسترده‌تری در بیماران دیده شده است، که نشان‌دهنده نقش مهم آن در ایجاد این بیماری است.
چشم‌اندازهای درمانی: امید به تشخیص زودهنگام و درمان جدید
درک این که چرا سیستم ایمنی در مردان نسبت به PINK1 واکنش شدیدتری نشان می‌دهد، می‌تواند راه‌های جدیدی برای پیشگیری و درمان پارکینسون ایجاد کند. سیسیلیا لیندستام آرلهامن (Cecilia Lindestam Arlehamn)، از محققان این مطالعه، اظهار داشت:
“حالا که می‌دانیم چرا برخی سلول‌های مغز مورد حمله سیستم ایمنی قرار می‌گیرند، می‌توانیم روی توسعه روش‌هایی برای متوقف کردن این سلول‌های T متمرکز شویم.”
علاوه بر این، شناسایی زودهنگام سلول‌های T حساس به PINK1 در نمونه‌های خون می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری پارکینسون کمک کند. این موضوع به بیماران اجازه می‌دهد تا درمان‌های حمایتی را در مراحل اولیه دریافت کنند و روند پیشرفت بیماری کندتر شود.
جمع‌بندی: چرا مردان بیشتر در معرض خطر پارکینسون هستند؟
۱. واکنش ایمنی شدیدتر در مردان: سلول‌های T در مردان، پروتئین PINK1 را با شدت بیشتری مورد هدف قرار می‌دهند، که باعث آسیب گسترده‌تر به سلول‌های مغزی می‌شود.
۲. حملات التهابی قوی‌تر: پاسخ ایمنی در مغز مردان نسبت به زنان تهاجمی‌تر است.
3. تفاوت در تأثیر پروتئین‌های مرتبط با پارکینسون: مطالعات قبلی نشان داده‌اند که مردان نسبت به برخی پروتئین‌های دیگر مانند آلفا سینوکلئین نیز واکنش ایمنی شدیدتری نشان می‌دهند.
۴. فرصت جدید برای درمان و پیشگیری: این یافته‌ها می‌توانند به توسعه روش‌های تشخیص زودهنگام و درمان‌های نوین برای جلوگیری از تخریب سلول‌های مغزی در بیماران پارکینسونی کمک کنند.
با وجود اینکه هنوز درمان قطعی برای پارکینسون وجود ندارد، اما این پیشرفت علمی می‌تواند گامی مهم در جهت کنترل این بیماری و کاهش خطر آن در مردان باشد.
منبع: ایسنا
