۹ باور نادرست تغذیه‌ای که پزشکان آنها را رد می‌کنند
باورهای رایج درباره خاصیت برخی مواد غذایی مثل هویج برای بینایی یا پاستیل برای استخوان، سال‌هاست در فرهنگ عمومی جا افتاده‌اند، اما تحقیقات علمی نشان می‌دهد بسیاری از این تصورات نه‌تنها درست نیستند، بلکه گاه می‌توانند آسیب‌زا هم باشند.
با وجود پیشرفت چشمگیر علم پزشکی و دسترسی آسان و گسترده به اطلاعات علمی در عصر دیجیتال، همچنان باورهای غلطی درباره تاثیر برخی خوراکی‌ها بر سلامت بدن در میان بسیاری از مردم وجود دارد. باورهایی که نسل به نسل به ما منتقل شده‌اند اما ریشه علمی ندارند، اما چنان در فرهنگ عمومی جا افتاده‌اند که بسیاری آنها را بی‌چون‌وچرا می‌پذیرند.
از جمله این تصورات رایج می‌توان به تأثیر معجزه‌آسای هویج بر تقویت بینایی، نقش پاستیل در درمان پوکی استخوان، یا خطر مرگ‌آفرین بودن ترکیب خربزه و عسل اشاره کرد. برخی هم همچنان بر این باورند که مصرف همزمان ماست و ترشی یا سیرسرکه می‌تواند به لک‌های پوستی یا آسیب‌دیدگی کبد منجر شود. این گزارش به بررسی ۹ مورد از شایع‌ترین باورهای تغذیه‌ای نادرست – مثبت و منفی – در جامعه می‌پردازد که علم پزشکی آنها را تأیید نمی‌کند.
۱. هویج باعث تقویت بینایی می‌شود
هویج، منبع خوبی از ویتامین A است که برای سلامت چشم ضروری است و کمبود آن می‌تواند به شب‌کوری منجر شود. با این حال، مصرف زیاد هویج لزوماً بینایی را تقویت نمی‌کند یا عیوب انکساری چشم را برطرف نمی‌سازد. بنابراین، این ادعا بیش از حد بزرگ‌نمایی شده و یک افسانه است که در دوران جنگ جهانی دوم برای فریب دادن دشمن شایع شد. گفته می‌شود در طول جنگ جهانی دوم، بریتانیا ازنوعی فناوری جدید و پیشرفته راداری استفاده کرد که که به خلبانان این کشور امکان می‌داد تا بتوانند هواپیماهای آلمانی را شب سرنگون کنند اما برای پنهان کردن این موضوع ادعا کرد که خلبان‌هایش به دلیل خوردن هویج، دید شبانه فوق‌العاده‌ای دارند.
۲. پاستیل برای استخوان و مفاصل مفید است
متخصصان می‌گویند درست است که ژلاتین موجود در پاستیل‌ها به تنهایی می‌تواند در استحکام استخوان‌ها، غضروف‌سازی و تامین ویتامین‌های مورد نیاز بدن موثر باشد و برای سلامت پوست و مو و سایر بافت‌های بدن مفید است، اما این دلیل قابل قبولی نیست که انواع و اقسام ژله‌ها و پاستیل‌ها را به صرف اینکه خاصیت ژلاتینی دارند، جایگزین مواد مورد نیاز بدن – به خصوص برای کودکان – کنیم. چراکه نوع پروتئینِ موجود در پاستیل‌ها بسیار کمتر از پروتئین گوشت، شیر و تخم‌مرغ است و برخلاف تصور عُموم، ارزش غذایی بسیار پایینی دارد. علاوه بر این، انواع پاستیل‌ها به دلیل داشتن قند بالا، کالری زیاد، اسانس و رنگ‌های مصنوعی آسیب‌ها و عوارض متعددی برای سلامت کودک دارند. آسیب دیدن دندان‌ها، افزایش وزن و چاقی، کم‌اشتهایی، ناراحتی معده، آسیب دیدن کبد و حتی بروز آلرژی تنها بخشی از عوارض پاستیل‌ها برای کودکان است.
۳. اسفناج، کم‌خونی را درمان می‌کند
اگرچه اسفناج دارای آهن است، اما این آهن از نوع غیر هِم (Non Heme Iron) است که جذب آن در بدن نسبت به آهن منابع حیوانی ضعیف‌تر است. آهن غیر هم بیشتر در منابع گیاهی و برخی منابع حیوانی (مثل تخم‌مرغ و محصولات لبنی) یافت می‌شود. همچنین وجود اگزالات در اسفناج، جذب آهن را کاهش می‌دهد. اگزالات، یک ترکیب طبیعی است که در بسیاری از گیاهان یافت می‌شود و می‌تواند در جذب برخی مواد معدنی مثل کلسیم و آهن اختلال ایجاد کند. اگزالات با کلسیم و آهن موجود در اسفناج ترکیب می‌شود و از جذب این مواد معدنی توسط بدن جلوگیری می‌کند.
همچنین بخوانید: پژوهش جدید: روند پیری از حدود ۵۰ سالگی سرعت می‌گیرد
۴. آب لیمو با معده خالی، بدن را سم‌زدایی می‌کند
بدن انسان به‌طور طبیعی توسط کبد، کلیه‌ها و سیستم لنفاوی خود، فرآیند دفع سموم را انجام می‌دهد و خوردن آب لیمو موقع صبح هیچ نقشی در سم‌زدایی بدن ندارد. اگرچه آب لیمو منبع خوبی از ویتامین C است، اما کارکرد آن نباید با سم‌زدایی اشتباه گرفته شود.
۵. مغز بادام، هوش را زیاد می‌کند
بادام سرشار از چربی‌های مفید و برخی ریزمغذی‌ها است که برای رشد مغزی مفید هستند. به خصوص در کودکان. اما نباید انتظار داشت که مصرف آن به تنهایی موجب افزایش قابل توجه ضریب هوشی شود. هوش، فرآیندی پیچیده و چندوجهی است که تغذیه فقط یکی از عوامل آن به شمار می‌رود. عواملی مثل ژنتیک، محیط خانوادگی، کیفیت آموزش، محرک‌های شناختی، خواب باکیفیت، ورزش و تعاملات اجتماعی هم در رشد و پرورش هوش نقش دارند. بنابراین، مصرف بادام یا هر ماده غذایی دیگر به تنهایی نمی‌تواند ضریب هوشی را به شکل محسوسی افزایش دهد.
۶. عسل طبیعی، داروی انواع بیماری‌ها است
عسل دارای خواص ضدباکتریایی طبیعی است، اما نقش آن به‌عنوان یک درمان مستقل برای بیماری‌هایی همچون زخم معده، عفونت‌ها یا ضعف ایمنی از نظر علمی تأیید نشده است. مصرف زیاد آن هم به خصوص در بیماران دیابتی می‌تواند خطرناک باشد.
۷. گذاشتن سیر در گوش، درد و عفونت را درمان می‌کند
سیر در برخی آزمایشگاه‌ها خواص ضدباکتریایی دارد، اما استفاده مستقیم از آن در مجاری بدن مانند گوش می‌تواند آسیب‌زا باشد. سوختگی شیمیایی، انسداد مجرا و تشدید عفونت از جمله عوارض این اقدام هستند. درمان عفونت گوش نیاز به نظر پزشک و داروهای استاندارد دارد. این باور علاوه بر آن که نادرست است، می‌تواند آسیب‌رسان باشد و سلامت گوش فرد – به خصوص کودکان – را به خطر بیندازد.
۸. شیر باعث افزایش خلط و تشدید سرماخوردگی می‌شود
این باور بسیار رایج است، اما مطالعات نشان داده‌اند که شیر نه تنها باعث افزایش ترشحات مخاطی نمی‌شود، بلکه ممکن است برای برخی بیماران مفید هم باشد. به طور کلی، شیر برای سرماخوردگی مضر نیست، اما برخی افراد ممکن است به لاکتوز یا پروتئین‌های موجود در شیر حساسیت داشته باشند و در این صورت، مصرف آن ممکن است علائم سرماخوردگی را در آنها تشدید کند.
۹. مصرف همزمان ماهی و شیر مسمومیت‌زا است
هیچ مطالعه علمی‌ای، این فرضیه را تأیید نکرده است. ترکیب این دو ماده غذایی سالم، در افراد سالم مشکلی ایجاد نمی‌کند. اگر فردی دچار حساسیت غذایی باشد، ممکن است واکنش نشان دهد، اما این موضوع ربطی به ترکیب ماهی و شیر ندارد.
منبع: همشهری آنلاین
